Student Perceptions on Sustainability and Sustainable Education Program

Yıl 2024, Cilt: 43 Sayı: 1, 41 - 120, 30.06.2024

Kadriye Yalçın , Fatma Köybaşı Şemin

https://doi.org/10.7822/omuefd.1233185

Öz

The aim of this research on sustainability and sustainable education is to prepare a program that includes the dimensions of sustainable education for secondary school students and to determine the effectiveness of this program. It was aimed to determine the effectiveness of the program developed in the research with various contents (photographs, paintings, cartoons, poems, short films and animations) aimed at sustainable education and including the sub-dimensions of sustainable education, and to reveal the opinions of the participants by determining what feelings and thoughts this program aroused in the participants. The research is a qualitative case study. Within the framework of the research, a program for each dimension of sustainable education has been prepared with expert opinions. In order to collect safe and healthy data, "Criteria Sampling", one of the types of "Purposive (Purposive) Sampling", was used to determine the study group consisting of 9th grade students in line with the opinions of the school administrators and for reasons such as being away from university exam stress, having suitable time for practices, having suitable course loads, etc. method was used. The program prepared by this method was applied to thirty 9th grade students. In order to determine the opinions of the students in the same study group, data on perceptions of the implemented activities and evaluations of the program were collected and analyzed. In order to evaluate the developed program according to students' perceptions, the data collected with a semi-structured interview form was evaluated with content analysis. As a result of the research, it was seen that the participants criticized the unsustainable features of the current education, gave answers with environmental awareness, wanted a just and equal social order, evaluated and interpreted by thinking critically, and could think creatively and analyze in a new and different way than usual. This can be interpreted as the developed and implemented program creating sensitivity and awareness among students on relevant issues.

Anahtar Kelimeler

Sustainability, sustainable development, sustainable education, sustainable education program.

Sürdürülebilirlik ve Sürdürülebilir Eğitim Programına İlişkin Öğrenci Algıları

Öz

Sürdürülebilirlik ve sürdürülebilir eğitim konulu bu araştırmanın amacı ortaöğretim öğrencilerine yönelik sürdürülebilir eğitimin boyutlarını içeren bir program hazırlamak ve bu programın etkililiğini tespit etmektir. Araştırmada geliştirilen programın sürdürülebilir eğitime yönelik ve sürdürülebilir eğitimin alt boyutlarını içeren çeşitli içerikler (fotoğraf, resim, karikatür, şiir, kısa film ve animasyonlar) ile etkililiğini belirlemek ve bu programın katılımcılarda hangi duygu ve düşünceleri uyandırdığını tespit ederek, katılımcıların görüşlerini ortaya koymak hedeflenmiştir. Araştırma nitel durum çalışmasıdır. Araştırma çerçevesinde sürdürülebilir eğitime yönelik olarak uzman görüşleriyle sürdürülebilir eğitimin her boyutu için bir program hazırlanmıştır. Güvenli ve sağlıklı veriler toplayabilmek amacıyla üniversite sınav stresinden uzak olmaları, uygulamalar için zamanlarının uygun olması, ders yüklerinin müsait olması gibi nedenlerle ve okul yöneticilerinin görüşleri doğrultusunda 9. sınıf öğrencilerinden oluşan çalışma grubunu belirlemek amacıyla “Amaçlı (Amaçsal) Örnekleme” türlerinden “Ölçüt Örnekleme” yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntemle belirlenen otuz 9. sınıf öğrencisine hazırlanan program uygulanmıştır. Aynı çalışma grubu olan öğrencilerin görüşlerini belirlemek amacıyla uygulanan etkinliklere ilişkin algılar ve program hakkındaki değerlendirmelere ilişkin veriler toplanmış ve analiz edilmiştir. Geliştirilen programın öğrencilerin algılarına göre değerlendirilmesi için yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanan veriler içerik analizi yöntemi kullanılarak değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda katılımcıların mevcut eğitimin sürdürülemez olan özelliklerini eleştirdikleri, çevre bilinci içinde cevaplar verdikleri, adaletli ve eşit bir toplum düzeni istedikleri, eleştirel düşünerek değerlendirme yaptıkları ve yorumladıkları, yeni ve alışılandan farklı bir şekilde yaratıcı düşünebildikleri, analiz yapabildikleri görülmüştür. Bu durum geliştirilen ve uygulanan programının ilgili konularda öğrencilerde bir duyarlılık ve farkındalık oluşturduğu şeklinde yorumlanabilir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik, sürdürülebilir gelişme, sürdürülebilir eğitim, sürdürülebilir eğitim programı.

