TÜRK YÜKSEKÖĞRETİM SİSTEMİNİN DÜNÜ, BUGÜNÜ, YARINI

Yıl 1997, Cilt: 10 Sayı: 1, 23 - 57, 27.11.2014

Erdoğan Başar

Öz

Biyo-sosyal ve kültürel bir varlık olan insanoğlunun yaşamını etkili biçimde sürdürebilmesi, gereksinmelerini doyuma ulaştırmasına bağlıdır. Kuşkusuz insanoğlunun gereksinmelerini karşılaması kolay gerçekleşmez. Önüne birçok doğal ve toplumsal engeller çıkar. İşte bunların her biri insanoğlu için sorun(problem) olarak algılanır. Sorunlarını belirli bir zaman içinde çözemeyen insanın da akıl ve beden sağlığı bozulur. Hatta çözümlenmeyen bazı sorunlar onun yaşamının sona ermesine bile yolaçabilir. İnsanoğlunun gereksinmelerini karşılarken önüne çıkan engelleri aşmada, doğuştan sahip olduğu özellikler, yetenekler, diğer canlılarla karşılaştırıldığı zaman yok denecek kadar azdır. Yalnız insanoğlunun diğer canlılarda pek gelişmemiş bulunan öyle güçlü bir yeteneği vardır ki -biz buna "öğrenme" ve "öğretme" yeteneği diyoruz- o bu yeteneği sayesinde kazanmış olduğu yeni davranışlarla yaşamını zorlaştıran engelleri büyük ölçüde aşmayı başarabilmiştir. Böylece de kendisine rahatça yaşayabileceği uygar bir çevre oluşturabilmiştir. Kuşkusuz bu söylenilenler, yeryüzünde yaşamakta olan tüm insanlar ya da toplumlar için aynı ölçüde geçerli değildir. Çünkü bugün yeryüzünün değişik bölgelerinde farklı uygarlık düzeylerinde yaşamlarını sürdüren yüzlerce, hatta binlerce insan topluluklarının bulunduğu bir gerçektir.

