Örgütsel Sosyalleşmenin Psikolojik Sözleşme ve Örgütsel Bağlılıkla İlişkisi: Bir Kamu Kurumunda Araştırma

Year 2020, Volume: 16 Issue: Eğitim ve Toplum Özel sayısı, 6069 - 6105, 31.12.2020

Nazlı Türker Mustafa Yıldırım

https://doi.org/10.26466/opus.674201

Cited By: 2

Abstract

Bu araştırmada çalışanların örgütsel sosyalleşmelerinin ve işe başlarken oluşturdukları psikolojik sözleşmelerinin örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkisi incelenmiştir. Ayrıca örgütsel sosyalleşmenin psikolojik sözleşme boyutları üzerindeki etkisi de çalışma kapsamında araştırılmıştır. Bu çalışmanın amacı, Alanya Belediyesi’nde çalışan personelin örgütsel sosyalleşmeleri, psikolojik sözleşmeleri ve örgütsel bağlılıkları arasındaki yordayıcı ilişkileri tespit etmektir. Bu amaç doğrultusunda Alanya Belediyesi’nde çalışan personele anket uygulanmış ve 350 anket değerlendirmeye alınmıştır. Elde edilen veriler, istatistik paket programı ile analiz edilmiş ve öncelikli olarak katılımcı profili ortaya konmuştur. Daha sonra veriler, frekans analizi ve regresyon analiziyle incelenmiştir. Yapılan analizler sonucunda örgütsel sosyalleşmenin psikolojik sözleşme boyutlarından ilişkisel sözleşme üzerinde etkisi bulunmaktadır. Örgütsel sosyalleşmenin örgütsel bağlılık boyutları üzerinde etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca psikolojik sözleşme boyutlarının örgütsel bağlılık üzerinde etkisi olduğu tespit edilmiştir . Örgütsel sosyalleşme, psikolojik sözleşme ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiyi incelemeye yönelik nispeten az sayıda çalışma olmasından dolayı, bu çalışmanın literatüre katkı sağlaması beklenmektedir.

Keywords

Örgütsel sosyalleşme, psikolojik sözleşme, örgütsel bağlılık

The Interrelationship Among Organizational Socialızation, Psychological Contract And Organizational Commitment: The Research In A Public Institution

Abstract

In this study, the effects of the organizational socialization of the employees and the psychological contracts they form when starting work on their organizational commitment were examined. In addition, the effect of organizational socialization on psychological contract dimensions was also investigated within the scope of the study. The purpose of this study is to determine the predictive relationships between the organizational socialization, psychological contracts and organizational commitment of the personnel, working in Alanya Municipality. For this purpose, a questionnaire was applied to the personnel and 350 questionnaires were evaluated. The data obtained were analyzed with a statistical package program and primarily the participant profile was revealed. Then, the data were analyzed by frequency analysis and regression analysis. As a result of the analysis, organizational socialization has an effect on relational contract, one of the dimensions of psychological contract. It is concluded that organizational socialization has an effect on organizational commitment dimensions. In addition, it has been determined that psychological contract dimensions have an effect on organizational commitment. This study is expected to contribute to the literature, as there are relatively few studies examining the relationship between organizational socialization, psychological contract, and organizational commitment.

