Matematik Öğrenme Güçlüğü ile İlgili Yapılan Çalışmaların Doküman Analizi ile İncelenmesi

Year 2025, Erken Görünüm, 1 - 30

Hülya Karaağaç , Zeynep Sonay Ay

https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.1629033

Abstract

Giriş: Bu araştırmada, 2002-2022 seneleri arasında ülkemizde matematik öğrenme güçlüğü üzerine gerçekleştirilen çalışmalar incelenmiştir.
Yöntem: Çalışmada doküman incelemesi kullanılmıştır. Belirlenen amaç doğrultusunda Yükseköğretim Kurulu Tez Merkezi, TR Dizin, ERIC ve EBSCO veri tabanlarında alan taraması yapılmış; incelemeye alınan veri setini yüksek lisans tezleri (n = 17), doktora tezleri (n = 10) ve makaleler (n = 22) oluşturmuştur. Elde edilen veriler, betimsel analiz ve içerik analizi teknikleriyle çözümlenmiştir.
Bulgular: Araştırma sonuçlarına göre, matematik öğrenme güçlüğüyle ilgili çalışmaların özellikle 2014 yılından itibaren artış gösterdiği ve en yoğun yayın yılının 2019 olduğu saptanmıştır. Makale sayısının tezlere oranla daha fazla olduğu, yöntem bakımından ise hem nitel hem de nicel araştırma desenlerinin sıklıkla tercih edildiği belirlenmiştir. Çalışmalarda en çok kullanılan veri toplama aracı görüşme, katılımcı grubunun ise genellikle ilkokul düzeyinde, 5-10 yaş aralığındaki öğrenciler olduğu dikkat çekmektedir.
Veri setinde yer alan çalışmalar, bulgular, sonuçlar ve öneriler sistematik bir şekilde sınıflandırılmıştır. Çalışmaların veri analizinde çoğunlukla içerik analizi kullanıldığı görülmüştür. Bulgular incelendiğinde, öğretmenlerin diskalkuli konusunda yeterli bilgiye sahip olmadıkları yönündeki sonuçların öne çıktığı görülmektedir. Araştırmalarda, öğretmenlere yönelik hizmet içi eğitim programlarının geliştirilmesi sıkça önerilmiştir. Ayrıca, matematik öğrenme güçlüğü kavramının açıklanmasında sıklıkla Kosc, APA, WHO, DSM-V, Butterworth, Büttner ve Hasselhorn ile Shalev’in kuramsal çerçevelerinden yararlanıldığı belirlenmiştir. Genel olarak, bu alandaki çalışmaların büyük ölçüde öğretimsel uygulamalar ve öğrencilerin bireysel özellikleri üzerine yoğunlaştığı tespit edilmiştir.
Tartışma: Bulgulara göre tutarlı bir örüntü gözlemlenmemiştir. Bu sonuç, ülkemizdeki yüksek lisans programlarının doktora programlarına göre farklı sayıda olmasıyla açıklanabilir. Aradan on bir yıl geçmesine rağmen, zorlukların aynı kaldığı ve önerilerin değişmediği ifade edilmektedir; ancak son çalışmalar, bu sorunları çözmek için hiçbir adım atılmadığını göstermektedir.

Analysis of Studies on Mathematics Learning Disabilities Through Document Analysis

Abstract

Introduction: This study examined studies on mathematics learning disabilities conducted in our country between 2002 and 2022.
Method: The study employs document analysis. In line with the specified purpose, a field search was conducted in the Council of Higher Education Thesis Center, TR Index, ERIC, and EBSCO databases. The dataset comprised master's theses (n = 17), doctoral theses (n = 10) and articles (n = 22). The obtained data were analyzed using descriptive and content analysis techniques.
Findings: According to the research findings, it was determined that studies on mathematics learning difficulties have increased especially since 2014, and the most intense publication year was 2019. It was determined that the number of articles was higher than the theses, and in terms of method, both qualitative and quantitative research designs were frequently preferred. It is noteworthy that the most commonly used data collection tool in studies is interview, and the participant group is generally primary school students between the ages of 5-10.
The studies in the data set were have been classified in detail concerning findings, results, and recommendations. It was observed that content analysis was the predominant method used in data analysis. An examination of the findings highlights the lack of sufficient knowledge of teachers regarding dyscalculia. Research frequently recommends developing in-service training programs for teachers. Furthermore, it was determined that the theoretical frameworks of Kosc, APA, WHO, DSM-V, Butterworth, Büttner, Hasselhorn, and Shalev are frequently utilized in explaining the concept of mathematics learning disability. In general, studies in this area have largely focused on instructional practices and individual student characteristics.
Discussion: There is no consistent pattern. This result could be explained by the difference in the number of master's programs compared to doctoral programs in our nation. Despite eleven years passing, it has been expressed that the challenges remain the same, and the recommendations have not changed; however, recent studies show no actions have been taken to address these issues.

