Mawlawi lodges are places where arts such as literature, music, and calligraphy are taught, and works related to these fields are produced, which have played a role in shaping Turkish culture. From the 16th century onwards, the Mawlawi order (Sufi order), which gradually urbanized, developed mostly in high-culture circles, and as a result, it was able to have more contact with the ruling class than other orders. The Mawlawi lodges, as places where both orders have been intertwined with the arts since the time of Mawlana and supported by the ruling class, have played a role in the emergence of literary circles and the cultivation of poets over time. In this study, the literary life during the tenure of Arzi Mehmet Dede (d.1074/1664) as the sheikh at the Galata Mawlawi Lodge, the first Mawlawi Lodge in the Ottoman capital, has been examined. Before becoming a sheikh, Arzi Dede received literary education within the same lodge. The impact of this education on Arzi Dede's later appointment as the sheikh and his contribution to the literary education of other dervishes such as his own sheikh Âdem Dede (d.1063/1652) has provided a foundation for focusing on this period in the study. This study aims to demonstrate how the relationship between the Sufi order, literature, and politics affected the emergence of literary circles within the lodge environment, using Arzi Dede's tenure as the sheikh of Galata as an example. In the Galata Mawlawi Lodge, which was a literary circle in 17th century Istanbul, it has been demonstrated how Arzi Dede's literary training by his sheikh Âdem Dede within the lodge affected his appointment as a sheikh. In addition, the study discusses the poets who were raised under Arzi Dede's patronage, the presentation of poems to the sheikh, the influence of political elites on the literary life of the lodge, and those who were trained within the lodge during that period
Mevlevîhaneler, edebiyat, musiki, hat gibi sanatların öğretildiği, bu dallara ait eserlerin üretildiği yerler olmaları yönüyle, Türk kültürünün şekillenmesinde rol alan mekânlardır. Özellikle 16. yüzyıldan itibaren gittikçe kentlileşen Mevlevîlik, genellikle yüksek kültür çevrelerinde gelişmiş; bu durum tarikatın yönetici sınıfla yoğun bir temas sağlamasına imkân tanımıştır. Mevlevîhanelerin, hem tarikatın Mevlânâ’dan itibaren sanatla iç içe olan mekânlar olması hem de yönetici sınıf tarafından desteklenmeleri bu mekânların, birer mahfil ve zamanla edebî muhitler oluşturarak şairlerin yetişmesinde rol almasını sağlamıştır. Çalışmada, Osmanlı başkentinin ilk Mevlevî âsitânesi olan Galata Mevlevîhanesi’nde, Arzî Mehmet Dede (ö.1074/1664)’nin şeyhliği dönemindeki edebî hayat incelenmiştir. Arzî Dede’nin şeyh olmadan önce, dergâh içerisinde edebiyat eğitimi alması; bu eğitimin, onun postnişin olmasındaki etkisi ve şeyhi Âdem Dede (ö.1063/1652) gibi dervişlerin edebî eğitimine katkısı, çalışmada özellikle bu döneme odaklanılmasını sağlamıştır. Çalışmada, Arzî Dede’nin Galata Mevlevîhanesi şeyhliği dönemi örnekliğinde; tarikat, edebiyat ve siyaset arasındaki ilişkinin, dergâh çevresindeki edebî mahfile nasıl etki ettiğinin ortaya koyulması amaçlanmıştır. 17. asır İstanbul’unda, edebiyat mahfili olan Galata Mevlevîhanesi’nde; Arzî Dede’nin, şeyhi Âdem Dede tarafından edebî yönden de yetiştirilmesinin, onun şeyh olma sürecine katkısı ortaya koyulmuştur. Ayrıca, Arzî Dede’nin himâyesinde dergâhta yetişen, dergâha devam eden şairlerin kimler olduğu, şiirlerin şeyhe sunumu ve dergâhın edebî hayatının şekillenmesindeki dinamikler çalışmada ele alınmıştır.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Ottoman Society |
Journal Section | Research Articles |
Authors | |
Early Pub Date | July 9, 2023 |
Publication Date | September 15, 2023 |
Submission Date | March 28, 2023 |
Acceptance Date | July 9, 2023 |
Published in Issue | Year 2023 Issue: 18 - September, 2023 |
Indexes
SCOPUS, TÜBİTAK/ULAKBİM TR DİZİN [SBVT]
INDEX COPERNİCUS [ICI], ISAM, SOBIAD and Scilit.
Unless otherwise stated, the articles published in our magazine are licensed under the Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) license. All authors and translators who submit texts for publication in the journal are expected to be the sole copyright holders of the submitted text or to have obtained the necessary permissions. By submitting texts to the journal, authors and translators implicitly accept that these texts will be licensed under CC BY 4.0 unless explicitly stated otherwise to the editors at the outset.