Kaynakça

• Afacan, Ö. ve Demirci Güler, M.P. (2011). Sürdürülebilir çevre eğitimi kapsamında tutum ölçeği geliştirme çalışması. 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 27–29 April, Antalya-Turkey, 904–913.
• Akkaya, N. ve Özdemir, S. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin okumaya yönelik tutumlarının incelenmesi (İzmir-Buca örneği). Bartın University Journal of Faculty of Education, 2(1), 75-96.
• Aytaçlı, B. (2012). Durum çalışmasına ayrıntılı bir bakış. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 1-9.
• Bilgili, M. Y. (2017). Ekonomik, ekolojik ve sosyal boyutlarıyla sürdürülebilir kalkınma. Journal of International Social Research, 10(49), 559-569.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E. Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Büyükuslu, A. R. (2021). Sürdürülebilir kalkınma ve endüstri 5.0. İstanbul: Der Yayınları.
• Cinel, E. A. (2021). Türkiye’de eğitim harcamaları ve sürdürülebilir büyüme ilişkisi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 8(2), 210-227.
• Dal, Ş. ve Okur Akçay, N. (2021). Fen bilimleri öğretmenlerinin sürdürülebilir kalkınma ve sıfır atık ile ilgili görüşlerinin belirlenmesi. e-Kafkas Journal of Educational Research, 8(3), 438-459.
• Göktaş, P., Özhanlı, S. ve Arslan, H.T. (2021, Mayıs). İklim değişikliğinin covid-19 sonrası sürdürülebilirlik açısından arıların neslinin tükenmesine neden olan etkileri [Öz]. International Academic Researches For Sustainability Konferansında sunulan bildiri, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul. Erişim adresi: https://artikelakademi.com/media/books/40.pdf
• Hayta Bayazıt, A. (2009). Sürdürülebilir tüketim ve aile. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 0(3), 69-83.
• Karaman, A. (2009). Sürdürülebilir kentsel gelişme eşikleri bağlamında İstanbul üzerine notlar. Tasarım + Kuram Dergisi, 5(8),1-13.
• Korkmaz, Ö. ve Yeşil, R. (2009). Öğretim kademelerine göre öğrencilerin eleştirel düşünme düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 19-28.
• Köybaşı Şemin, F. (2022). Sürdürülebilir eğitim. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kuşat, N. (2013). Yeşil sürdürülebilirlik için yeşil ekonomi: avantaj ve dezavantajları - Türkiye incelemesi. Journal of Yasar University, 29(8) 4896 – 4916.
• Marım, Y. (2021). Sürdürülebilirlik kavramı bağlamında Türk eğitim sistemine eleştirel bir bakış. Tüfekçi ve diğerleri (Yay. haz.). ECLSS Internationals, 11. Eurasian Conference on Language and Social Sciences, 2-3 Şubat 2021, Gjakava, Kosova, Bildiriler içinde (s. 625-646).
• Özdemir, O. (2007). Yeni bir çevre eğitimi perspektifi: “sürdürülebilir gelişme amaçlı eğitim”. Eğitim ve Bilim Dergisi, 32(145), 23-39.
• Özdemir Özden, D. ve Özden, M. (2015). Çevre sorunlarına ilişkin öğrenci çizimlerinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(37), 1-20.
• Öztürk, M. (2017). Sürdürülebilir gelişme odaklı eğitim: kuramsal çerçeve, tarihsel gelişim ve uygulamaya dönük öneriler. İlköğretim Online, 16(4), 1-11.
• Parlaktuna, İ. ve Öztürk, T. (2021, Mayıs). Kırsal alanda sürdürülebilir kalkınmanın belirleyicileri: Avşar mahallesi [Öz]. International Academic Researches For Sustainability Konferansında sunulan bildiri, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul. Erişim adresi: https://artikelakademi.com/media/books/40.pdf
• Sachs, D. J. (2019). Sürdürülebilir kalkınma çağı. (B. Gönülşen, Çev.) İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Yayınevi. Solmaz, M. (2018). Yüzüncü Yıl Üniversitesi öğrencilerinin okuma alışkanlığı üzerine bir araştırma. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 22(2), 603-622.
• Tanrıverdi, B. (2009). Sürdürülebilir çevre eğitimi açısından ilköğretim programlarının değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 34(151), 89-103.
• Tarakcı Eren, E., Yılmaz, S. ve Alpak, E, M. (2019). Anaokulu öğrencilerinin çevreye karşı tutumlarının belirlenmesi. SETSCI ConferenceProceedings, 4(7), 58-60.
• Tozduman Yaralı, K. ve Didin, E. (2018). Sürdürülebilir gelişme amaçlı eğitimde etkili bir örnek: ‘Küçük Ağaç’ın eğitimi. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(35), 850-869.
• WCED. (1987). Our common future. The brundtland report, world commission for environment and development. Oxford: Oxford University Press.
• Yaman, Ö. ve Aksoydan, E. (Ed.). (2021). Sürdürülebilir yaşam rehberi. İstanbul: Tohum Yayıncılık. Yanılmaz, Z. ve Tavşan, F. (2021). Sürdürülebilir eğitim yapılarında konfor koşullarına ilişkin kullanıcı görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 12(2), 240-254.
• Yapıcı, M. (2003). Sürdürülebilir kalkınma ve eğitim. Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 223-229.
• Yardımcı, E. ve Bağlı Kılıç, G. (2010). Çocukların gözünden çevre ve çevre sorunları. İlköğretim Online, 9(3), 1122-1136.
• Yıldırım, G. (2020). Sürdürülebilirlik konusundaki eğitim araştırmalarının tematik olarak incelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(33), 70-106.
• Yıldırım, M. ve Ceylan, O. (2018). Lise öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıklarının demografik özelliklerine göre karşılaştırılması (Amasya ili örneği). Journal Of International Social Research, 11(55), 734-746.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yücel, F. (2003). Sürdürülebilir kalkınmanın sağlanmasında çevre korumanın ve ekonomik kalkınmanın karşıtlığı ve birlikteliği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(11). 100-120.
• Yücel, G. ve Kurnaz L. (2021). Yeni gerçeğimiz sürdürülebilirlik. İstanbul: Tohum Yayıncılık.