Keywords

Organizational socialization, psychological contract, organizational commitment

References

• Afsanepurak, S. A., Hossini, R. N. S., Seyfari, M. K. ve Nasabi, Z. M. N. (2012). The relationship between organization socialization and organizational commitment in physical education departments employees in Mazandaran – Iran. International Journal of Academic Research in Business and Social Science, 2(1), 187-195.
• Agarwal, P. (2011). Relationship between, psychological contract & organizational commitment in Indıan IT Industry, The Indian Journal of Industrial Relations, 47(2), 290-305.
• Agarwal, P. ve Sajid, S. M. (2017). A study of job satisfaction, organizational commitment and turnover ıntention among public and private sector employees. Journal of Management Research, 17(3), 123-136.
• Al, A. (2007). Üniversitelerdeki yabancı diller birimleri yöneticilerinin yönetsel yeterlik düzeyi ile İngilizce öğretim elemanlarının örgütsel bağlılık düzeylerinin araştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Allen, N. J. ve Meyer, J. P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization. Journal of Occupational Psychology, 63, 1-18.
• Aliyev, Y. (2014). Örgütsel sosyalleşme ve örgütsel özdeşleşme arasındaki ilişki: Bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Anderson, N. ve Schalk, R. (1998). The psychological contract in retrospect and prospect. Journal of Organizational Behavior, 19, 637-647.
• Aselage, J. ve Eisenberger, R. (2003). Perceived organizational support and psychological contracts: A theoretical integration. Journal of Organizational Behavior, 24, 491-509.
• Avcı, N. ve Küçükusta D. (2009). Konaklama işletmelerinde örgütsel öğrenme, örgütsel bağlılık ve işten ayrılma eğilimi arasındaki ilişki. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 20(1), 33-44.
• Balcı, A. (2003). Örgütsel sosyalleşme: kuram strateji ve taktikler (2. Baskı), Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Balcı, A., Baltacı, A., Fidan, T., Cereci, C. ve Acar, U. (2012). Örgütsel sosyalleşmenin, örgütsel özdeşleşme ve örgütsel vatandaşlıkla ilişkisi: ilköğretim okulu yöneticileri üzerinde bir araştırma. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2, 48-76.
• Balfour, D. L. ve Wechsler, B. (1996). Organizational commitment: Antecedents and Outcomes in public organizations. Public Productivity & Management Review, 19 (3), 256-277.
• Bayram L. (2005). Yönetimde yeni bir paradigma: Örgütsel bağlılık. Sayıştay Dergisi, 59, 125-139.
• Bilgili, H ve Teki̇n, E. (2019). Örgütsel stres, örgütsel bağlılık ve öğrenilmiş güçlülük ilişkisi üzerine bir araştırma. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 2165-2200. DOI: 10.26466/opus.557530
• Buchanan, B. (1974). Building organizational commitment: The Socialization of managers in work organizations. Admistrative Science Quarterly, 19(4), 533-546.
• Büyükbeşe, T., Çavuşoğlu, S. ve Okun, O. (2019). Otantik liderlik ile örgütsel bağlılık arasında psikolojik sermayenin aracılık rolü: Bingöl Üniversitesi örneği. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 194-225.
• Chao, G. T., O’Leary - Kelly, A. M. , Wolf, S., Klein, H.J. ve Gardner, P. D. (1994). Organizational socialization: Its content and consequences. Journal of Applied Psychology, 79(5), 730-743.
• Coyle-Shapiro, J. A. M. ve Kessler, I. (2003). The employment relationship in the UK public sector: A psychological contract perspective. Journal of Public Administration Research and Theory, 13(2), 213-230.
• Çerik, Ş. ve Bozkurt, S. (2010). Çalışanların örgütsel sosyalizasyon ve kariyer çapalarına yönelik algılamaları arasındaki ilişkinin incelenmesi ve banka çalışanlarına yönelik bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35, 77-97.
• Çetin, C. ve Kurban, P. (2016). Tükenmişlik ve örgütsel sosyalleşme ilişkisi- kıdemi 0-2 yıl olan memur çalışanlar örneklemi. Çalışma ve Toplum Dergisi, 3, 1271- 1294.
• Çiçeklioğlu, H. ve Taşlıyan, M. (2018). Psikolojik Sözleşme ve Presenteeism İlişkisi: Bir Alan Araştırması. International Journal of Disciplines Economics & Administrative Sciences Studies, 4(9), 474-484.
• Coşkun, R., Altunışık, R. ve Yıldırım, E. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı. 9. Baskı, Sakarya Yayıncılık.
