İbn-i Sînâ’nın El-Kânûn Fi’t-Tıbb Eserinde Ossa Cranii (Kafa Kemikleri)

Yıl 2024, Cilt: 46 Sayı: 2, 305 - 316, 18.03.2024

Hilmi Özden , Abdullah Ortadeveci , Yadigar Akbaş

https://doi.org/10.20515/otd.1381765

Öz

Onuncu ve on birinci yüzyıllarda yaşamış Müslüman Türk ilim adamı olan İbn-i Sînâ dünya tıp tarihinde önemli bir yere sahiptir. Modern tıbbın temelleri de onun eserleri üzerine atılmıştır. İbn-i Sînâ’nın eserleri İslam dünyası ve Avrupa tıp tarihinde 11-17. yüzyıllar arasında çok etkili olmuştur. Avrupa’daki tıp alanındaki bilimsel gelişmeler ve tıp faaliyetleri İbn-i Sînâ'nın çalışmaları üzerinden hareket etmiştir. Yahut onun yoğun etkisi altında kalmıştır. En önemli eseri El-Kanun fi’t-Tıbb’da anatomiye ait birçok değerli bilgi bulunmaktadır.
Bu araştırmada İbn-i Sînâ'nın El-Kanun fi’t-Tıbb adlı eserinin anatomi bölümündeki kafa kemikleri incelenecektir. El-Kanun fi’t-Tıbb çevirisinde ise Osmanlı döneminde yapılan Tokadî Mustafa Efendi ile Cumhuriyet döneminde Esin Kahya’nın çalışmaları esas alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

İbn-i Sînâ, El-Kanun fi, Ossa Cranii

Etik Beyan

Yapılan çalışmada, araştırma ve yayın etiğine uyulmuştur.

Destekleyen Kurum

Yoktur.

Teşekkür

Çalışma görselleri için gerekli alt yapıyı sunan Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Anatomi Anabilim Dalı Başkanlığına teşekkür ederiz.

Ossa Cranii (Cranial Bones) in Ibn Sīnā's Work the Canon of Medicine

Öz

Avicenna, a Muslim Turkish scientist who lived in the tenth and eleventh centuries, has an important place in the world medical history. The foundations of modern medicine were laid on his works. Avicenna's works have a place in the history of medicine in the Islamic world and Europe between the 11th and 17th centuries. It has been very effective for centuries. Scientific developments and medical activities in the field of medicine in Europe were based on the works of Avicenna. Or it was under his intense influence. His most important work, The Canon of Medicine, contains a lot of valuable information about anatomy.
In this research, the cranial bones in the anatomy section of Avicenna's work titled The Canon of Medicine will be examined. In the translation of The Canon of Medicine, the works of Tokadî Mustafa Efendi in the Ottoman period and the works of Esin Kahya in the Republic period were taken as basis.

Anahtar Kelimeler

Avicenna, The Canon of Medicine, Ossa Cranii

Kaynakça

• 1. Demir A, Tombuloğlu T, Erdoğan E, Düzbakar Ö (Editör). Türk tarihine dair yazılar III. Keser M, Almanya’da İbn-i Sînâ etkisine bir bakış. Gece Akademi, 2018:695-704.
• 2. Terzioğlu A. Şimdiye kadar bilinmeyen bir İbni Sina portresi ile yeni bulunan bazı belgeler ve son araştırmalar ışığı altında ibni sina'nın türklüğü meselesi. Uluslararası İbn-i Sina sempozyumu. Bildiriler. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara 1984, 29-50.
• 3. Yakıt İ. Türklüğü tartışılan meşhurlar. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2022.
• 4. Mazengenya P, Bhikha R. A critical appraisal of 11th century treatiseby Ibn Sina (Avicenna) on the anatomy ofthe vascular system: Comparison withmodern anatomic descriptions. Morphologie 2018;102(337): 61-8.
• 5. Naderi S, Acar F, Mertol T, Arda MN. Functional anatomy of the spine by Avicenna in his eleventh century treatise, Al-Qanun fi al-Tibb (The Canons of Medicine). Neurosurg 2003; 52(6): 1449-1454.
• 6. Moosavi J. The Place of Avicenna in the history of medicine. Avicenna J Med Biotechnol. 2009; 1(1): 3-8.
• 7. Koç M, Tanrıverdi E (Tercümesi). Tokadî Mustafa Efendi (ö. 1782) Tahbîzü’l-Mathûn el-Kânûn Fi’t-Tıb, Birinci Kitap. İstanbul: Türkiye yazma eserler kurumu başkanlığı yayınları: 98, 2018.
• 8. Kahya E. İbn-i Sînâ El-Kanun fi’t-Tıbb Fi’t-Tıbb, Birinci Kitap. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 1995.
• 9. Licholai GP. Galenic heritage in the neuroanatomy of Avicenna’s Canon of Medicine, Yale University. 1995.
• 10. Mazengenya P, Bhikha R. Anatomical concepts of the musculoskeletal and peripheral nervous systems as viewed by Avicenna in the Canon of Medicine. Acta Med Hist Adriat 2018; 16(2):267-282.
• 11. Anlar Ö (Çeviren). İbn-i Sînâ, El-Kanun fi’t-Tıbb fi’t tıbb, tıp prensipleri. İstanbul: Eski Yeni Yayınları, 2023.
• 12. Kâhya E, Bilgen B. Kitab-ı Teşrihü’l Ebdan Min e’t-Tıb, Mansur b. Muhammed b. Ahmed. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı, 2014.
• 13. Kâhya E. Şemseddîn-i İtâkî’nin Resimli Anatomi Kitabı. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Kültür Merkezi Yayını, 1996.