Üniversitelerin Beden Eğitimi ve Spor Bölümlerinde Okuyan Engelli Öğrencilerin Uyum Düzeyleri ve Beklentileri

Year 2019, Volume: 20 Issue: 3, 445 - 470, 01.09.2019

Sevinç Namlı Sibel Suveren

https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.440429

Cited By: 4

Abstract

Bu araştırma, beden eğitimi ve spor
bölümlerinde okuyan engelli öğrencilerin bölümlerine uyumlarını ve
beklentilerini tespit etmeye yöneliktir. Nicel ve nitel yaklaşımların bir arada
kullanıldığı, karma yaklaşım desenlerinden Açımlayıcı Sıralı Desen ile kurgulanan
araştırma, 2015-2016 Eğitim-Öğretim yılında Türkiye genelindeki 21
üniversitenin Beden eğitimi ve spor bölümlerinde öğrenim gören tüm engelli
öğrencilerin katılımıyla gerçekleşmiştir. Araştırmanın nicel bölümüne, 27’si
görme engelli, 9’u işitme engelli, 38 ‘i bedensel engelli olmak üzere 71
öğrenci katılmıştır. Nitel bölümde ise, 4 görme, 3 işitme ve 4 bedensel engelli
olmak üzere toplam 11 öğrenci katılmıştır. Veri toplama aracı olarak “Beden
Eğitimi ve Spor Bölümlerinde Okuyan Engelli Öğrencilerin Uyum Ölçeği’’ ve “Yarı
Yapılandırılmış Görüşme Formu” kullanılmıştır. Görme engelli ve bedensel
engelli katılımcılar fiziksel alanların düzenlenmesi, uygulamalı derslerdeki
sorunları ön plana çıkarken, işitme engelli katılımcıların kuramsal derslerde
sorun yaşadıkları tespit edilmiştir. Öğretim elemanlarının derslerde
kendilerine daha fazla zaman ayırması gibi ortak beklentilerinin olduğu
belirlenmiştir.

Keywords

Engelli, spor, uyum, beklenti

Adaptation Levels and Expectations of Students with Disabilities in Physical Education and Sports Departments of Universities

Abstract

This research aims to determine the adaptations and expectations of the students with disabilities, who study in the
physical education and sports departments, to their deparments. The research, which is composed of explanatory
sequential design out of the mixed approach designs and in which quantitative and qualitative approaches are used
together, were made with the participation of all the students with disabilities studying in physical education and
sports departments of 21 universities in Turkey during 2015-2016 academic year. 71 students including 27 with
visual impairments, 9 with hearing impairments and 38 with physically impairments participated in the quantitative
section of the research. 11 students including 4 with visually impairments, 3 with hearing impairments and 4 with
physically impairments participated in the qualitative section. "Adaptation Scale of Students with Disabilities
Studying in Physical Education and Sports Departments” and "Semi-structured Interview Form” were used as data
collection tools. While the participants with visually impairments and physically impairments emphasized the
issue of organizing the physical areas and problems in the practical lessons, the participants with hearing
impairments were found to have problems in theoretical lessons. It was determined that the students with
disabilities have common expectations, such as instructors sparing more time for them during the lessons.