• Dabos, G. E. ve Rousseau, D. M. (2013). Psychological contracts and informal networks in organizations: The effects of social status and local ties. Human Resource Management, 52(4),485-510.
• DeBode, J. D., Mossholder, K. W. ve Walker, A. G. (2017). Fulfilling employees’ psychological contracts: Organizational socialization’s role. Leadership & Organization Development Journal, 38(1), 42-55.
• De Vos, A., Buyens, D. ve Schalk, R. (2003). Psychological contract development during organizational socialization adaptation to reality and the role of reciprocity. Journal of Organizational Behavior, 24(5, SpecIssue), 537-559.
• Demiral, Ö. (2008). Örgütsel bağlılığın sağlanmasında personel güçlendirme ve psikolojik sözleşmenin etkisine ilişkin bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Demirkasımoğlu, N. (2012). Kamu ve özel ilköğretim okulu sınıf öğretmenlerinin psikolojik sözleşme algıları ve iş çevresine uyum düzeyleri ilişkisi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Estreder, Y., Tomás, I., Chambel, M. J. ve Ramos, J. (2019). Psychological contract and attitudinal outcomes: multilevel mediation model. Personnel Review, 48(7), 1685-1700.
• Feldman, D. C. (1976). A contingency theory of organizational socialization. Administrative Science Quarterly, 21, 433-452.
• Fisher, C. D. (1986). Organizational socialization: An ıntegrative review. K. M. Rowland & G.R. Ferris (ed.), Research in Personel and Human Resources Management, içinde (s.101-145) Greenwich, CT: JAI Press.
• Gökçen Kapusuz, A. (2019). İş hayatında duygusal zekâ perspektifinden örgütsel sosyalleşme süreci. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(1), 231-245.
• Grusky, O. (1966). Career mobility and organizational commitment. Administrative Science Quarterly, 10, 489-503.
• Guest, D. E. (1998). Is the psychological contract worth taking seriously? Journal of Organizational Behavior, 19, 649-664.
• Gül, H. (2002). Örgütsel bağlılık yaklaşımlarının mukayesesi ve değerlendirmesi. Ege Akademik Bakış Dergisi, 2(1), 37-55.
• Gül, H. (2003). Karizmatik liderlik ve örgütsel bağlılık ilişkisi üzerine bir araştırma. Doktora Tezi. Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gebze.
• Hassan, Z., Abdul-Rahman, A., ve Basit, A. (2017). The impact of psychological contract on organisational commitment: A study on public sector of Maldives. Available at SSRN 3056216.
• Hiltrop, J. M. (1995). The changing psychological contract: The human resource challenge of the 1990s. European Management Journal, 13(3), 286-294.
• Jones, G. R. (1986). Socialization tactics, self-afficiency and newcomers adjustments to organizations. Academy of Management Journal, 29(2), 262-279.
• Kanter, R. M. (1968). Commitment and social organization: a study of commitment mechanisms in utopian communities. American Sociological Review, 33(4), 499-517.
• Karcıoğlu F. ve Türker, E. (2010). Psikolojik sözleşme ve örgütsel bağlılık ilişkisi: Sağlık çalışanları üzerine bir uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(2), 121-140.
• Kim, K. ve Moon, H. K. (2019). How do socialization tactics and supervisor behaviors influence newcomers’ psychological contract formation? The mediating role of information acquisition. The International Journal of Human Resource Management, 1-27. https://doi.org/10.1080/09585192.2018.1521460
• Kotter, J. P. (1973). The psychological contract: Managing the joining - up process. California Management Review, XV (3), 91-99.
• Louis, M. R. (1980b). Surprise and sense making: What newcomers experience in entering unfamiliar organizational settings. Administrative Science Quarterly, 25, 226-251.
• Macit, M ve Ekim, H. (2020). Psikolojik sözleşme algısının örgütsel bağlılık üzerine etkisi: Sağlık çalışanları üzerinde bir araştırma. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 15(1), 323-333. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gopsbad/issue/55182/687267 adresinden erişilmiştir.
• Manuti, A., Spinelli, C. ve Giancaspro, M. L. (2016). Organizational socialization and psychological contract: The vulnerability of temporary newcomers, a case study from an Italian Call Center. Employ Respons Rights, 28, 225-245.
• Meyer, J. P. ve Allen, N. J. (1991). A three-component conceptualization of organizational commitment. Human Resource Management Review, 1(1), 61-89.
