DEMARŞİ, SORTİSYON ve ROTASYON: Temsilcilerin ve Yöneticilerin Seçimi ve Atanmasında Kura İle Rastgele Seçim (Sortisyon) ve Görev Süresi Sınırlaması (Rotasyon): Fayda ve Maliyet Analizi

Yıl 2021, Cilt: 13 Sayı: 2, 228 - 259, 31.12.2021

Coşkun Can Aktan , Serdar Yay

Öz

Demarşi, devlet temsilcilerinin ve yöneticilerinin oylama yöntemi ile değil, kura ile rastgele seçilmesini ve aynı zamanda temsilcilerin/yöneticilerin görevde kalma süresinin belirli bir zaman dilimi ile dönemsel sınırlandırılmasını ifade eden bir siyasi yönetim şeklidir. Bu çalışmamızda demarşi adı verilen siyasi rejimin iki temel direğini oluşturan sortisyon ve rotasyon yöntemlerinin avantaj ve dezavantajlarını ortaya koymaya, diğer bir ifadeyle fayda ve maliyet analizini yapmaya çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

Kura ile Seçim, Rastgele Seçim, Sortisyon, Rotasyon

Kaynakça

• Aktan, C. C. 1992. Politik Yozlaşma ve Kleptokrasi. İstanbul: AFA Yayıncılık.
• Aktan, C. C. 2017. Demokrasi Eleştirisi ve Demarşi. Ankara: Orion Kitabevi.
• Aktan, C. C. 2017b. Kamu Tercihi İktisadı ve Anayasal Politik İktisat. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Aktan, C. C. 2020. Davranışsal Politik İktisat. Konya: LiteraTürk Academia.
• Aktan, C. C. 2020b. Siyasal Patoloji. Konya: LiteraTürk Academia.
• Aktan, C.C. 2021. Mütemadi Siyasi Liderlik. İzmir: SOBİAD Hukuk ve İktisat Araştırmaları Yayınları.
• Aktan, C. C. & Fettahoğlu Hallier, M. 2021. Devlet İdaresinde Temsilcilerin ve Yöneticilerin Atanmasında Kura Sistemi (Rastgele Seçim): Antik Atina Tecrübesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi. 13 (1): 1-20.
• Aktan, C. C. & Yay, S. 2021. Kleroterion: Antik Yunan'da Kayırmacılık ve Kollamacılığı Önlemeye Yönelik Bir Sortisyon-Rotasyon Uygulaması. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi. 13 (1): 1-19 .
• Aktan, C. C. & Ekinci, A. 2021. “Kamusal Makamlarda Görev Süresi Sınırlaması (Kavramsal Temelleri, Lehinde ve Aleyhinde Argümanlar)”, içinde: Anayasal Demokrasilerde Görev Süresi Sınırlaması Siyasi Liderler, Temsilciler ve Yöneticiler Kaç Yıl ve Kaç Dönem Görev ve Makamda Kalabilmeli?, Ankara: Astana Yayınları.
• Bouricius, T. G. 2013. Democracy Through Multi-Body Sortition: Athenian Lessons for the Modern Day. Journal of Public Deliberation. 9 (1): 1-19.
• Burnheim J. 1985. Is Democracy Possible?: The Alternative to Electoral Politics. California: The University of California Press.
• Burgh, G. 1998. Is Demarchy Possible? : A Case for Ruling and Being Ruled in Turn. Ph.D Thesis. Dept. of Philosophy. The University of Queensland.
• Burnheim J. 2016. The Demarchy Manifesto: For Better Public Policy. Luton: Andrews U. K Limited.
• Burnheim, J. 1990. Democracy by Statistical Representation. Social Alternatives. 8 (4): 25-28.
• Carson L. & Martin B. 1999. Random Selection in Politics. Westport / Connecticut, U.S.A: Praeger Publisher Text.
• Crane, E.H., Pilon, R.. 1994. The Politics and Law of Term Limits, Washington, DC: Cato Institute.
• DeLannoi G. & Dowlen O. (Ed.). 2010. Sortition: Theory and Practice. Exeter / U. K: Imprint-Ácademic.
