The Effect of Nutrition Status Stress, Sleep and Academic Success on 8TH Grade Students

Year 2025, Volume: 1 Issue: 1, 31 - 40, 30.05.2025

Muhammed Bartu Varol , Sema Nur Akaslan Kübra Ergan Merve Terzi

Abstract

Beslenme Durumunun 8. Sınıf Öğrencilerinde Stres, Uyku ve Akademik Başarı Üzerine Etkisi

Abstract

Amaç: Bu çalışma Liselere Geçiş Sınavı’na (LGS) hazırlanan 8. sınıf öğrencilerinin beslenme durumları, stres seviyeleri, uyku süreleri ve akademik başarılarının değerlendirilmesi ve beslenme durumunun diğer parametreler üzerine olası etkilerinin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma 13-14 yaş aralığında ve 8. sınıf öğrencisi olup LGS’ye hazırlanan 50 kız ve 50 erkek olmak üzere toplamda 100 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma kapsamında öğrencilere sosyodemografik özellikleri, beslenme alışkanlıkları, stres seviyeleri, uyku süreleri ve LGS deneme sınav sonuçlarını içeren anket uygulanmıştır. Bulgular: Öğrencilerin %63’ü gün içerisinde iki veya daha az öğün yapmakta ve neredeyse her üç öğrenciden biri okula kahvaltı yapmadan gitmektedir. Kızartmalar (%28,0) ve hamur işi besinler (%27,0) öğrenciler tarafından kahvaltıda sıklıkla tercih edilmektedir. Öğrencilerde sınav nedeniyle kendini daha sık stresli hissetme durumu ile stres anındaki besin tercihleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmaktadır (p<0,05). Öğrencilerin düzenli olarak kahvaltı yapma alışkanlıkları ile LGS deneme sınavı puanları arasında zayıf da olsa bir ilişki bulunmaktadır (p>0,05). Öğrencilerin kahvaltı ve öğle öğünlerindeki besin tercihleri ile LGS deneme sınavı puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamaktadır (p>0,05). Sonuç: LGS’ye hazırlanan 8. sınıf öğrencilerinde stres seviyeleri, uyku düzenleri ve besin tercihleri açısından önemli değişiklikler meydana gelmektedir. Bu dönemde öğrenciler gün içerisinde daha az öğün yapma ve sıklıkla öğün atlama gibi beslenme alışkanlıklarına sahiptir. Basit karbonhidrat ve sodyumdan zengin, vitamin ve mineral içeriği düşük besinler öğrencilerin beslenmelerinde önemli bir yer tutmaktadır. Beslenme durumu; stres seviyeleri, uyku düzeni ve akademik başarı arasında yakından ilişki bulunmaktadır.

