Research Article
BibTex RIS Cite

Assessment of Oral Health in Patients with Chronic Obstructive Pulmonary Disease Using Inhaler Therapy

Year 2025, Volume: 8 Issue: 3, 489 - 497
https://doi.org/10.38108/ouhcd.1535366

Abstract

Objective: Inhaler therapies used in the treatment of Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) can affect the oral health of patients. The aim of this study was to evaluate the relationship between inhaler treatments and oral health in patients diagnosed with COPD, both descriptively and observationally.
Methods: The study was conducted with 118 patients diagnosed with COPD and receiving inpatient inhaler treatment between January and July 2024. Data was collected through face-to-face interviews and observations, using a “Patient Information Form” and “Oral Assessment Guide (OAG)”. Data analysis utilized Kruskal-Wallis H, Mann-Whitney U, and One-way ANOVA tests, as well as regression analysis.
Results: 61.9% of the participating patients were male, with an average inhaler usage duration of 13.7±5.6 days. 61% of the patients ensured oral hygiene by rinsing their mouths once a day, and 51.7% changed their inhaler device every 7 days or more. 57.6% of the patients stated that they did not receive training before using the inhaler, and 85.6% of the patients stated that they rinsed their mouth only with water after using the inhaler. Patients with comorbidities, experiencing dry mouth after inhaler use, and changes in taste had significantly higher OAG scores (p<0.05). Furthermore, a significant relationship was found between age and OAG score (R=0.484, Adjusted R2=0.214).
Conclusion: Oral health is negatively affected in elderly patients with comorbodities, experiencing dry mouth and taste changes after inhaler use. Evaluating oral health before and after inhaler use during COPD treatment is essential and can positively impact the treatment process.
Keywords: Oral health, nursing, inhalation therapy, COPD

