“Görgü Cemi” in Anatolian Alevism: Adıyaman Example

Year 2013, Volume: 34 Issue: 34, 197 - 231, 01.08.2013

Fevzi Rençber

Abstract

“Cem rituals” are the core of worshipping in Alawi-Bektashi culture. “Görgü” or “İkrar Cemi” (etiquette or confession Cem) is the most important rule practiced in Bektashi and Alawism. These rules are special Cem rituals performed by Alawis and Bektashians from time to time to sanctify and purify themselves before God and the society. Disputes in Alawi society were used to be settled not by courts, judges and prosecutors but Dedes. The article is a result of field research , answers to questions such as “does this religious and cultural ritual still exist today?” are sought by carrying out a field study. In this context, “Cem rituals” and “Görgü Cemi” performed by the former president of “Cem foundation Adiyaman Golbasi Cem and culture house”, Niyazi Arslan Dedebaba who serves as “Dedebaba” in the region of Adiyaman Golbasi and Besni are explained in this study. This study was carried out by using the interview and observation technique. The regional similarities and differences of “Görgü Cemi”, which has been part of Alawi and Bektashi culture for hundreds of years, are defined. We believe Alawi-Bektashi rituals, and the way they are performed should be brought to the world of science by such studies.

Keywords

Cem, Görgü Cemi, Adiyaman, Alewi

Anadolu Aleviliğinde Görgü Cemi: Adıyaman Örneği

Abstract

Alevi-Bektaşi kültüründe cem erkânı ibadetlerin özüdür. Görgü veya İkrar Cemi Alevilik ve Bektaşilikte icra edilen en önemli erkândır. Bu erkân, Alevi ve Bektaşilerin yıl içinde zaman zaman kendilerini Hakk katında ve toplum nezdinde temize çıkarmak, aklamak için yaptıkları özel cemlerdir. Alevi toplumu yüzyıllar boyunca mahkemeye gitmeden, hâkim ve savcı karşısına çıkmadan kendi aralarındaki problemlerini dedenin huzurunda çözüme kavuşturmuşlardır. Makalede alan araştırması yapılarak bu dini ve kültürel geleneğin günümüzde de varlığını koruyup korumadığı sorusuna cevap verilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda çalışmada genel olarak Cem erkânı, özel olarak da Adıyaman Gölbaşı ve Besni yöresinde Dedebaba olarak hizmet veren, Cem Vakfı, Adıyaman Gölbaşı Cem ve Kültür Evi eski başkanı Niyazi Arslan Dedebaba tarafından icra edilen Görgü Cemi incelenmiştir. Görüşme ve gözlem tekniği kullanılarak hazırlanmış olan bu çalışmada yüzyıllardır Alevi Bektaşi kültüründe yapılan Görgü Cemi’nin bölgesel benzerlik ve farklılıkları ortaya konmaya çalışılmıştır. Sözlü kültürün izlerini bünyesinde barındıran Alevi-Bektaşi inancına ait ritüellerin ve icra edilişlerin bu tarz çalışmalar ile bilim dünyasına kazandırılması gerektiğine inanıyoruz.

Keywords

Cem, Görgü Cemi, Adıyaman.