Keywords

Mathematical learning disabilities dyscalculia , specific learning disabilities , document analysis , primary education , secondary education

References

• Acar, E., & Hiğde, A. (2018). Matematik öğrenme güçlüğüne sahip ilkokul öğrencisinin sınıf ortamında incelenmesi [The examination of an elementary school student having dyscalculia in classroom environment]. Journal of Western Anatolia Educational Sciences, 9(2), 102-119. https://dergipark.org.tr/tr/pub/baebd/issue/40423/391776
• Akgün, L. (2021). Diskalkulik çocuklara problem çözme öğretimi [Teaching problem solving to children with dyscalculia]. In Y. Mutlu (Ed.), Dyscalculia – Teaching mathematics to children with mathematical learning difficulties (pp. 233-260). Vizetek Yayıncılık.
• Alkan-Nurkan, M., & Yazıcı, E. (2002). Matematik öğretmenlerinin matematik öğrenme güçlüğü (diskalkuli) farkındalıklarının belirlenmesine ilişkin bir durum çalışması [A case study on determining mathematics teachers’ awareness of mathematical learning difficulties (dyscalculia)]. Journal of Contemporary Management Sciences, 7(1), 95-109. https://dergipark.org.tr/en/pub/cybd/issue/53990/696220
• Altındağ-Kumaş, Ö., & Ergül, C. (2017). Öğrenme güçlüğü ve matematil güçlüğü yaşayan öğrencilerin toplama ve çıkarma işlemlerindeki hatalarına ilişkin öğretmen görüşleri [View of teachers about computation errors of students learning disabilities and mathematic disabilities]. Journal of Uludağ University Faculty of Education, 30(1), 167-190. https://doi.org/10.19171/uefad.323405
• Altun, T., & Uzuner, F. G. (2016). Sınıf öğretmenlerinin özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin eğitimine yönelik görüşleri [Views of primary school teachers about education of students with specific learning difficulties]. International Journal of Social Science, 44, 33-49. https://doi.org/10.9761/JASSS3366
• American Psychiatric Association (2013). American psychiatric association diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5). American Psychiatric Association. https://www.appi.org/products/dsm-manual-of-mental-disorders
• Baldemir, B. (2020). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının diskalkuliye ilişkin görüşleri [Opinions of elementary mathematics teacher candidates on discalculia] (Tez Numarası: 638770) [Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Barahmand, U. (2008). Arithmetic disabilities: Training in attention and memory enhances arithmetic ability. Research Journal of Biological Sciences, 3(11), 1305-1312. https://doi.org/rjbsci.2008.1305.1312
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40. https://doi.org/10.3316/QRJ0902027
• Büttner, G., & Hasselhorn, M. (2011). Learning disabilities: Debates on definitions, causes, subtypes, and responses. International Journal of Disability, Development and Education, 58(1), 75-87. https://doi.org/10.1080/1034912X.2011.548476
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2020). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri [Scientific research methods in education] (29th ed.). Pegem Akademi.
• Ceylan, M., Çetin, E. & Karadaş, C. (2022). What do theses and dissertations tell us about learning disabilities? International Online Journal of Education and Teaching (IOJET), 9(1). 308-332. https://iojet.org/index.php/IOJET/article/view/1575/759
• Desoete, A., Roeyers, H., & De Clercq, A. (2004). Children with mathematics learning disabilities in Belgium. Journal of Learning Disabilities, 37(1), 50-61. https://doi.org/10.1177/00222194040370010601
• Devecı̇, M., & Koç, E. (2020). Öğrenme güçlüğü konusunda yayınlanmış makalelerin karşılaştırmalı olarak incelenmesi, WOS ve TR dizin örneği [A comparative analysis of articles published on learning difficulties, WOS and TR dizin example]. Journal of the Human and Social Sicence Researches, 9(5), 4088-4120. http://www.itobiad.com/tr/pub/issue/57287/774509
• Doğan-Temur, Ö., & Korkmaz, N. (2021). Özel öğrenme güçlüğü olan çocukların matematik öğrenme sürecine ilişkin veli deneyimleri: Bir durum çalışması [Parent experiences of children with special learning difficulties about mathematics learning process: a case study]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 22(3), 591-609. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.729195
