Examination of the Effectiveness of Post-traumatic Growth Psychoeducation Program

Yıl 2020, Cilt: 39 Sayı: 1, 174 - 184, 30.06.2020

Nurdan Doğru Çabuker , Seher Balcı Çelik

Öz

Post-traumatic growth is a term used to describe the positive changes experienced by individuals as a result of struggling with highly stressful life crises. There are different areas where post-traumatic growth is experienced and the growth in these areas may occur in different ways in different individuals. Post-traumatic growth is gathered under three main groups as in the self-perception, relationships and life philosophy of the individual. The number of the researches, which draw attention to the post tarumatic growth levels of individuals exposed to difficult life events, is increasing day by day. Thus, the possibility of gaining positive results from traumatic life events instead of seeing oneself only as a victim can also be mentioned. This research is very important in terms of moderating individuals' perspectives on the concept of trauma as well as encouraging them to struggle with traumatic life events more strongly. The psychoeducation program, which will be developed within the scope of this research, has a preventive and protective characteristics that enables individuals to effectively cope with the consequences of the traumatic experiences they have encountered or may encounter in their lives. In this research, a psychoeducation program was prepared to improve the post-traumatic growth levels of university students and its effect on post-traumatic growth levels of psychological counseling and guidance department students was examined. The study group consists of the volunteer students studying Guidance and Psychological Counseling at Ondokuz Mayıs University in 2018-2019 academic year. Pretest-Posttest Monitoring Model with Control Group was used as the research design. 6 students constituted the experimental group. The 10-session psychoeducation program was applied to the students in the experimental group. The post-traumatic growth levels of the students were measured with "Post-traumatic Growth Inventory". Wilcoxon Signed Rank Test was used in the analysis of the data. The findings obtained as a result of the research show that the Post-traumatic Growth Psychoeducation Program is effective in increasing post-traumatic growth levels of university students.

Anahtar Kelimeler

Trauma, Post-traumatic Growth, Psychoeducation program

Examination of the Effectiveness of Post-traumatic Growth Psychoeducation Program

Öz

Travma sonrası gelişim, yüksek düzeyde stres içeren yaşam krizleriyle mücadele sonucu bireylerin yaşadığı olumlu değişimleri anlatmak için kullanılan bir terimdir. Travma sonrası gelişimin yaşandığı farklı alanlar vardır ve bu alanlarda yaşanan gelişim farklı bireylerde farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Travma sonrası yaşanan gelişim bireyin kendilik algısında, ilişkilerinde ve yaşam felsefesinde olmak üzere üç ana grupta toplanır. Zorlu yaşam olaylarına maruz kalmış bireylerin, yaşanan olayların ardından travma sonrası gelişim düzeylerinin geliştiğine dikkat çeken araştırmalar gün geçtikçe artmaktadır. Bu sayede artık, travma sonrası birey, kendini yalnızca kurban olarak görmek yerine, travmatik yaşam olayından kazançlı çıkma olasılığından da söz edilebilmektedir. Bireylerin travma kavramına bakış açılarını yumuşatmak, ek olarak da kişileri, yaşam olaylarıyla daha güçlü bir şekilde mücadele etmeleri için cesaretlendirebilmek adına, bu araştırma oldukça önemlidir. Yine bu araştırma kapsamında geliştirilecek olan psikoeğitim programı, bireylerin yaşamlarında karşılaştıkları ya da karşılaşabilecekleri travmatik yaşantıların sonuçlarıyla etkili şekilde başa çıkabilmelerini sağlayan önleyici ve koruyucu niteliktedir. Bu araştırmada üniversite öğrencilerinin travma sonrası gelişim düzeylerini geliştirmeye yönelik bir psikoeğitim programı hazırlanarak, psikolojik danışmanlık ve rehberlik bölümü öğrencilerinin travma sonrası gelişim düzeyleri üzerindeki etkisi incelenmiştir. Çalışma grubu 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalında öğrenim gören gönüllü öğrenciden oluşmaktadır. Araştırma deseni olarak Kontrol Gruplu Ön-test Son-test İzleme Modeli kullanılmıştır. 6 öğrenci deney grubunu oluşturmuştur. 10 oturumluk psikoeğitim programı deney grubundaki öğrencilere uygulanmıştır. Öğrencilerin travma sonrası gelişim düzeyleri “Travma Sonrası Büyüme Envanteri” ile ölçülmüştür. Verilerin analizinde Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular, Travma Sonrası Gelişim Psikoeğitim Programı’nın üniversite öğrencilerinin travma sonrası gelişim düzeylerinin yükselmesinde etkili olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Travma, Travma sonrası gelişim, Psikoeğitim programı