• Meyer, J. P., Allen, N. J. ve Smith, C. A. (1993). Commitment to organizations and occupations: Extension and test of a three-component conceptualization. Journal of Applied Psychology, 78(4), 538-551.
• Meyer, J. P., Irving, P. G. ve Allen, N. J. (1998). Examination of the combined effects of work values and early work experiences on organizational commitment. Journal of Organizational Behavior, 19(1), 29-52.
• Millward, L. J. ve Hopkins L. J. (1998). Psychological contracts, organizational and job commitment. Journal of Applied Social Psychology, 28(16), 1530-1556.
• Mitus, J. S. (2006). Organizational socialization from a content perspective and its effect on the affective commitment of newly hired rehabilitation counselors. Journal of Rehabilitation, 72(2), 12-20.
• Morrison, E. W. (1993). Longitudinal study of effects of ınformation seeking on newcomer socialization. Journal of Applied Psychology, 78 (2), 173-183.
• Ostroff, C. ve Kozlowski, S. J. (1992). Organizational socialization as a learning process: The role of ınformation acquisition. Personel Psychology, 45, 849-874.
• Özçelik, F. (2008). Örgütsel Sosyalleşmenin Örgütsel Bağlılığa Etkisi: Bir uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özgen Mimaroğlu H. ve Özgen, H. (2010). Psikolojik sözleşme ve boyutlarının iş tatmini, örgütsel bağlılık ve işten ayrılma niyetine etkileri: Tıbbi satış temsilcileri üzerinde bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 1-19.
• Özler, D., E. ve Ünver, E. (2012). Psikolojik sözleşmenin iş tatmini üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17 (2), 325-351.
• Özutku, H. (2008). Örgüte duygusal, devamlılık ve normatif bağlılık ve iş performansı arasındaki ilişkinin incelenmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37(2), 79-97.
• Parzefall, M. ve Hakanen, J. (2010). Psychological contract and its motivational and health‐enhancing properties. Journal of Managerial Psychology, 25(1), 4- 21. https://doi.org/10.1108/02683941011013849
• Polat, S. ve Uğurlu, C. T. (2009). İlköğretim müfettişlerinin örgütsel bağlılık, mesleki tükenmişlik ve işten ayrılma niyetleri arasındaki ilişki. E- Journal of New World Sciences Academy, 4 (3), 1150-1159.
• Reichers, A. E. (1985). A review and reconceptualization of organizational commitment. Academy of Management Review, 10(3), 465-476.
• Robinson, S. L. (1996). Trust and breach of the psychological contract. Administrative Science Quarterly, 41, 574-599.
• Robinson, S. L., Kraatz, M. S. ve Rousseau, D. M. (1994). Changing obligations and the psychological contract: A longitudinal study. Academy of Management Journal, 37(1), 137-152.
• Robinson, S., L. ve Rousseau, D., M. (1994). Violating the psychological contract: Not the exception but the norm. Journal of Organizational Behavior, 15(3),245-259.
• Rousseau, D. M. (1990). New hire perception of their own and their employer's obligations: A study of psychological contracts. Journal of Organizational Behavior, 11, 389-400.
• Rousseau, D. M. (1995). Psychological contracts in organizations: Understanding written and unwritten agreements. Thousand Oaks. CA: Sage.
• Rousseau, D. M. (2001). Schema, promise and mutuality: The building blocks of the psychological contract. Journal of Occupational and Organizational Psychology,74, 511-541.
• Shore, L. M. ve Barksdale, K. (1998). Examining the degree of balance and level of obligation ın the employment relationship: A social exchange approach. Journal of Organizational Behavior, 19, 731-744.
• Soares, M. E. ve Mosquera, P. (2019). Fostering work engagement: The role of the psychological contract. Journal of Business Research, 101, 469-476.
• Sürgevil, O. (2007). Çalışma yaşamında örgütsel bağlılık. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Sturges, J., Conway, N., Guest, D., and Liefooghe, A. (2005). Managing the career deal: The psychological contract as a framework for understanding career management, organizational commitment and work behavior. Journal of Organizational Behavior, 26(7), 821-838. https://doi.org/10.1002/job.341
• Taormina, R. J. (1994). The organizational socialization Inventory. International Journal of Selection and Assesment, 2, 133-145.
• Taormina, R. J. (1997). Organizational socialization: A multidomain, continous process model. International Journal of Selection and Assesment, 5(1), 29-47.