• Doğan-Temur, Ö., Turgut, S., & Özdemir, K. (2018). Teachers and parents’ perception about learning difficulties in mathematics: a case study. International Online Journal of Educational Sciences, 10(4), 126-148. https://doi.org/10.15345/iojes.2018.04.007
• Doğmaz, S., & Girli, A. (2019). Türkiye’de matematik öğrenme güçlüğü (diskalkuli)’ne ilişkin yapılan araştırmaların betimsel analizi [A descriptive analysis of studies conducted in Turkey on mathematical learning difficulties (dyscalculia)]. 27th International Congress on Educational Sciences (January 15, 2019, Antalya), 1293–1303. 10.14527/9786052414743
• Doğmaz- Tunalı, S., & Yıldız Demirtaş, V. (2022). Matematik öğrenme güçlüğü ve sayı hissi [Mathematics learning disability and number sense]. EDUCATIONE, 1(1), 105-127. https://dergipark.org.tr/tr/pub/akuned/issue/71400/1076977
• Eleweke, C. J., & Rodda, M. (2002). The challenge of enhancing inclusive education in developing countries. International Journal of Inclusive Education, 6(2), 113-126. https://doi.org/10.1080/13603110110067190
• Faulkenberry, T. J., & Geye, T. L. (2014). The cognitive origins of mathematics learning disability: A review. The Rehabilitation Professional, 22(1), 9-16.
• Filiz, T. (2021). Matematik öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencilere yönelik öğretimsel müdahalelerin öğrencilerin akademik başarılarına etkisinin incelenmesi [The effects of instructional interventions on the academic achievement of students with mathematical learning difficulties]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 22(4), 1-31. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.713496
• Filiz, T., & Güneş, G. (2022). Öğrenme güçlüğü yaşayan ilkokul öğrencilerinin pandemi sürecindeki matematik öğrenme ve öğretme deneyimlerine bir bakış [A view at the experiences of primary school students with learning disabilities in learning and teaching mathematics in the pandemic process]. E-Kafkas Journal of Educational Research, 9(1), 20-50. https://doi.org/10.30900/kafkasegt.990761
• Fraenkel, J. R. & Wallen, N. E. (2012). How to design and evaluate research in education. McGraw-Hill.
• Geary, D. C., Hoard, M. K., Nugent, L., & Bailey, D. H. (2012). Mathematical cognition deficits in children with learning disabilities and persistent low achievement: A five-year prospective study. Journal of Educational Psychology, 104(1), 206. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/a0025398
• Gersten, R., Chard, D. J., Jayanthi, M., Baker, S. K., Morphy, P., & Flojo, J. (2009). Mathematics instruction for students with learning disabilities: Meta-analysis of instructional components. Review of Educational Research, 79(3), 1202-1242. https://doi.org/10.3102/0034654309334431
• Hacısalihoğlu-Karadeniz, M. (2013). Diskalkuli yaşayan öğrencilere ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi [Assessment of teachers’ views on students with the disorder of “dyscalculia”]. Education Sciences, 8(2), 193-208. https://doi.org/10.12739/NWSA.2013.8.2.1C0581
• Jiménez-Fernández, G. (2016). How can I help my students with learning disabilities in Mathematics? REDIMAT, 5(1), 56-73. https://doi.org/10.17583/redimat.2016.1469
• Kaçar, H. (2018). İlkokul öğrencilerinin matematik öğrenme güçlüğünün sınıf öğretmenlerinin gözlem ve deneyimlerine göre incelenmesi [Analysis of primary school students’ mathematics learning difficulties according to teachers’ observations and experiences] (Tez Numarası: 493092) [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Karasakal, M. (2018). İlköğretim matematik öğretmenlerinin diskalkuli farkındalığı [Promoting primary school teachers’ awareness of dyscalculia] (Tez Numarası: 534719) [Yüksek lisans tezi, İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak dokuman analizi. Siirt University Journal of Social Sciences Institute, 8(15), 170-189. https://dergipark.org.tr/tr/pub/susbid/issue/54983/727462
• Kırcaali-İftar, G. (2002). Öğrenme güçlükleri [Learning difficulties]. In S. Eripek (Ed.), Special education (pp. 57-68). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Koç, B. (2018). Diskalkulik öğrencilere toplama ve çıkarma öğretimine yönelik bir eylem araştırması [An action research on teaching addition and subtraction to students with dyscalculia] (Tez Numarası: 493085) [Doktora Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Kosc, L. (1974). Developmental dyscalculia. Journal of Learning Disabilities, 7(3), 164-177. https://doi.org/10.1177/002221947400700309