References

  • Akcan SK, Pervane B, Ünsal FB. (2018). Periodontal hastalıklar ile kronik obstruktif akciğer hastalığı arasındaki potansiyel ilişki. Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 39(2), 64-72.
  • Borges-Santos E, Wada JT, Da Silva CM, Silva RA, Stelmach R, Carvalho CR, Lunardi AC. (2015). Anxiety and depression are related to dyspnea and clinical control but not with thoracoabdominal mechanics in patients with COPD. Respiratory Physiology & Neurobiology, 210, 1-6.
  • Bots-Vant Spijker PC, Van der Maarel-Wierink CD, Schols JM, Bruers JJ. (2022). Oral health of older patients in dental practice: an exploratory study. International Dental Journal, 72(2), 186-193.
  • Düdükcü FT, Arslan FT. (2016). Çocuklarda nebülizatör ile ilaç uygulama; problemler ve çözüm önerileri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(4), 71-77.
  • Eckerblad J, Tödt K, Jakobsson P, Unosson M, Skargren E, Kentsson M, et al. (2014). Symptom burden in stable COPD patients with moderate or severe airflow limitation. Heart & Lung: The Journal of Acute and Critical Care, 43(4), 351-357.
  • Eilers J, Berger AM, Petersen MC. (1988). Development, testing, and application of the oral assessment guide. In Oncology Nursing Forum, 15(3),325-330.
  • Garcia RI, Nunn ME, Vokonas PS. (2001). Epidemiologic associations between periodontal disease and chronic obstructive pulmonary disease. Annals of Periodontology, 6, 71–77.
  • Garrow AP, Khan N, Tyso S, Vestbo J, Singh D, Yorke J. (2015). The development and first validation of the manchester early morning symptoms ındex (MEMSI) for patients with COPD. Thorax, 70(8), 757-763.
  • Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD). Global Strategy For The Diagnosis, Management, and Prevention of Chronic Obstructive Pulmonary Disease. 2022. Erişim Tarihi: 25.06.2024. https://goldcopd.org/wp-content/uploads/2017/11/ GOLD-2018-v6.0-FINAL-revised-20-Nov_WMS.pdf
  • Günay S, Sarıaydın M, Demirci NY. (2016). KOAH tedavisinde yeni bronkodilatörler ve kombinasyonları. Tüberküloz ve Toraks, 64(3), 240-245.
  • Kapila YL. (2021). Oral health’s inextricable connection to systemic health: Special populations bring to bear multimodal relationships and factors connecting periodontal disease to systemic diseases and conditions. Periodontology 2000, 87(1), 11-16.
  • Karamanoğlu AY, Yavuz M. (2015). Ağız sağlığı hemşirelik değerlendirmesinde kanıtlar ve uygulama önerileri. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 31(1), 131-143.
  • Ko FW, Chan KP, Ngai J, Ng SS, Yip WH, Ip A, et al. (2020). Blood eosinophil count as a predictor of hospital length of stay in COPD exacerbations. Respirology, 25(3), 259-266.
  • Kurtiş MB, Gürbüz S. (2021). Geriatrik dişhekimliğinde periodontal sağlık ve önemi. Yıldız E, editör. Geriatrik Diş Hekimliği. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri, 51-57.
  • Lin P, Liu A, Tsuchiya Y, Noritake K, Ohsugi , Toyoshima K, et al. (2023). Association between periodontal disease and chronic obstructive pulmonary disease. Japanese Dental Science Review, 59, 389-402.
  • Maltais F, Bjermer L, Kerwin EM, Jones PW, Watkins ML, Tombs L, et al. (2019). Efficacy of umeclidinium/ vilanterol versus umeclidinium and salmeterol monotherapies in symptomatic patients with COPD not receiving inhaled corticosteroids: the EMAX trial. Respiratory Research, 20(238), 1-15.
  • Manger D, Walshaw M, Fitzgerald R, Doughty J, Wanyonyi KL, White S, Gallagher JE. (2017). Evidence summary: The relationship between oral health and pulmonary disease. British Dental Journal, 222(7), 527-533.
  • Misilli T, Cabadağ ÖG, Çetin N. (2023). Göğüs hastalıkları branşındaki hekimlerin astım ve KOAH ilaçlarının ağız sağlığına etkilerine yönelik farkındalıkları. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(1), 111-117.
  • Muslu Z, Develioğlu H. (2018). Sigara ve periodontal sağlık ilişkisi. Uluslararası Diş Hekimliği Bilimleri Dergisi, (1), 7-14.
  • Pacheco-Quito EM, Jaramillo J, Sarmiento-Ordoñez J, Cuenca-León K. (2023). Drugs prescribed for Asthma and their adverse effects on Dental Health. Dentistry Journal, 11(5),2-23.
  • Rodríguez F, Duran A, Muñoz Z, Palomera E, Serra-Prat M, Boixeda R. (2018). Oral health and risk of pneumonia in asthmatic patients with inhaled treatment. Medicina Clínica (English Edition), 150(12), 455-459.
  • Romandini M, Baima G, Antonoglou G, Bueno J, Figuero E, Sanz M. (2021). Periodontitis, edentulism, and risk of mortality: A systematic review with meta-analyses. Journal of Dental Research, 100, 37–49.
  • Shi Q, Zhang B, Xing H, Yang S, Xu J, Liu H. (2018). Patients with chronic obstructive pulmonary disease suffer from worse periodontal health-evidence from a meta-analysis. Frontiers in Physiology, 9(33),1-12.
  • Shingai K, Kanezaki M, Senjyu H. (2015). Distractive auditory stimuli alleviate the perception of dyspnea induced by low-intensity exercise in elderly subjects with COPD. Respiratory Care, 60(5), 689-694.
  • Spiropoulou A, Zareifopoulos N, Bellou A, Spiropoulos K, Tsalikis L. (2019). Review of the association between periodontitis and chronic obstructive pulmonary disease in smokers. Monaldi Archives for Chest Disease, 89(1), 83-88.
  • Şahan S, Güler S, Geçtan E. (2023). Hemşireler, hasta ve hasta yakınlarının nebulizatör ile ilaç uygulamalarında yaptıkları hataların belirlenmesi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi, 5(1), 7-16.
  • Şaylan B, Oludağ G, Sarıman N, Başlılar Ş. (2018). Göğüs hastalıkları polikliniğine başvuran hastaların inhaler kullanım becerilerinin araştırılması. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 22(2), 66-77.
  • Taşdöven ÇS. (2018). Uzun etkili β-agonist ve kortikosteroid kullanan astımlı hastalarda tükürük akış hızı, tükürük sekretuvar IgA düzeyi ve ağız sağlığı değişiklikleri. Doktora Tezi, Samsun.
  • Türkiye İstatistik Kurumu. Türkiye Sağlık Araştırması 2022. Erişim Tarihi: 18.07.2024. https://data.tuik.gov.tr/ Bulten/Index?p=Turkiye-Saglik-Arastirmasi-2022-49747
  • Vandewalker M, Hickey L, Small CJ. (2017). Efficacy and safety of beclomethasone dipropionate breath-actuated or metered-dose inhaler in pediatric patients with asthma. In Allergy & Asthma Proceedings, 38(5),354-364.
  • World Organization Health (2024). Erişim Tarihi: 01. 07.2024.https://www.who.int/news-room/fact-sheets /detail/ageing-and-health.

