Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Tıbbi Malpraktis Bilgi Düzeyi

Yıl 2021, Cilt: 43 Sayı: 2, 171 - 181, 30.03.2021

Sevil Aydoğan Gedik , Alaettin Ünsal , Didem Arslantas , Ayşegül Mutlu

https://doi.org/10.20515/otd.745382

Cited By: 2

Öz

Amaç: Bu çalışma, Tıp Fakültesi öğrencilerinin tıbbi malpraktis bilgi düzeylerinin saptanması, ilişkili olduğu düşünülen bazı değişkenlerin incelenmesi ve tıbbi hatalara karşı tutumlarının değerlendirilmesi amacı ile yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışma, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesinde öğrenim görmekte olan öğrenciler üzerinde yapılan kesitsel tipte bir araştırmadır. Çalışma grubu 916 öğrenciden oluşmuştur. Malpraktis bilgi düzeyi literatürden faydalanılarak hazırlanan 25 bilgi sorusu ile, tıbbi hatalara karşı tutumları ise Tıbbi Hatalarda Tutum Ölçeği ile değerlendirilmiştir. Malpraktis bilgi düzeyi yeterliliği Roc analizi ile değerlendirildi. Analizler için Ki-kare testi, lojistik regresyon analizi ve Spearman korelasyon analizi kullanıldı.
Bulgular: Öğrencilerin %51.9’u kadın, %48.1’i ise erkektir. Yaşları 18-40 arasında değişmekte olup, ortalama 20.91±2.11 yıl idi. Öğrencilerden %66.8’inin malpraktis bilgi düzeyi yeterliydi. Parçalanmış aileye sahip olmak, 19 yaş ve altında olmak ve baba öğrenim durumunun ilkokul altında olması malpraktis bilgi düzeyi yeterliliğini azaltan faktörler olarak saptandı. Malpraktis kavramını daha önceden duyanlarda (OR: 3.54), malpraktis hakkında daha önceden bilgi alanlarda (OR: 1.75) ve hekim hak ve sorumlulukları hakkında eğitim alanlarda (OR: 1.54) malpraktis bilgi düzeyi yeterliliğinin daha yüksek olduğu bulundu. Öğrencilerin malpraktis bilgi sorularından aldıkları puanlar ile Tıbbi Hatalarda Tutum Ölçeğinden aldıkları puanlar arasında pozitif yönde zayıf bir ilişki olduğu saptandı (r=0.288, p<0.001).
Sonuç: Öğrencilerin çoğunun malpraktis bilgi düzeyi yeterliydi. Malpraktis bilgi düzeyi ile tıbbi hatalarda tutum düzeyi arasında pozitif yönde zayıf bir ilişki vardır.

Anahtar Kelimeler

Malpraktis, tıbbi hata, bilgi, tutum

Medical Malpractice Knowledge Level of Faculty of Medicine Students

Öz

Aim: The aim of this study is to determine the medical malpractice knowledge levels of the students of the Faculty of Medicine, to examine some variables which may be related and to evaluate their attitudes towards medical errors.
Materials and Methods: This is a cross-sectional study conducted in Eskişehir Osmangazi University Faculty of Medicine. The study group consisted of 916 students. The knowledge level of malpractice was evaluated with 25 information questions based on the literature and the attitudes towards medical errors were evaluated by the Medical Errors Attitude Scale (MEAS). Malpractice knowledge level sufficiency was evaluated by Roc analysis. Chi-square, logistic regression and Spearman correlation analyses were used.
Results: 51.9% of the students were female, 48.1% were male and the mean of ages was 20.9±2.1 years (ranged 18-40). The 66.8% of students had sufficient knowledge of malpractice. Having a broken family, being 19 years and under and the father's education is under primary school were identified as factors reducing the level of malpractice knowledge. It was found that the malpractice knowledge level was higher in those who had previously heard malpractice (OR:3.54), who had previously learned about malpractice (OR:1.75) and who were educated about physician rights and responsibilities (OR:1.54). There was a positive weak correlation between the scores of malpractice information questions and the MEAS (r=0.288,p<0.001).
Conclusions: Malpractice knowledge level of most students was sufficient. There is a positive weak relationship between the malpractice knowledge level and the level of attitude in medical errors.