Keywords

Beslenme Durumu , Stres Seviyeleri , Uyku Düzeni , Akademik Başarı

References

• Asigbee, F. M., Whitney, S. D., & Peterson, C. E. (2018). The link between nutrition and physical activity in increasing academic achievement. Journal of School Health, 88(6), 407-415. https://doi.org/10.1111/josh.12625
• Aylaz, R., Aktürk, Ü., Işık, K., Aslan, S., & Yıldırım, H. Y. (2014). Adölesanların beslenme ve egzersiz alışkanlıklarıyla okul başarısının değerlendirilmesi. 17. Ulusal Halk Sağlığı Kongre Kitabı, 1301. Edirne.
• Demiral, Ü., & Başkale, H. (2024). Çocuklarda stresin duygusal yeme davranışına etkisi. Etkili Hemşirelik Dergisi, 17(1), 47-58. https://doi.org/10.46483/deuhfed.1161234
• Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Atıf İndeksi.
• Can, T. E., & Özpınar, H. (2023). İstanbul ilinde bir ortaöğretim okulundaki 11-13 yaş arası çocukların beslenme durumlarının sağlıklı yeme indeksi ile değerlendirilmesi. Arel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(3), 130-140.
• Çolak, B., & Ergün, A. (2020). İstanbul›un bir ilçesinde okul çağı çocuklarında beslenme alışkanlıkları ve sıvı tüketim durumunun vücut kütle indeksi ile ilişkisi: Kesitsel bir çalışma. Halk Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 2(3), 197-212.
• Güngör, C. (2021). Ortaokul öğrencilerinin LGS hazırlık sürecine ilişkin ebeveyn görüşlerinin incelenmesi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 12(23), 171200.
• Hsu, T., & Raposa, E. B. (2021). Effects of stress on eating behaviours in adolescents: A daily diary investigation. Psychology & Health, 36(2), 236-251. https://doi.org/10.1080/08870446.2020.1766041
• Küçükali, R. (2006). Çocuklarda beslenme bozuklukları ve beslenmenin okul çocuklarının üzerindeki etkileri. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 223-239.
• Malmir, H., Mahdavi, F. S., Ejtahed, H. S., Kazemian, E., Chaharrahi, A., Mohammadian Khonsari, N., ... & Qorbani, M. (2023). Junk food consumption and psychological distress in children and adolescents: A systematic review and meta-analysis. Nutritional Neuroscience, 26(9), 807827. https://doi.org/10.1080/1028415X.2022.2094856
• Mathew, G., Reichenberger, D., Buxton, O., Hale, L., & Chang, A. M. (2021). Short and long sleep duration, poor sleep quality, and later sleep are associated with lower odds of adolescents eating breakfast. Sleep, 44, A58. https://doi.org/10.1093/sleep/zsab072.139
• Morán, C., Victoriano, M., Parra, J., Ibacache, X., Pérez, R., Sánchez, J., ... & Mosso, C. (2024). Body dissatisfaction, self-esteem, depressive symptoms, and nutritional status in adolescents. Andes Pediatrica: Revista Chilena de Pediatria, 95(1), 69-76. https://doi.org/10.32641/andespediatr.v95i1.4779
• Muslu, M. (2023). Öğrencilerde akademik başarının arttırılmasında masanın dört ayağı: Beslenme, uyku, fiziksel aktivite ve sosyal yaşam. Current Perspectives on Health Sciences, 4(1), 17-25. https://doi.org/10.58208/cphs.1278760
• Öğretir, H., & Türker, P. F. (2021). Sınava hazırlanan öğrencilerde sınav kaygısı ile antropometrik ölçümler arasındaki ilişkinin incelenmesi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 49(3), 58-66. https://doi.org/10.33076/2021.BDD.1485
• Önal, S., & Uçar, A. (2024). Okul çağı çocuklarının eğitim gördükleri okullara göre kahvaltı yapma ve beslenme durumlarının değerlendirilmesi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 52(2), 48-58. https://doi.org/10.33076/2024.BDD.1850
• Özilbey, P., & Ergör, G. (2015). İzmir ili Güzelbahçe ilçesinde ilköğretim öğrencilerinde obezite prevalansı ve beslenme alışkanlıklarının belirlenmesi. Turkish Journal of Public Health, 13(1), 30-39. https://doi.org/10.20518/thsd.45885
• Rebellow, M. R., & Asir, S. D. (2017). Stress among school-going adolescents. IOSR Journal of Humanities and Social Science (IOSR-JHSS), 22(6), 77-79.
• Scullin, M. K. (2019). The eight-hour sleep challenge during final exams week. Teaching of Psychology, 46(1), 55-63. https://doi.org/10.1177/0098628318816142
• Ulusoy, B. (2020). 8. sınıf öğrencilerinin liselere geçiş sınavı (LGS)’na ilişkin algılarının metaforlar aracılığıyla incelenmesi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 186-202. https://doi.org/10.51119/ereegf.2020.5
• Yıldırım, B. D., & Ersü, D. Ö. (2023). Uyku ve beslenme. Arel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1), 24-32.
• Yılmaz, A., & Kocataş, S. (2019). Ortaokul öğrencilerinde obezite sıklığı, beslenme davranışları ve fiziksel aktivite düzeyleri. Halk Sağlığı Hemşireliği Dergisi (Journal of Public Health Nursing), 1(3), 66-83.
• Zunhammer, M., Eichhammer, P., & Busch, V. (2014). Sleep quality during exam stress: The role of alcohol, caffeine, and nicotine. PLOS ONE, 9(10), e109490. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0109490