Gilles Deleuze Felsefesinde Temel Kavramlar ve Yeni Toplumsal Hareketler

Year 2019, Volume: 13 Issue: 19, 2627 - 2652, 30.09.2019

Ümmet Erkan

https://doi.org/10.26466/opus.589030

Cited By: 2

Abstract

Deleuze
yapısalcılık sonrası Fransız felsefesinin en üretken isimlerinden biridir. Onun
eserleri sinemadan sosyolojiye, psikiyatriden edebiyata kadar çeşitli alanlarda
farklı okumalara olanak sağlamıştır. Onun düşünce çerçevesini belirleyen
filozoflar Nietzsche, Spinoza, Hume, Bergson ve Marks’tır. Yaşamı olumlayan,
arzuyu merkeze alan Deleuze felsefesi yaratıcı bir çokluk içerir. Deleuze
felsefesi 1968 sonrası felsefede etkili olan postmodern felsefelere dayanır.
Hakikatin çoğullaşması ve meta anlatıların ölümü ile birlikte klasik toplumsal
hareketler de zayıflamıştır. Dijitalleşen toplum, enformasyona dayalı yeni
üretim ve tüketim ağı, mobil hale gelen sermaye buna zemin hazırlamıştır.
Küresel bir nitelik kazanan ve yersizyurdsuzlaşan sermaye ağına karşı çokluğu
merkeze alan yeni bir toplumsal hareketlere gereksinim duyulmuştur. Deleuze
düşüncesi birbirine eklemlenip bir köksap oluşturabilen ve kendi tekilliklerini
kaybetmeyen bir çokluk amaçlar. Bu çokluk tekliğe indirgenemez. Bu çokluk aynı
zamanda kod bozucu olduğu için sistem, sermaye tarafından da ele
geçirilemez.  

Bu çalışmada Deleuze’ün felsefi düşüncesi, ürettiği
temel kavramların analiz edilmesi hedeflenmiştir. Onun felsefi düşüncesi ve
kavramlarından yola çıkarak yaratıcı çokluk ve köksaplara dayalı tekilliklerin
toplumsal hareketlere etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır.

Keywords

Deleuze, köksap, yersizyurdsuzlaşma, şizoanaliz, organsız beden

Basic Concepts And New Social Movements in Gilles Deleuze Philosophy

Abstract

G. Deleuze is one of
the most productive names of French philosophy after structuralism. His works
have enabled him to read in various fields from cinema to sociology, from
psychiatry to literature. The philosophers who define his thinking frame are
Nietzsche, Spinoza, Hume, Bergson and Marx. The philosophy of Deleuze, which
affirms life and takes the center of desire, involves a creative multitude. The
Deleuze philosophy is based on postmodern philosophies which were influential
in philosophy after 1968. With the multiplication of truth and the death of
meta-narratives, classical social movements have also weakened. The digitalized
society, the new production and consumption network based on information, the
capital that has become mobile has laid the ground for this. There is a need
for a new social movement that is centered on a multiplicity of capital
networks, which have gained a global character and are deterritorialization.
Deleuze thought is a multiplicity of purposes that can be articulated together
to form a rhizome and do not lose their singularity. This multitude cannot be
reduced to uniqueness. The system cannot be seized by capital because this
multitude is also a decoder. In this study, it is aimed to analyze Deleuze's
philosophical thought and the basic concepts it produces. The aim of this
course is to examine the effects of social multiplicities of singularities
based on creative multiplicity and rhizome based on his philosophical thought
and concepts.

Keywords

Deleuze, rhizome, deterritorialization, schizoanalysis, body without organ

References

• Akay A.. (1991). Tekil düşünce. İstanbul: Afa Yayınları.
• Akay, A. (1996a). Felsefe nedir? üzerine. Toplumbilim, V(Gilles Deleuze Özel Sayısı), 15-18.
• Akay, A. (1996b). Yersizyurdsuzlaşma Üzerine, Toplumbilim, V(Gilles Deleuze Özel Sayısı), 19-21.
• Bell, D. (1999). The coming of post-industrial society. New York: Basic Books.
• Bergson, H. (2017). Yaratıcı tekamül. (M. Ş. Tunç Çev.). İstanbul: Dergah Yayınları.
• Castells, M. (2008). Ağ toplumunun Yükselişi. (E. Kılıç Çev.). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Deleuze, G. ve Parnet C. (1990). Diyaloglar. (A. Akay Çev.). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Deleuze, G. ve Guittari, F. (1990). Kapitalizm ve şizofreni i – anti oedipus. (A. Akay Çev.). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Deleuze, G. ve Guittari, F. (1993). Kapitalizm ve şizofreni ii - bin yayla. (A. Akay Çev.). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Deleuze, G. ve Guittari, F. (2000). Kafka, minör bir edebiyat için. (Ö. Uçkan, I. Ergüden Çev.). YKY: İstanbul.
• Deleuze, G. ve Guittari, F. (2001). Felsefe nedir?. (6. Bsm). (T. Ilgaz Çev.). YKY: İstanbul.
• Deleuze, G. (2006). Felsefe ve azınlık. (A. Soysal Çev.). Toplumbilim, V(Gilles Deleuze Özel Sayısı), 68-69.
• Deleuze, G. (2000). Nietzsche ve felsefe, (F. Taylan Çev.). İstanbul: Norgunk Yayınları.
• Deleuze, G. (2004). Proust ve göstergeler. (A. Meral Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Deleuze G. (2005). Perikles ve verdi. (A. Akay Çev.). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Deleuze, G. (2006). Bergsonculuk. (H. Yücefer Çev.). İstanbul: Otonom Yayıncılık.
• Deleuze, G. (2008). Ampirizm ve öznellik. (E. Erbay Çev.). İstanbul: Norgunk Yayınları.
• Deleuze, G. (2011). Spinoza, Pratik Felsefe. (A. Nahum ve U. Baker Çev.). İstanbul: Norgunk Yayınları.
• Hardt, M. ve Negri, A. (2004). Çokluk imparatorluk çağında savaş ve demokrasi. (B. Yıldırım Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Hardt, M. ve Negri, A. (2008). İmparatorluk. (A. Yılmaz Çev.), (6. Bsm), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Holland, E. W. (2013). Şizoanalize giriş. (A. Utku ve M. Erkan Çev.). İstanbul: Otonom Felsefe Yayınlar.
• Nas, F. (2018). Göç ve göçün yol açtığı sorunlar. (R. Şimşek Ed.), Göç Sosyolojisi, Ankara: Akademisyen Yayınları.
• Soysal, A. (1996) Gücül ve güç metafizikçi olarak Gilles Deleuze, Toplumbilim, V(Gilles Deleuze Özel Sayısı), 23-25.
• Spinoza, B. (2011). Etika. (H. Z. Ülken Çev.). Ankara: Dost Kitabevi.
• Toffler, A. (2008). Üçüncü dalga. (S. Yeniçeri Çev.). İstanbul: Koridor Yayınları.