• Dowlen O. 2009. The Political Potential of Sortition: A Study of the Random Selection of Citizens for Public Office. Charlottesville: Imprint Academic.
• Downs, A. 1957. An Economic Theory of Political Action in a Democracy. The Journal of Political Economy. 65 (2): 135-150.
• Giovanni S. 1977. Demokrasi Kuramı. (Çev: D. Baykal). Ankara: Türk Siyasi İlimler Derneği.
• Guerrero A. A. 2014. Against Elections: The Lottocratic Alternative. Philosophy and Public Affairs. 42: 135-178.
• Headlam J. 1891. Election by Lot at Athens. Cambridge: Cambridge University Press.
• Heywood, A. 2014. Siyaset. (Çev: B. B. Özipek, B. Şahin, M. Yıldız, Z. Kopuzlu, B. Seçilmişoğlu, A. Yayla). Ankara: Adres Yayınları.
• Hiebaum C. 2013. Demarchy: A Dubious Conception of Global Democracy. içinde: Spheres of Global Justice. (Ed: J. C. Merle). Dordrecht: Springer.
• Kapani, M. 2014. Politika Bilimine Giriş. Ankara: Bilgi Kitabevi.
• Lopez-Rabatel L. & Sintomer Y. (eds.). (2020). Sortition and Democracy: History, Tools, Theories. Exeter / U. K: Imprint-Ácademic.
• Martin B. 1994. Demarchy: A Democratic Alternative to Electoral Politics. Kick it Over. 34: 62-63.
• Mayo, H. B. 1964. Demokratik Teoriye Giriş. (Çev: E. Kongar). Ankara: Türk Siyasi İlimler Derneği.
• Michels, R. 1962. Politicial Parties: A Sociological Study of the Oligarchical Tendencies of Modern Parties. (Çev: E. Paul & C. Paul). New York: Collier Books.
• Mosca, G. 1939. The Ruling Class. New York: McGraw-Hill.
• Pareto, V. 1935. The Mind and Society. New York: Harcourt, Brace and Company.
• Parkinson, C. N. 1957. Parkinson's Law, and Other Studies in Administration. Cambridge: Houghton Mifflin Co.
• Petracca, M. P. 1992. Rotation in Office: The History of an Idea. içinde: Limiting Legislative Terms. (Ed: G. Benjamin & M. J. Maltsin). Washington, DC: Congressional Quarterly Press. ss. 19–51.
• Proudhon, P. J. 1927. Proudhon's Solution of the Social Problem. (Ed: H. Cohen). New York: Vanguard Press.
• Reybrouck D. V. 2013. Against Elections, The Case for Democracy. U. K: Penguin Random House.
• Rousseau, J. J. 2014. Toplum Sözleşmesi. (Çev: V. Günyol). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Samons, L. J. 2013. Demokrasinin Nesi Var? Atina'daki Uygulamalardan Amerikan İbadetine. (Çev: Y. Erdemli). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Sinclair R. K. 1988. Democracy and Participation in Athens. Cambridge: Cambridge University Press.
• Stone, P. ed. 2011a. Lotteries in Public Life: A Reader, Exeter: Imprint Academic
• Stone, P. 2011b. Luck of the Draw, The Role of Lotteries in Decision Making, Oxford: Oxford University Press.
• Wagner, A. 1883. Three Extracts on Public Finance. içinde: Classics in the Theory of Public Finance. (Ed: R. A. Musgrave & T. Peacock). London: MacMillan. ss. 119-136.
• Wellington, H. H. (1996). “Term Limits: History, Democracy and Constitutional Interpretation”. New York Law School Law Review. Vol. 40, pp. 832-853.
• Zaphir L. 2019. Demarchy: A Flexible Deliberative Process for Contemporary Democracies. Journal of Political Power. 12 (1): 104-128.
• Zeitoun H., Osterloh M. & Frey B. S. 2014. Learning from Ancient Athens: Demarchy and Corporate Governance. Academy of Management Perspectives. 28 (1): 1-14.