İnhaler Tedavi Kullanan Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Olan Hastalarda Ağız Sağlığının Değerlendirilmesi

Year 2025, Volume: 8 Issue: 3, 489 - 497
https://doi.org/10.38108/ouhcd.1535366

Abstract

Amaç: Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) tedavisinde kullanılan inhaler tedaviler hastalarda ağız sağlığını etkileyebilmektedir. Bu araştırmanın amacı, KOAH tanısı alan hastalarda inhaler tedavilerin ağız sağlığı ile ilişkisini gözlemsel tanımlayıcı olarak değerlendirmektir.
Yöntem: Araştırma, Şubat-Temmuz 2024 tarihleri arasında KOAH tanısı almış ve yatarak inhaler tedavi alan 118 hasta ile yapıldı. Veriler yüz yüze görüşmeler ve gözlemlerle, “Hasta Bilgi Formu” ve “Ağız Değerlendirme Rehberi (ADR)” kullanılarak toplandı. Verilerin analizinde Kruskal-Wallis H, Mann-Whitney U ve One-way ANOVA testleri, regresyon analizi kullanıldı.
Bulgular: Katılan hastaların %61.9'u erkekti ve ortalama inhaler kullanım süresi 13.7±5.6 gündü. Hastaların %61'i günde bir kez ağzını çalkalama ile ağız temizliğini sağladı ve %51.7'si inhaler aparatını 7 gün ve üzerinde değiştirdi. Hastaların %57.6’sı inhaler kullanımı öncesi eğitim almadığı ve inhaler kullanım sonrasında %85.6’sı ağzını sadece su ile çalkaladığını ifade etti. Komorbid hastalığı olan, inhaler sonrası ağız kuruluğu yaşayan ve tat almada değişiklik yaşayan hastalarda ADR puanı anlamlı derecede yüksekti (p<0.05). Ayrıca yaş ile ADR puanı arasında anlamlı ilişki bulundu (R=0.484, Adjusted R2=0.214).
Sonuç: Yaşlı, komorbid hastalığı olan, inhaler sonrası ağız kuruluğu ve tat değişikliği yaşayan hastalarda ağız sağlığı olumsuz etkilenmektedir. KOAH tedavi sürecinde inhaler kullanımı öncesinde ve sonrasında ağız sağlığının değerlendirilmesi önemlidir ve tedaviyi olumlu yönde etkileyebilir.

Ethical Statement

Araştırmada, “İnsan Hakları Helsinki Deklarasyonu 2013 Prensipleri”ne uyuldu. Araştırmaya başlamadan önce araştırmanın yapılacağı hastane için İl Sağlık Müdürlüğü’nden izin alındı. Hastane izni sonrası ilgili ilin üniversitesinde Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulundan (2024/34 sayılı No: E-40465587-050.01.04-962) onay alındı. Ayrıca her bir hastaya araştırmaya yönelik bilgi verilerek, Bilgilendirilmiş Gönüllü Olur Formu ile onamları alındı.

Supporting Institution

Destekleyen herhangi bir kurum yoktur.