• Taormina, R.J. ve Law, C., M. (2000). Approaches to preventing burnout: The effects of personal stress management and organizational socialization. Journal of Nursing Management, 8, 89–99.
• Taormina, R. J. (2004). Convergent validation of two masures of organizational socialization. International Journal of Human Resource Management, 15 (1), 76-94
• Tekleab, A. G., Orvis, K. A. ve Taylor, M. S. (2013). Deleterious consequences of change in newcomers’ employer - based psychological contract obligations. Journal of Business & Psychology, 28, 361-374.
• Tetik. S. (2019). Kamu örgütlerinde örgütsel sosyalleşmenin iş motivasyonu üzerindeki etkisi: İhsaniye ilçesinde bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi,11(3),1779-1791.
• Thomas, D. C. ve Anderson, N. (1998). Changes in newcomers’ psychological contracts during organizational socialization: A study of recruits entering The British Army. Journal of Organizational Behavior, 19, 745-767.
• Thomas, H. D. C. ve Anderson, N. (2005). Organizational socialization: A field study into success and rate. International Journal of Selection and Assessment, 13(2), 116-128.
• Tsui, P. L., Lin, Y. S. ve Yu, T. H. (2013). The influence of psychological contract and organizational commitment on hospitality employee performance. Social Behavior and Personality, 41(3), 443-452.
• Ulukapı Yılmaz, H. ve Yılmaz, A. (2016). The effect of organizational socialization on organizational commitment: The mediation role of psychological empowerment. Journal of Human Sciences, 13(3), 6204- 6219.
• Uyguç, N. ve Çımrın, D. (2004). DEU araştırma ve uygulama hastanesi merkez laboratuvarı çalışanlarının örgüte bağlılıklarını ve işten ayrılma niyetlerini etkileyen faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1), 91-99.
• Van Maanen, J. ve Schein, E. (1979). Toward a theory of organizational socialization. In B. M. Staw (Ed.), Research In Organizational Behavior, 1. cilt içinde (s.209-264). Greenwich, CT: JAI Press. 16.04.2018 tarihinde https://dspace.mit.edu/bitstream/handle/1721.1/1934/SWP-0960-03581864.pdf adresinden erişilmiştir.
• Van Maanen, J. (1978). People processing: strategies of organizational socialization. Organizational Dynamics, Summer, 19-36.
• Valaei, N. ve Rezaei, S. (2016). Job satisfaction and organizational commitment: An empirical investigation among ICT-SMEs. Management Research Review, 39(12), 1663-1694. https://doi.org/10.1108/MRR-09-2015- 0216
• Wanous, J. P. (1980). Organizational entry: Recruitment, selection and socialization of Newcomers. Massachusetts: Addison-Wesley Publishing Company.
• Wasti, S.A., (2000). Meyer ve Allen'in üç boyutlu örgütsel bağlılık ölçeğinin geçerlilik ve güvenirlilik analizi. VIII Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildirisi, Nevşehir.
• Woodrow, C. ve Guest, D. E. (2017). Knowledge acquisiton and effective socialization: The role of the psychological contract. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 90(4), 587-595.
• Woodrow, C. ve Guest, D. E. (2020). Pathways through organizational socialization: A longitudinal qualitative study based on the psychological contract. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 93(1), 110-133.
• Yazgan, A., ve Özer Topaloğlu, E. (2020). Örgütsel belirsizliğin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisinde örgütsel stresin aracılık rolü. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16 (28), 1272-1295. DOI: 10.26466/opus.748687
• Yıldırım, S. (2014). İşgörenlerin örgütsel sosyalleşme düzeylerinin işten ayrılma eğilimleriyle ilişkisi ve bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yılmaz, A. (2012). Psikolojik sözleşme ve örgütsel güven arasındaki ilişkinin analizi: Teorik ve uygulamalı bir çalışma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Zhou, J. W., Plaisent, M., Zheng, L.L.ve Bernard, P. (2014). Psychological contract, organizational commitment and work satisfaction: Survey of researchers in Chinese state-owned engineering research institutions, Open Journal of Social Sciences, 2, 217-225. http://dx.doi.org/10.4236/jss.2014.29037
• Zonana, M. (2011). İş Stresinin işgörenlerin örgütsel sosyalleşme düzeylerine etkileri ve bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.