Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Üstbilişsel Okuma Farkındalıkları

Year 2019, Volume: 10 Issue: 17, 154 - 175, 31.03.2019

Zeynep Çetinkaya Edizer , Esin Özbilgin

https://doi.org/10.26466/opus.501825

Cited By: 2

Abstract

Bu çalışmada, sekizinci sınıfta okuyan öğrencilerin üstbilişsel okuma
stratejilerini kullanma durumlarını belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmanın
çalışma grubu, İstanbul ili Kartal ilçesi 50. Yıl General Refet Bele
Ortaokulu’nda eğitim alan 20 sekizinci sınıf öğrencisinden oluşmaktadır.  Çalışmada öğrencilerin üstbilişsel okuma
farkındalıklarını belirlemek amacıyla görüşme yöntemi kullanılmıştır. 12
maddeden oluşan görüşme formu, öğrencilerin okuma öncesi, sırası ve sonrasına
ilişkin üstbilişsel okuma farkındalıklarını belirlemeye yönelik sorulardan
oluşmaktadır. Bu sorulardan elde edilen verilerde, içerik analizi yapılmıştır.
İçerik analizi için alanyazındaki kaynaklardan yararlanılarak 3 ana kategori ve
33 kod (strateji) listesi belirlenmiştir. Araştırmanın sonucunda; çalışma
grubundaki öğrencilerin hem okuma öncesinde hem okuma sırasında hem de okuma
sonrasında üstbilişsel okuma stratejileri kullandıkları
belirlenmiştir (f=181). Ancak toplama bakıldığında (f=660) bu stratejilerin
kullanım sıklığının az olduğu söylenebilir. Araştırmaya göre çalışma grubunun
üstbilişsel okuma stratejilerinden en çok okuma sonrası (f=72) stratejileri
kullandıkları belirlenmiştir. Sonra sırasıyla okuma öncesi (f=60) ve okuma
sırası (f=48) üstbilişsel okuma stratejileri gelmektedir.
Araştırma sonuçlarına bağlı olarak üstbilişsel okuma sırası stratejileri işe koşacak çalışmalara öncelik verilmesi gerektiği belirtilebilir.

Keywords

Okuma, üstbiliş, üstbilişsel okuma stratejileri

Metacognitive Reading Awareness of The Eighth Grade Students

Abstract

In this study, it is
aimed to determine the use of metacognitive reading strategies in eighth grade
students. The study group consisted of 20 eighth grade students who were
educated at from General Refet Bele Secondary School in the province of Kartal,
İstanbul. In the study, interview method was used to determine the students'
metacognitive reading awareness. The interview form, which consists of 12
items, consists of the questions about determining the metacognitive reading
awareness of the students before, during and after reading. In the data
obtained from these questions, content analysis was performed. For the content
analysis, 3 main categories and 33 code (strategy) lists were determined by
using the sources in the literature. As a result of the research; It was
determined that the students in the study group used metacognitive strategies
before, during and after reading (f = 181). However, when the total is examined
(f = 660), it can be said that the frequency of these strategies is low.
According to the study, it was determined that the study group used the most
metacognitive strategies after reading (f = 72). Then, pre-reading (f = 60) and
reading order (f = 48) metacognitive strategies respectively. Depending on the
results of the research, it may be stated that the studies that will employ the
reading order metacognitive strategies should be given priority.