Anahtar Kelimeler

Türk, Yükseköğretim, Sisteminin

Kaynakça

• Devlel Planlama Teşkilatı. Eğitim, IV.Beş Yıllık Kalkınma Planı özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara:
• s.1
• Kemal Aytaç. Ingiltere, İsveç,Fransa İle Federal Almanya'da Okul Reformları ve Okul Kuruluş Sistemlerinde
• Demokratlaşma Temayülleri “Mukayeseli Bir Eğitim Araştırması" IstanbulıMEB.Talim ve
• Terb.Da.Yay.,1975, s.18
• Adnan Güriz. "Eğitim Hakkı". Eğitim. Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Dairesi Başkanlığı Eğit.
• Araş, ve Değeri.Md.Yay., Cilt:1, Sayı;5, Eylül :1963
• Güriz, Aynı mak.,
• Erdoğan Başar. Eğitim Sosyolojisi, Eğitimin Toplumsal Temelleri, Samsun: Eser Matb., 1994, s.151-152
• Başar, Aynı es., s.152
• Başar, Aynı,es. s.153
• Mahmud Cevad Ibn-ül Şeyh Nafi. Maarif-i Umumiye Nezareti Tarihçe-İ Teşkilat-ı ve İcraatı. İstanbul:
• Matbaa-i Amire 1338(1922) s. 1
• Sevim Tunç. Eğitim Eşitliği. Ankara:A.O.Eğitim Fakültesi Yay., 1969, s.29
• Bayram Kodaman. Abdülhamid Devri Eğitim Sistemi. İstanbul:1980, s.23
• Yahya Akyüz. Türk Eğitim Tarihi Ankara:A.Ü,Eğt.Blm.Fak., Yay., 1985,s.40
• Aydın Sayılı. Türk Bitim Politikası(1983-2003) "Bilim, Kültür ve Uygarlık Tarihimiz". T.C.Devlet Bak.
• Yay., 1983, ss.7-25
• İsmail Hakkı Uzunçarşıtı, OsmanlI Devletinin ilmiye Teşkilatı, Ankara:Atatürk Kült.Dil ve Tar. Yük.
• Kur.Türk Tar.Kur.Yay.,1984, s.1
• İsmail Hakkı Uzunçarşıiı. OsmanlI Tarihi Ankara:T.T.K.Yay, 1972, s. 522
• Uzunçarşıiı, Ön.Ver.(1984) s.
• Sadrettin Celal Antel, “Tanzimat Maarifi" Tanzimat t, İstanbul: Maarif Vekaleti Yay., 1940, s,441
• Ekrem Üçyiğit. Batı ve Doğu Medeniyetleri Arasında Tarih Boyunca Türkiye’de Mİtlİyet, Din ve Devrim,
• Din ve Biz, Ankara:lş Matb.veTic. 1968, ss.118-119
• Haşan Ali Koçer. Türkiye’de Modem Eğitimin Doğuşu. Ankara: M.E.B. Yay., 1987 s.12
• Tarık Zafer Tunaya. Türk Siyasi Hayatında Batılılaşma Hareketleri lstanbul:1960, S.14
• Koçer., ön.Ver., s.25
• Ekmeleddin Ihsanoğlu. "Modem Bilimlerin Türkiye'ye Girişi" 75,Yılında Türkiye’de Sosyoloji.
• Haz: İsmail Coşkun. lstanbul:Bağlam Yayıncılık, 1991, ss,85-125
• Faik Reşit Unat. Türk Eğitim Sisteminin Gelişmesine Tarihi Bir Bakış. Ankara: M.E.Bak. Yay.,
• , s.49
• Unat, Aynı es., s.48 / Koçer, ön.Ver.,s.4
• Mahmud Cevad Ibn-üi Şeyh Nafi. Maarİf-İ Umumiye Nezareti Tarihçe-i Teşkİlat-ı ve İcraatı, İstanbul:
• Matbaa-I Amire, 1338 (1922) s.78
• Ekmelettin ihsanoğlu, Darülfünun Mefhum ve Müessese Olarak Sultan II.Abdülhamid Dönemine Kadar
• Gelişmesi" Sultan iKAbdülhamld ve Devri Semineri 27-29 Mayıs 1992. lstanbul;lst..On. Edb. Fak.,
• Tarih Arş.Merk.Yay.T 1994, ss.173-190) Ayrı Basım.
• Akyüz, Ön.Ver., s. 189................................................................................................................................................... .
• Reşat Özalp Milli Eğitimle İlgili Mevzuat. (1857-1923) lstanbu!:M.E,B.Yay.,1982, s.179
• Unat,Ön.Ver., s.51 / Hasan Ali Koçer. "Türk Üniversitelerinde örgütsel Gelişme", Onversîte Yönetiminin
• Uluslararası Sorunları Sempozyumu 19-21 Mart 1979. Ankara:A.Ü.Eğit,Fak., Yay., 1979, ,
• s.6 /Cevad, ön,Ver., 5.113
• Niyazi Berkes. Türkiye'de Çağdaşlaşma, İstanbul: Doğu-Batı Yayınları, 1978, s.233-234)
• Unat, ön.Ver. s.7/Akyüz, Ön.Ver.(1993-4.Baskı) s.148 / Berkes, Aynı es., s.234/Ekmelettin Ihsanoğlu.