Anahtar Kelimeler

malpractice, medical error, knowledge, attitude

Kaynakça

• Dikmen YD, Yorgun S, Yeşilçam N. Hemşirelerin tıbbi hatalara eğilimlerinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2014;1(1):44-56.
• Caymaz M. Sağlık personelinin tıbbi uygulama hataları üzerine bir araştırma. Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2015;2(4):1-14.
• Huntington B, Kuhn N. Communication gaffes: a root cause of malpractice claims. BUMC Proceedings. 2003;16:157-61.
• Ersoy LV. Tıbbi malpraktis. Bulletin of Thoracic Surgery/Toraks Cerrahisi Bülteni. 2014;5(1):29-32.
• Işık O, Akbolat M, Çetin M, Çimen M. Hemşirelerin bakış açısıyla tıbbi hataların değerlendirilmesi. TAF Prev Med Bull. 2012;11(4):421-30.
• Roy AD, Chen L, Santucci K. What do pediatric residents know about malpractice? Pediatric Emergency Care. 2011;27(7):586-90.
• Ushie BA, Salami KK, Jegede AS, Oyetunde M. Patients’ knowledge and perceived reactions to medical errors in a tertiary health facility in Nigeria. African Health Sciences. 2013;13(3):820-8.
• Çakmak C, Konca M, Teleş M. Türkiye ulusal güvenlik raporlama sistemi (GRS) üzerinden tıbbi hataların değerlendirilmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2018;21(3):423-48.
• Yıldırım A, Aksu M, Çetin İ, Şahan AG. Tokat ili merkezinde çalışan hekimlerin tıbbi uygulama hataları ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları. Cumhuriyet Med J. 2009;31(4):356-66.
• Teke HY, Alkan HA, Başbulut AZ, Cantürk G. Tıbbi uygulama hataları ile ilgili kanuni düzenlemelere hekimlerin bakışı ve bilgilenme düzeyi: anket çalışması. Turkiye Klinikleri J Foren Med. 2007;4(2):61-7.
• Koç S. Yasal düzenlemeler çerçevesinde hekim sorumluluğu. Türkderm. 2007;41:33-8.
• Altun G, Yorulmaz AC. Yasal değişiklikler sonrası hekim sorumluluğu ve malpraktis. Trakya Univ Tıp Fak Derg. 2010;27(1):7-12.
• Yıldırım İ. Tıbbi malpraktis ve hekim mesleki sorumluluk sigortası. ACU Sağlık Bil Derg. 2015;6(3):121-9.
• Tülin T, Kutanis RÖ. Doktor ve hemşirelerde kaygı nedenleri: bir üniversite hastanesi örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi. 2015;6(13):62-71.
• Sungur C. Tıbbi görüntüleme hizmetlerinin gereksiz kullanımı ve buna karşı öneriler. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2018;8(1):67-86.
• Thomas JW, Ziller EC, Thayer DA. Low costs of defensive medicine, small savings from tort reform. Health Affairs. 2010;29(9):1578-84.
• Katz DA, Williams GC, Brown RL, et al. Emergency physicians' fear of malpractice in evaluating patients with possible acute cardiac ischemia. Annals Of Emergency Medicine. 2005;46(6):525-33.
• Sethi MK, Obremskey WT, Natividad H, Mir HR, Jahangir AA. Incidence and costs of defensive medicine among orthopedic surgeons in the United States: a national survey study. The American Journal of Orthopedics. 2012;41(2):69-73.
• Mello MM, Chandra A, Gawande AA, Studdert DM. National costs of the medical liability system. Health Affairs. 2010;29(9):1569-77.
• Badri M. Medical malpractice litigation: a fellow’s perspective. Journal of the American College of Cardiology. 2014;64(4):418-9.