Kaynakça

• Altan, C. (2013). Üniversite öğrencilerinde travma sonrası gelişimi etkileyen faktörlerin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,.Haliç Üniversitesi, İstanbul.
• Altınay, D. (1998). Psikodrama grup terapisi 300 isınma oyunu. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Altınay, D. (2017). Psikodrama 400 isınma oyunu. İstanbul: Epsilon Yayınevi.
• Amerikan Psikiyatri Birliği. (2013). DSM-5 Tanı Ölçütleri. Ankara: Hekimler Yayın Birliği.
• Arıkan, G. (2007). Prevalence of traumatic events and determinants of posttraumatic growth in university students. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Bannink, F. (2017). 201 pozitif psikoloji uygulaması. İstanbul: Üsküdar Üniversitesi Yayınları.
• Bellur, Z. (2015). Meme Kanseri Hastalarında Çevresel, Bireysel ve Olaya Dair Faktörlerin Travma sonrası Gelişim ile İlişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (12. b.). Ankara: Pegem Akademi.
• Doğan, F. (2015). The mediating role of the posttraumatic growth in the relationship between posttraumatic stress and prosocial behavioral tendencies. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi Middle East Technical University, Ankara.
• Eryılmaz, A. (2012). Pozitif psikoterapi bağlamında yaşam amaçları belirleme ölçeğinin üniversite öğrencileri üzerinde psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Klinik Psikiyatri, 15, 166-174
• Eryılmaz, A. (2016). Bireyle Psikolojik Danışmada Sık Karşılaşılan Psikolojik Sorunlara Müdahale ve Kendi Kendine Yardım Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Güven, K. (2010). Marmara depremini yaşayan yetişkinlerin algıladıkları sosyal destek düzeyleri ile travma sonrası gelişim ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Helgeson, V. S., Reynolds, K. A., & Tomich, P. L. (2006). A meta-analytic review of benefit finding and growth. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 74(5), 797-816.
• Kağan, M., Güleç, M., Boysan, M., & Çavuş, H. (2012). Hierarchical factor structure of the turkish version of the posttraumatic growth inventory in a normal population. TAF Preventive Medicine Bulletin, 11(5), 617-624.
• Lechner, S. C., Carver, C. S., Antoni, M. H., Weaver, K. E., & Phillips, K. M. (2006). Curvilinear associations between benefit finding and psychosocial adjustment to breast cancer. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 74(5), 828-840.
• Öz, F., & Bahadır Yılmaz, E. (2009). Ruh sağlığının korunmasında önemli bir kavram: psikolojik sağlamlık. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 16(3), 82-89.
• Park, C., & Fenster, J. (2004). Stress related growth: predictors of occurence and correlates with psychological adjustment. Journal of Social and Clinical Psychology, 23(2), 195-215.
• Peseschkian, N. (1998). Doğu Hikayeleri ile Psikoterapi. (H. Fışıloğlu, Çev.) İstanbul: Beyaz Yayınları.
• Peseschkian, N. (2014). Pozitif aile terapisi. (M. Naim, Çev.) İstanbul: Beyaz Yayınları.
• Peseschkian, N. (2015). Pozitif psikoterapiye giriş. (T. Sarı, Çev.) Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sears, S. R., Stanton, A. L., & Danoff-Burg, S. (2003). The yellow brick road and the emerald city: benefit finding, positive reappraisal coping, and posttraumatic growth in women with early-stage breast cancer. Health Psychology, 22(5), 487-497.
• Tedeschi, R., & Calhoun, L. (1996). The Posttraumatic Growth Inventory: Measuring the positive legacy of trauma. Journal of Traumatic Stress. 9(3), 455-471.
• Tedeschi, R. G., Park, C. L., & Calhoun, L. G. (1998). Posttraumatic growth: conceptual issues. R. G. Tedeschi, C. L. Park, & L. G. Calhoun içinde, Posttraumatic growth: Positive changes in the aftermath of crisis (s. 1-23). London: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
• Tedeschi, R., & Calhoun, L. (2004). Posttraumatic growth: Conceptual foundations and empirical evidence. Psychological Inquiry, 15(1), 1-18.
• Tiet, Q., & Huizinga, D. (2002). Dimensions of the construct of resilience and adaptation among inner-city youth. Journal of Adolescent Research, 17(3), 260-276.
• Weiss, T. (2004). Correlates of posttraumatic growth in married breast cancer survivors. Journal of Social and Clinical Psychology, 23(5), 733-746.