• Darülfünununun 1873 tarihinde kapatıldığını belirtmektedir. Bak. Ekmelettin ihsanoğlu.
• Darülfünun Tarihine Gfriş(ll) Üçüncü Teşebbüs. Dardülfünun-ı Sultani. Belleten CLVII
• Nisan 1993, Sayı :218'den Ayrı Basım. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay., 1993, ss.201-239
• Ihsanoğlu, ön.Ver.,(1993) s.207
• Berkes, ön.ver., s.240
• Ihsanoğlu, ön.Ver.,(1993) s.231
• Özalp, ön.ver., ss.382-3B6
• Unat, ön.Ver., s.53
• Akyüz, Ön.ver.,(1989 3.Baskı) s.300/ Mustafa Ergün, Emrullah Efendi, Hayatt-Görüşieri-Çalişmalan.
• Anka ra Üniversitesi Dil veTarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, Cüt:XXX Sayı:1-2, Atatürk’ün
• Doğumunun 100.Yılına Armağan, s,27/ Özalp, ön.ver., s.382
• Akyüz, Aynı es., s.300 / Ilhan Tekeli, Selim İlkin. OsmanlI İmparatorluğunda Eğitim ve Bilgi Üretim
• Sisteminin Oluşumu ve Dönüşümü. Ankara.TTK Yay,, 1993, s,95/Özalp, Ön.ver., s.382
• Tekeli, Aynı es., s.96
• Wldmann Horst. Atatürk Üniversite Reformu, İstanbul: I.Ü Cerrahpaşa Tıp Fak., Yay., İstanbul:
• ,s.25 / Ersoy Taşdemircl. Belgelerle 1933 Üniversite Reformunda Yabancı Bilim
• Adamları, Ankara:1992, s.1 sm
• Widmann, Aynı es., s.26
• Tekeli-llkin, ön.Ver., s.97
• likin-Tekeli.Aym es., s.97
• Ergün, Atatürk Devri Türk Eğitimi, Ankara: A.Ü.D.T.C.Fak., Yay,, 1982, s,138,Akyüz, Aynı es., s.300
• Özalp, ön.Ver. s.626
• Koçer, Ön.Ver.,(1987), s,203/ Üniversite Yönetiminin Uluslararası Sorunları Sempozyumu 19-21
• Mart 1979 Ankara:A.Ü.Eğitim Fak., Yay., 1979 Türk Üniversitelerinde örgütsel Gelişme, ss.3-34
• Koçer, Ön.Ver., (1979), s.16
• Koçer, Aynı es., s.17
• Ergün, Ön.Ver., (1982), s,139
• Erdoğan Başar, Cumhuriyet Döriemi Milli Eğitim Bakanları ve İcraatlarının Değerlendirilmesi
• Ankara: A.Ü.Sosyat Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, 1988 s.119
• T.B.M.M. Zabıt Ceridesi, 1:108, C:1,21.4.1925, s.305
• Fallh Rıfkı, "Darülfünun" Hakimiyet-i Mitliye gaz., 28.4.1925
• Ilhan Başgöz - Howard E.Wtlson. Türkiye Cumhuriyetinde Milli Eğitim ve Atatürk Ankara:Dost Yayınları,
• , S.177-178
• Cumhuriyet Gaz., 17.1.1932
• "Prof.Malş Dün Gitti". Cumhuriyet Gaz., 10.6.1932
• Düstur, Ciit:14, 2.kısım, ss.1229-1230
• Cumhuriyet Gaz., gaz., 21.5.1933
• Cumhuriyet Gaz., 13.7.1933
• Cumhuriyet Gaz., 15.7.1933
• Cumhuriyet Gaz., 28.7.1933
• Cumhuriyet Gaz., 30.7.1933
• Cumhuriyet Gaz., 1.8.1933
• Cumhuriyet Gaz., 6.8,1933
• Cumhuriyet Gaz., 6.8.1933
• Pevket Süreyya Aydemir. İkinci Adam IstanbutRemzi Kitb.,1975 Cilt:II, s.375
• Cumhuriyet Gaz., 11.8.193
• Cumhuriyet Gaz., 14.8.1933
• VVİdman, ön.ver.s,41/Taşdemirci, Ön.ver, s.10
• VVldman, Aynı es., s.44/ Taşdemirci, Aynı es., s.11
• Widmann, Aynı es., s.45
• Taşdemirci, ön.ver., s.13
• Hüseyin Korkut. Cumhuriyet Döneminde Eğitim. İstanbul: M.E.B.Yay., 1983, "Üniversiteler", ss.315-338
• Erdoğan Başar. "Demokrat Parti Dönemi Eğitim Hareketleri" Eğitim. Sayı:1, Yıl: 1992, ss.88-123
• TC.Milli Birlik Komitesi. Kanunlar Dergisi, C:43, s.266
• 4 .147'ler Mes'elesi Beyaz Kitap. İstanbul: Sermet Matb. 1962, s.3
• TBMM Kanunlar Dergisi, Dönem, 1 ,Toplantı;1 Ciit:45, s.583
• TBMM.Kanunlar Dergisi, s.269
• Tarhan Erdem. Anayasalar ve Seçim Kanunları İstanbul: Milliyet yay., 19B2, ss.119-120
• Şeref Gözübüyük - Cahit Tutum. Yönetime İlişkin Temel Yasalar. Ankara: S Yayını, 1975, s.391
• Aynı es., s.426