Keywords

Reading, metacognition, metacognitive reading strategies

References

• Aktürk, A. O. ve Şahin, İ. (2011). Üstbiliş ve bilgisayar öğretimi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 383-407.
• Anastasiou, D.ve Griva, E. (2009), Awareness of reading strategy use and reading comprehension among poor and good readers. İlköğretim Online, 8(2), 283-297.
• Bahar, M.A. (2017). 4MAT öğretim düzenine göre gerçekleştirilen üstbilişsel okuma stratejisini kullanma ve olgusal bilgilendirici metinleri anlama düzeyine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Başaran, M. 2013. 4. sınıf öğrencilerinin üstbilişsel okuma stratejilerini kullanma durumları ve bu stratejilerle okuduğunu anlama arasındaki ilişki. Turkish Studies, 8 (8), 225-240.
• Baker, L. ve Brown, A.L. (1984). Metacognitive skills and reading. P.D. Pearson, R. Barr, M.L. Kamil ve P. Mosenthal (Ed.), Handbook of reading research, (ss. 353-394). New York: Longman.
• Berkowitz, E. ve Chiccelli, T. (2004). Metacognitive strategy use in rea-ding of gifted high achieving and gifted underachieving middle school students in New York City. Education and Urban Society, 37(1), 37-57.
• Bilgin, N. (2000). İçerik analizi. İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Çakıroğlu, A. (2007). Üstbiliş. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2, 22-26.
• Çetinkaya Edizer, Z. (2015). An analysis of prospective Turkish teachers’ metacognitive reading strategy use. Anthropologist, 22(2), 249-256.
• Çetinkaya Edizer, Z., Dilidüzgün, Ş., Ak Başoğul, D., Karagöz, M. ve Yücelşen, N. (2018). Türkçe ders kitaplarındaki okuma etkinliklerinde kullanılan üstbilişsel okuma stratejileri ile okuma yöntem-tekniklerinin metin türüne uygunluk bağlamında değerlendirilmesi. Ders Kitapları Uluslararası Sempozyumu (ss.140-141). İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Çöğmen, S. (2008). Eğitim fakültesi öğrencilerinin kullandıkları okuduğunu anlama stratejileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Facione, P. A. (1990). Critical thinking: a statement of expert consensus for purposes of educational assessment and instruction - executive summary - the delphi report. Millbrae CA: The California Academic Pres.
• Fitrisia, D., Tan, K. ve Yusuf, Y. Q. (2015). Investigating metacognitive awareness of reading strategies to strenghthen students’performance in reading comprehension. Asia Pacific Journal of Educators and Education, 30, 15-30.
• Flavell, J. H. (1979). Metacognition and cognitive monitoring: a new area of cognitive devolopment inquiry. American Psycologyist, 34, 906-911.
• Hannah, C. I. ve Shore, B. M. (2008). Twice-exceptional students' use of metacognitive skills on a comprehension monitoring task. Gifted Child Quarterly, 52 (1), 3-18.
• Jacopson, R. (1998). Teachers improving learning using metacognition with self-monitoring learning strategies. Education, 118 (4), 579-589.
• Karatay, H. (2007). İlköğretim Türkçe öğretmeni adaylarının okuduğunu anlama becerileri üzerine alan araştırması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Karatay, H. (2010). İlköğretim öğrencilerinin okuduğunu kavrama ile ilgili bilişsel farkındalıkları. Türklük Bilimi Araştırmaları, 27, 457-475.
• Karatay, H. (2011). Okuma eğitimi kuram ve uygulama. Ankara: Berikan Yayınevi.
• McGuire, L. ve Yewchuk, C. R. (1996). Use of metacognitive reading strategies by gifted learning disabled students: an exploratory study. Journal for the Education of the Gifted, 19 (3), 293-314.
• Merriam, S.B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. (Çev.Editörü: Selahattin Turan). Ankara: Nobel Yayınları.
• Mokhtari, K ve Reichard, C. A. (2002) Assesing students’ metacognitive awareness of reading strategies. Journal of Educational Psychology, 94, 249-259.
• Özdemir, S. (2018). The effect of summarization strategies teaching on strategy usage and narrative text summarization success. Universal Journal of Educational Research, 6 (10), 2199-2209.
• Özek, Y. ve Civelek, M. (2006). A study on the use of cognitive reading strategies ELT sudents. The Asian EFL Journal, 14, 1-26.
• Özsoy, G. (2008). Üstbiliş. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 713-740.
• Öztürk, E. (2012). Okuma stratejileri üstbilişsel farkındalık envanterinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim On-line, 11(2), 292-305.
• Schraw, G. ve Moshman, D. (1995). Metacognitive theories. Educational Psychology Review, 7(4), 351-371.
• Topuzkanamış, E. (2009). Öğretmen adaylarının okuduğunu anlama ve okuma stratejilerini kullanma düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Ülper, H. (2010). Okuma ve anlamlandırma becerilerinin kazandırılması. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Yaylı, D. (2010). A think-aloud study: cognitive and metacognitive reading strategies of ELT department students, Eğitim Araştırmala-rı-Eurasian Journal of Educational Research, 38, 234-251. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.