References

  • Akcan SK, Pervane B, Ünsal FB. (2018). Periodontal hastalıklar ile kronik obstruktif akciğer hastalığı arasındaki potansiyel ilişki. Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 39(2), 64-72.
  • Borges-Santos E, Wada JT, Da Silva CM, Silva RA, Stelmach R, Carvalho CR, Lunardi AC. (2015). Anxiety and depression are related to dyspnea and clinical control but not with thoracoabdominal mechanics in patients with COPD. Respiratory Physiology & Neurobiology, 210, 1-6.
  • Bots-Vant Spijker PC, Van der Maarel-Wierink CD, Schols JM, Bruers JJ. (2022). Oral health of older patients in dental practice: an exploratory study. International Dental Journal, 72(2), 186-193.
  • Düdükcü FT, Arslan FT. (2016). Çocuklarda nebülizatör ile ilaç uygulama; problemler ve çözüm önerileri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(4), 71-77.
  • Eckerblad J, Tödt K, Jakobsson P, Unosson M, Skargren E, Kentsson M, et al. (2014). Symptom burden in stable COPD patients with moderate or severe airflow limitation. Heart & Lung: The Journal of Acute and Critical Care, 43(4), 351-357.
  • Eilers J, Berger AM, Petersen MC. (1988). Development, testing, and application of the oral assessment guide. In Oncology Nursing Forum, 15(3),325-330.
  • Garcia RI, Nunn ME, Vokonas PS. (2001). Epidemiologic associations between periodontal disease and chronic obstructive pulmonary disease. Annals of Periodontology, 6, 71–77.
  • Garrow AP, Khan N, Tyso S, Vestbo J, Singh D, Yorke J. (2015). The development and first validation of the manchester early morning symptoms ındex (MEMSI) for patients with COPD. Thorax, 70(8), 757-763.
  • Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD). Global Strategy For The Diagnosis, Management, and Prevention of Chronic Obstructive Pulmonary Disease. 2022. Erişim Tarihi: 25.06.2024. https://goldcopd.org/wp-content/uploads/2017/11/ GOLD-2018-v6.0-FINAL-revised-20-Nov_WMS.pdf
  • Günay S, Sarıaydın M, Demirci NY. (2016). KOAH tedavisinde yeni bronkodilatörler ve kombinasyonları. Tüberküloz ve Toraks, 64(3), 240-245.
  • Kapila YL. (2021). Oral health’s inextricable connection to systemic health: Special populations bring to bear multimodal relationships and factors connecting periodontal disease to systemic diseases and conditions. Periodontology 2000, 87(1), 11-16.
  • Karamanoğlu AY, Yavuz M. (2015). Ağız sağlığı hemşirelik değerlendirmesinde kanıtlar ve uygulama önerileri. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 31(1), 131-143.
  • Ko FW, Chan KP, Ngai J, Ng SS, Yip WH, Ip A, et al. (2020). Blood eosinophil count as a predictor of hospital length of stay in COPD exacerbations. Respirology, 25(3), 259-266.
  • Kurtiş MB, Gürbüz S. (2021). Geriatrik dişhekimliğinde periodontal sağlık ve önemi. Yıldız E, editör. Geriatrik Diş Hekimliği. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri, 51-57.
  • Lin P, Liu A, Tsuchiya Y, Noritake K, Ohsugi , Toyoshima K, et al. (2023). Association between periodontal disease and chronic obstructive pulmonary disease. Japanese Dental Science Review, 59, 389-402.
  • Maltais F, Bjermer L, Kerwin EM, Jones PW, Watkins ML, Tombs L, et al. (2019). Efficacy of umeclidinium/ vilanterol versus umeclidinium and salmeterol monotherapies in symptomatic patients with COPD not receiving inhaled corticosteroids: the EMAX trial. Respiratory Research, 20(238), 1-15.
  • Manger D, Walshaw M, Fitzgerald R, Doughty J, Wanyonyi KL, White S, Gallagher JE. (2017). Evidence summary: The relationship between oral health and pulmonary disease. British Dental Journal, 222(7), 527-533.
  • Misilli T, Cabadağ ÖG, Çetin N. (2023). Göğüs hastalıkları branşındaki hekimlerin astım ve KOAH ilaçlarının ağız sağlığına etkilerine yönelik farkındalıkları. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(1), 111-117.
  • Muslu Z, Develioğlu H. (2018). Sigara ve periodontal sağlık ilişkisi. Uluslararası Diş Hekimliği Bilimleri Dergisi, (1), 7-14.
  • Pacheco-Quito EM, Jaramillo J, Sarmiento-Ordoñez J, Cuenca-León K. (2023). Drugs prescribed for Asthma and their adverse effects on Dental Health. Dentistry Journal, 11(5),2-23.
  • Rodríguez F, Duran A, Muñoz Z, Palomera E, Serra-Prat M, Boixeda R. (2018). Oral health and risk of pneumonia in asthmatic patients with inhaled treatment. Medicina Clínica (English Edition), 150(12), 455-459.
  • Romandini M, Baima G, Antonoglou G, Bueno J, Figuero E, Sanz M. (2021). Periodontitis, edentulism, and risk of mortality: A systematic review with meta-analyses. Journal of Dental Research, 100, 37–49.
  • Shi Q, Zhang B, Xing H, Yang S, Xu J, Liu H. (2018). Patients with chronic obstructive pulmonary disease suffer from worse periodontal health-evidence from a meta-analysis. Frontiers in Physiology, 9(33),1-12.
  • Shingai K, Kanezaki M, Senjyu H. (2015). Distractive auditory stimuli alleviate the perception of dyspnea induced by low-intensity exercise in elderly subjects with COPD. Respiratory Care, 60(5), 689-694.
  • Spiropoulou A, Zareifopoulos N, Bellou A, Spiropoulos K, Tsalikis L. (2019). Review of the association between periodontitis and chronic obstructive pulmonary disease in smokers. Monaldi Archives for Chest Disease, 89(1), 83-88.
  • Şahan S, Güler S, Geçtan E. (2023). Hemşireler, hasta ve hasta yakınlarının nebulizatör ile ilaç uygulamalarında yaptıkları hataların belirlenmesi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi, 5(1), 7-16.
  • Şaylan B, Oludağ G, Sarıman N, Başlılar Ş. (2018). Göğüs hastalıkları polikliniğine başvuran hastaların inhaler kullanım becerilerinin araştırılması. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 22(2), 66-77.
  • Taşdöven ÇS. (2018). Uzun etkili β-agonist ve kortikosteroid kullanan astımlı hastalarda tükürük akış hızı, tükürük sekretuvar IgA düzeyi ve ağız sağlığı değişiklikleri. Doktora Tezi, Samsun.
  • Türkiye İstatistik Kurumu. Türkiye Sağlık Araştırması 2022. Erişim Tarihi: 18.07.2024. https://data.tuik.gov.tr/ Bulten/Index?p=Turkiye-Saglik-Arastirmasi-2022-49747
  • Vandewalker M, Hickey L, Small CJ. (2017). Efficacy and safety of beclomethasone dipropionate breath-actuated or metered-dose inhaler in pediatric patients with asthma. In Allergy & Asthma Proceedings, 38(5),354-364.
  • World Organization Health (2024). Erişim Tarihi: 01. 07.2024.https://www.who.int/news-room/fact-sheets /detail/ageing-and-health.
There are 31 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects ​Internal Diseases Nursing​
Journal Section Araştırma
Authors

