The Relationship between Foreign Trade and Economic Growth in the Process of Globalization: The Case of Turkey

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 65 - 73, 31.12.2021

Bahar Oğul

Öz

With the deepening of commercial and financial liberalization, the relationship between foreign trade and economic growth has started to be discussed frequently. In this study, annual data for the period 1990-2020 were used to analyze the relationship between export and import data and per capita income variables in terms of the Turkish economy. The long-term relationship between the variables was tested with the Johansen Cointegration Test. In addition, the estimation of the relationship between the variables was investigated by Fully Developed Least Squares (FMOLS), Dynamic Least Squares (DOLS) and Canonical Co-integrated Regression (CCR) methods. According to FMOLS results; While a 1% increase in exports reduces economic growth by approximately 0.44%; A 1% increase in imports increases growth by 1.12%. According to the DOLS results: a 1% increase in exports reduces economic growth by approximately 0.50%; A 1% increase in imports increases economic growth by approximately 1.18%. According to the CCR results; While a 1% increase in exports reduces economic growth by approximately 0.51%; A 1% increase in imports increases economic growth by approximately 1.19%.

Anahtar Kelimeler

Foreign Trade, Economic Growth, Globalization, Turkey., Time Series Models

KÜRESELLEŞME SÜRECİNDE DIŞ TİCARET VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Öz

Ticari ve finansal serbestleşmenin derinleşmesiyle dış ticaret ve ekonomik büyüme ilişkisi sıklıkla tartışılmaya başlanmıştır. Bu çalışmada Türkiye ekonomisi açısından ihracat, ithalat verileri ile kişi başına düşen milli gelir değişkenlerinin ilişkisini analiz etmek amacıyla 1990-2020 dönemi yıllık veriler kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki uzun dönem ilişkisi Johansen Eşbütünleşme Testiyle sınanmıştır. Ayrıca değişkenler arasındaki ilişkinin tahmini Tamamen Geliştirilmiş En Küçük Kareler (FMOLS), Dinamik En Küçük Kareler (DOLS) ve Kanonik Eşbütünleşik Regresyon (CCR) yöntemleriyle araştırılmıştır. FMOLS sonuçlarına göre; ihracatta meydana gelen %1’lik bir artış ekonomik büyümeyi yaklaşık olarak %0.44 azaltırken; ithalatta meydana gelen %1’lik bir artış büyümeyi %1.12 artırmaktadır. DOLS sonuçlarına göre: ihracatta meydana gelen %1’lik bir artış ekonomik büyümeyi yaklaşık olarak %0.50 azaltırken; ithalatta meydana gelen %1’lik bir artış ekonomik büyümeyi yaklaşık olarak %1.18 artırmaktadır. CCR sonuçlarına göre; ihracatta meydana gelen %1’lik bir artış ekonomik büyümeyi yaklaşık olarak %0.51 azaltırken; ithalatta meydana gelen %1’lik bir artış ekonomik büyümeyi yaklaşık olarak %1.19 artırmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dış Ticaret, Ekonomik Büyüme, Küreselleşme, Türkiye., Zaman Serisi Modelleri

Kaynakça

• Ağır, H., Türkmen, S. ve Özbek, S. (2020). Finansal Kuznets Eğrisi Yaklaşımı Çerçevesinde Finansallaşma ve Gelir Eşitsizliği İlişkisi: E7 Ülkeleri Üzerine Ekonometrik Bir Tahmin. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 15(2), 71-84.
• Aktaş Şenkardeşler, R. (2018). Cumhuriyetten Günümüze Türkiye’nin Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme İlişkisi Üzerine Nedensellik Analizi. Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, 4(1), 108-129.
• Aytaç, A. ve Akduğan, U. (2012). Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme Üzerine Bir Nedensellik Analizi: 2001-2011 Türkiye Örneği. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 55-70.
• Ayvaz Güven, E. T. (2021). İhracata Dayalı Büyüme Modeli: Türkiye Örneği (1980-2020). Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 63-70.
• Baday Yıldız, E. ve Berber, M. (2011). İthalata Dayalı Büyüme: 1989-2007 Türkiye Örneği. Atatürk Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 10. Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı, 165-179.
• Bağcı, E. ve Çelik, D. (2020). Dış Ticaret Dengesi ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye'de Ekonometrik Bir Analiz. The Journal of Industrial Relations & Human Resources, 22(1).
• Bulut, Ö. U. ve Yılmaz, H. (2020). Finansal Liberalizasyonun Uzun Dönemde İstihdam Yaratıcı Etkisinin FMOLS, DOLS ve CCR Yöntemi ile Analizi. Uluslararası İşletme ve Ekonomi Çalışmaları Dergisi, 1(2), 53-59.
• Çamurdan, B. (2013). Türkiye’de 1999-2013 Dönemi İçin İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi. NWSA-SocialSciences, 3C0117, 8(4), 183-195.
• Gül, E. ve Kamacı, A. (2012). Dış Ticaretin Büyüme Üzerine Etkileri: Bir Panel Veri Analizi, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 4(3), 81-91.
• Hansen, B. E. ve Phillips, P. C. (1990). Estimation And İnference İn Models Of Cointegration: A Simulation Study. Advances İn Econometrics, 8(1989), 225-248.
• Korkmaz, S. ve Aydın, A. (2015). Türkiye’de Dış Ticaret-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Nedensellik Analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 10(3), 47-76.
• Özbek, S. ve Naimoğlu, M. (2021). Enerji Verimliliğinin Dinamikleri: Var Analizi ile Türkiye Üzerine Ampirik Bir Tahmin. 19 Mayıs Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 314-326.
• Özcan, B. ve Çelebi, O. (2013). İhracata Dayalı Büyüme Hipotezi Türkiye İçin Geçerli mi?. Yönetim ve Ekonomi, 20(1), 1-14.
• Park, J. Y. (1992). Canonical Cointegrating Regressions. Econometrica: Journal Of The Econometric Society, 119-143.
• Peçe, M.A., Ceyhan, M.S. ve Akpolat, A. (2016). Türkiye’de Gelir Dağılımının Ekonomik Büyümeye Etkisi Üzerine Ekonometrik Bir Analiz. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(1), 135-148.
• Saçık, S. Y. (2009). Dış Ticaret Politikası ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Teorik Açıdan Bir İnceleme. KMU İİBF Dergisi, 11(16), 162-171.
• Seyidoğlu, H. (2013). Uluslararası İktisat: Teori, Politika ve Uygulama. 19.Baskı, İstanbul: Güzem Can.
• Stock, J. H. ve Watson, M. W. (1993). A Simple Estimator Of Cointegrating Vectors İn Higher Order İntegrated Systems. Econometrica: Journal Of The Econometric Society, 783-820.
• Şerefli, M. (2016). Dış Ticaretin Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği. Kastamonu Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 13, 136-143.
• Türkmen, S. ve Özbek, S. (2021). Yeni Küreselleşme Döneminde Finansal Gelişmenin, Gelir Eşitsizliği Üzerine Etkileri: E7 Ülkelerinden Yeni Kanıtlar. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 17(2), 419-437.
• Uçan, O. ve Koçak, E. (2014). Türkiye’de Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi ,7(2), 51.
• Yenipazarlı, A. ve Erdal, F. (2010). Dış Ticaretin Serbestleşmesi ve Ekonomik Büyüme. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2(1), 15-24.