• Özata M, Kubilay Ö, Akkoca Y. Konya il merkezinde çalışan hekimlerde defansif (çekinik) tıp uygulamalarının araştırılması. GÜSBD. 2018;7(1):132-9.
• Aygün A, Karabacak V, Işık HS. Acil servis hekimlerinin tıbbi hukuki sorumlulukları hakkında bilgi, tutum ve davranışlar. KÜ Tıp Fak Derg. 2018;20(3):321-8.
• Kumral B, Özdeş T. Tekirdağ ilindeki hekimlerin tıbbi uygulama hatalarına (malpraktis) bakışı ve değerlendirmeler. Int J Basic Clin Med. 2013;1(2):83-93.
• Sheikh A, Ali S, Ejaz S, et al. Malpractice awareness among surgeons at a teaching hospital in Pakistan. Patient Safety in Surgery. 2012;6(1):26.
• Annandale E, Cunningham‐Burley S. Medical students' perceptions of medical malpractice. Medical Education. 1996;30(4):253-8.
• Zhao B, Cajas-Monson LC, Ramamoorthy S. Malpractice allegations: A reality check for resident physicians. The American Journal of Surgery. 2019;217(2):350-5.
• Güleç D. (2012). Tıbbi hatalarda tutum ölçeğinin geliştirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Arikan A, Çinarli S, Aykar FS, Sayan A. Attitudes of medical malpractice in pediatric surgery. J Pediatr Res. 2017;4(3):117-22.
• Türk Ceza Kanunu, Kanun Numarası: 5237 Kabul Tarihi: 26.09.2004 http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5237.pdf.
• Özdamar K. (2004), Paket programlar ile istatistiksel veri analizi (çok değişkenli analizler), Kaan Kitapevi, Eskişehir, 324-54.
• Topal E. Sağlık programı stajer öğrencilerinin malprastis bilgi düzeyi ve malpraktis ile ilgili tutumları. 1. Sağlık Mesleki Eğitim Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı, 2018;34.
• Kumar R, Mehta S, Kalra R. Knowledge of staff nurses regarding legal and ethical responsibilities in the field of psychiatric nursing. Nursing and Midwifery Research. 2011;7(1):1-11.
• Yöntem S. (2016). Hemşirelerin ilaç hatalarına yönelik bilgi ve tutumları (Yüksek Lisans Tezi). İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı, İzmir.
• Yıldız T, Eriten G, Erdem İ, et al. Mezuniyetin ve profesyonel sağlık personeli olarak çalıșmanın hasta güvenliği bilinci üzerine etkileri. Kafkas Tıp Bilimleri Dergisi. 2012;(3):94-8.
• Yıldırım İ, Karvan K, Karakaptan E, Ece H. Marmara Üniversitesi hukuk fakültesi öğrencilerinin malpraktis bilgi düzeyleri. MaSCo Öğrenci Kongresi Kitabı. 2011; 17.
• Babacan E, Öztürk H, Kahriman İ. Tıbbi hatalar ve hasta güvenliği: hemşirelere yönelik eğitimlerin etkinliğinin değerlendirilmesi. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi. 2018;14(2):57-72.
• Carter MH. Physicians and medical malpractice: Why do doctors have unwarranted fears? 2015;1-204.
• Odabaşı AB, Tümer AR, Odabaşı O. Bir grup hekimin 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu ile ilgili değerlendirmeleri anket çalışması. Adli Tıp Bülteni. 2008;13(2):49-56.
• Kılıç HS, Elbaş NÖ. Bir eğitim araştırma hastanesinde çalışan hemşire ve doktorların hasta güvenliği hakkındaki bilgileri ve tıbbi hataların bildirilmesi hakkındaki görüşleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014;17(2):97-104.
• Bodur S, Filiz E, Çimen A, Kapçı C. Ebelik ve hemşirelik son sınıf öğrencilerinin hasta güvenliği ve tıbbi hatalar konusundaki tutumu. Genel Tıp Derg. 2012;22(2):37-42.