• Köroğlu, E. (2008). DSM-IV-tanı ölçütleri başvuru kitabı [Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders] (4th ed.). HYB Yayıncılık.
• Maccini, P., Mulcahy, C. A., & Wilson, M. G. (2007). A follow-up of mathematics interventions for secondary students with learning disabilities. Learning Disabilities Practice, 22(1), 58-75. https://doi.org/10.1111/j.1540-5826.2007.00231.x
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Matematik dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). MEB Basımevi.
• Mutlu, Y. (2016). Matematik öğrenme güçlüğü (gelişimsel diskalkuli) [Mathematical learning difficulties (developmental dyscalculia)]. In E. Bingölbali, S. Arslan, & İ. Ö. Zembat (Eds.), Matematik eğitiminde teoriler [Theories in mathematics education] (1st ed., pp. 881-899). Pegem Akademi.
• Mutlu, Y. (2019). Math anxiety in students with and without math learning difficulties. International Electronic Journal of Elementary Education, 11(5), 471-475. http://dx.doi.org/10.26822/iejee.2019553343
• Mutlu, Y., Akgün, L., & Söylemez, İ. (2019). Matematik öğrenme güçlüğü yaşayan ortaokul öğrencilerine yönelik bir durum çalışması [A case study on middle school students with mathematical learning difficulties]. 4th International Symposium of Turkish Computer and Mathematics Education.
• Mutlu, Y., Çalışkan, E. F., & Yasul, A. F. (2022). We asked teachers: do you know what dyscalculıa is? International Online Journal of Primary Education, 11(2), 361-378.
• Mutlu, Y. (2020). Gelişimsel diskalkuli nedir? [What is developmental dyscalculia?]. In Y. Mutlu, S. Olkun, L. Akgun, & M. H. Sarı (Eds.), Diskalkuli matematik öğrenme güçlüğü tanımı, özellikleri, yaygınlığı [Dyscalculia: Definition, characteristics, prevalence of mathematical learning difficulties] (pp. 1-10). Pegem Akademi
• Özmen, H., & Karamustafaoğlu, O. (2019). Eğitimde araştırma yöntemleri [Research methods in education]. Pegem Akademi.
• Özkubat, U., Sanır, H., & Özmen, E. R. (2021). Öğrenme güçlüğü olan öğrencilere yönelik yapılan öğretimsel uyarlamalara ilişkin öğretmen görüşleri [Teachers’ views on instructional adaptations for students with learning difficulties]. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(3), 881-900.
• Özyürek, M. (2003). Öğrenme güçlüğü gösteren çocuklar [Children with learning difficulties]. In A. Ataman (Ed.), Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş [Children with special needs and introduction to special education] (pp. 217-230). Gündüz Eğitim Yayınları.
• Reigosa-Crespo, V., Valdés-Sosa, M., Butterworth, B., Estévez, N., Rodríguez, M., Santos, E., Torres, P., Suárez, R. & Lage, A. (2012). Basic numerical capacities and prevalence of developmental dyscalculia: The Havana Survey. Developmental Psychology, 48(1), 123. https://doi.org/10.1037/a0025356
• Sak, R., Şahin Sak, İ. T., Öneren Şendil, Ç., & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi [Document analysis as a research method]. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-250. https://doi.org/10.33400/kuje.843306
• Saygılı, S. (2017). Diskalkuli ile baş etme üzerine bir derleme [A review on coping with dyscalculia]. Sınırsız Eğitim ve Araştırma Dergisi, 2(3), 34-56. https://doi.org/10.29250/sead.337315
• Sezer, S., & Akın, A. (2011). Teachers’ opinions about dyscalculia seen in the students between the ages of 6-14. Elementary Education Online, 10(2), 757-775. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/90676
• Shalev, R. S. (2004). Developmental dyscalculia. Journal of Child Neurology, 19(10), 765-771. https://doi.org/10.1177/08830738040190100601
• Sucuoğlu, B. (2004). Türkiye'de kaynaştırma uygulamaları: Yayınlar/araştırmalar [Inclusive education practices in Turkey: Publications/research]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 15-23. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000083
• Şimşek, N., & Arslan, K. (2022). Matematik öğrenme güçlüğü ile ilgili çalışmaların betimsel analizi [Descriptive analysis of studies on mathematical learning difficulties]. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(1), 433-449. https://doi.org/10.51460/baebd.983453
• Yıldız, N. G., Melekoğlu, M. A., & Paftalı, A. T. (2016). Türkiye’de özel eğitim araştırmalarında eğilimler [Trends in special education research in Turkey]. İlköğretim Online, 15(4). https://doi.org/10.17051/io.2016.06677