Keywords

Individuals with disabilities, sport, adaptation, expectation, disabled athlete

References

• Alpar, (2012). Spor, sağlık ve eğitim bilimlerinden örneklerle uygulamalı istatistik ve geçerlilik-güvenirlilik. Ankara: Detay.
• Alsancak, H., Tomruk, H., Çatana, N., Türkekul, A., & Dolamaç, N. (2013). Engelli hakları başucu kitapçığı. Ankara: Sosyal Hizmetler Dairesi Başkanlığı.
• Balcı, A. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem A.
• Beech, M. (2010). Assisting students with disabilities. 3. Edition. USA: Florida State University Learning Systems Institute.
• Brott, P. E., & Myers, J. E. (2002). Development of professional school counseloridentity a grounded theory. In S. B. Merriam (Ed). Qualitative research in practice examples for discussion and analysis (pp. 145-160). San Francisco: Jossey-Bass A Wiley Company.
• Bundesarbeitsgemeinschaft für Rehabilititaion. (1994). Rehabilitation behinderter. Schadigung, diagnostik, therapie, nachsorge. Köln: Deutscge ArtzteVerlag.
• Burcu, E. (2002). Üniversitede okuyan özürlü öğrencilerin sorunları: Hacettepe-Beytepe Kampüsü öğrencileri örneği. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 19(1), 83-103.
• Creswell, J. W. (2009). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. (Third Edt.). California: Sage Pub.
• Doğan, İ., & Çitil, M. (2011). Engelli çocuk ve ergenlerin sosyolojik boyutu. A. Kulaksızoğlu (Hazırlayan). Engelli çocuk ve ergenlerin hakları el kitabı içinde (s. 29-44). İstanbul: Çocuk Vakfı.
• Emiroğlu, B.G. (2008). Üniversitelerde görme engelli öğrenciler için bilişim. Akademik Bilişim, 1-5.
• Gürsel, O. (2010). Görme yetersizliği olan öğrenciler. İ. H. Diken (Ed.). Özel gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim içinde (s. 217-249). 2. Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
• İkiz, F.E., & Otlu, B.M. (2015). Üniversite yaşamına uyum sürecinde yaşanan sorunlar ve başa çıkma yolları. CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 13(4), 35-52.
• İlhan, E. L., & Esentürk, O. K. (2014). Zihinsel engelli bireylerde sporun etkilerine yönelik farkındalık ölçeği (ZEBSEYFÖ) geliştirme çalışması. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(1), 19-36.
• Karahan, B. G., & Kuru, E. (2015). Ortopedik, görme ve işitme engelli öğrenciler için beden eğitimi ve spor dersi tutum ölçeği geliştirme çalışması. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10(1), 36-46.
• Kayri, M. (2009). Araştırmalarda gruplar arası farkın belirlenmesine yönelik çoklu karşılaştırma (Post-Hoc) teknikleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 51-64.
• Lieu, J. E. (2015). Management of children with unilateral hearing loss. Otolaryngologic Clinics of North America, 48, 1011-1026.
• Makaraoğlu, B. (2012). İşitme engelli yetişkinlerin Türkçe biçim bilimi farkındalığı. Dil ve Edebiyat Eğitim Dergisi, 1(3), 53-63.
• Namlı, S., & Suveren, S. (2017). Beden Eğitimi Ve Spor Programlarında Okuyan Engelli Öğrencilerin Bölümlerine Uyumlarını Tespit Etmek Amacıyla Ölçek Geliştirme Çalışması. Beden Egitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(3).
• Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi (2015). Milli Sporcu Yerleştirme İşlemleri Tercihlerin Alınması. http://osym.gov.tr/belge/1-23628/2015-ogrenci-secme-ve-yerlestirme-sistemi-osys-milli-sp-.html sayfasından erişilmiştir.
• Öztürk, M. (2011). Türkiye’de engelli gerçeği. İstanbul: MÜSİAD Cep.
• Punch, K. F. (2014). Sosyal araştırmalara giriş: Nicel ve nitel yaklaşımlar. Ankara: Siyasal.
• Riddell, S., & Weedon, E. (2014). Disabled students in higher education: Discourses of disability and the negotiation of identity. International Journal of Educational Research, 63, 38-46.
• Subaşıoğlu, F. (2008). Üniversitelerin bilgi ve belge yönetimi bölümleri’nin “engellilik farkındalığı” üzerine bir araştırma. Bilgi Dünyası, 9(2), 399-430.
• Şişman, Y. (2014). Engelliler açısından eşitlik, ayrımcılık ve eğitim hakkı. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 32.
• T.C. Millî Eğitim Bakanlığı (2011). Engelli bireylerde toplumsal uyum. Ankara: Aile Ve Tüketici Hizmetleri.
• Tekinarslan, İ. Ç. (2010). Zihinsel Yetersizliği Olan Öğrenciler. İ. H. Diken (Ed.). Özel gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim içinde (s. 135-166). 2. Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
• Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 6(4), 543-559.
• Yetim, A. A. (2014). Engelliler sporuna sosyolojik yaklaşım. II. Uluslararası Engellilerde Beden Eğitimi ve Spor Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Batman.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.