Yağmur Akbal 0000-0001-6748-6701

Hilal Pekmezci 0000-0003-2157-4014

Early Pub Date October 11, 2025
Publication Date October 14, 2025
Submission Date August 20, 2024
Acceptance Date October 22, 2024
Published in Issue Year 2025 Volume: 8 Issue: 3

Cite

APA Akbal, Y., & Pekmezci, H. (2025). İnhaler Tedavi Kullanan Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Olan Hastalarda Ağız Sağlığının Değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 8(3), 489-497. https://doi.org/10.38108/ouhcd.1535366
AMA Akbal Y, Pekmezci H. İnhaler Tedavi Kullanan Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Olan Hastalarda Ağız Sağlığının Değerlendirilmesi. Ordu University J Nurs Stud. October 2025;8(3):489-497. doi:10.38108/ouhcd.1535366
Chicago Akbal, Yağmur, and Hilal Pekmezci. “İnhaler Tedavi Kullanan Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Olan Hastalarda Ağız Sağlığının Değerlendirilmesi”. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi 8, no. 3 (October 2025): 489-97. https://doi.org/10.38108/ouhcd.1535366.
EndNote Akbal Y, Pekmezci H (October 1, 2025) İnhaler Tedavi Kullanan Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Olan Hastalarda Ağız Sağlığının Değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi 8 3 489–497.
IEEE Y. Akbal and H. Pekmezci, “İnhaler Tedavi Kullanan Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Olan Hastalarda Ağız Sağlığının Değerlendirilmesi”, Ordu University J Nurs Stud, vol. 8, no. 3, pp. 489–497, 2025, doi: 10.38108/ouhcd.1535366.
ISNAD Akbal, Yağmur - Pekmezci, Hilal. “İnhaler Tedavi Kullanan Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Olan Hastalarda Ağız Sağlığının Değerlendirilmesi”. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi 8/3 (October2025), 489-497. https://doi.org/10.38108/ouhcd.1535366.
JAMA Akbal Y, Pekmezci H. İnhaler Tedavi Kullanan Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Olan Hastalarda Ağız Sağlığının Değerlendirilmesi. Ordu University J Nurs Stud. 2025;8:489–497.
MLA Akbal, Yağmur and Hilal Pekmezci. “İnhaler Tedavi Kullanan Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Olan Hastalarda Ağız Sağlığının Değerlendirilmesi”. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, vol. 8, no. 3, 2025, pp. 489-97, doi:10.38108/ouhcd.1535366.
Vancouver Akbal Y, Pekmezci H. İnhaler Tedavi Kullanan Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Olan Hastalarda Ağız Sağlığının Değerlendirilmesi. Ordu University J Nurs Stud. 2025;8(3):489-97.