Amaç: Bu derlemenin amacı, kronik hastalıklarda aile temelli rehabilitasyonun terapötik süreçlere katkılarını incelemek ve hasta–aile–terapist etkileşimi temelinde geliştirilen uygulamaların klinik sonuçlara etkisini ortaya koymaktır.
Gereç ve Yöntem: Bu çalışma, 2000–2024 yılları arasında aile temelli rehabilitasyon, evde bakım ve kronik hastalıklar konularında yayımlanmış güncel literatürün tarandığı niteliksel bir derlemedir. Elektronik veri tabanları kullanılarak seçilen çalışmalarda; aile eğitimi, bakım süreci, klinik sonuçlar ve dijital destek uygulamaları gibi temalar üzerinden içerik analizi yapılmıştır.
Bulgular: Aile temelli rehabilitasyonun, nörolojik (inme, MS, Parkinson) ve pediatrik (serebral palsi, gelişimsel bozukluklar) hasta gruplarında terapötik sonuçları anlamlı düzeyde iyileştirdiği görülmüştür. Literatür, aile katılımının özellikle tedaviye uyum, motivasyonun korunması, duygusal destek, egzersiz sıklığı ve fonksiyonel bağımsızlık kazanımı gibi alanlarda etkili olduğunu ortaya koymaktadır. Ev ortamında sürdürülen egzersiz programlarının başarısı, büyük ölçüde aile bireylerinin aktif katılımına ve düzenli geribildirim sağlamasına bağlıdır. Aile desteği, hastaların sosyal izolasyonunu azaltmakta; depresyon, kaygı ve tedaviye karşı direnç gibi psikososyal zorlukların üstesinden gelinmesine yardımcı olmaktadır. Yapılandırılmış aile eğitimlerinin; bilgi düzeyini artırdığı, doğru bakım uygulamalarını desteklediği ve terapötik süreçle ilgili özyeterlik algısını güçlendirdiği belirlenmiştir. Ayrıca dijital sağlık teknolojilerinin kullanımı (mobil uygulamalar, uzaktan danışmanlık) ailelerin profesyonel desteğe erişimini kolaylaştırmakta ve bakım kalitesini artırmaktadır. Aile bireylerinin sürece entegrasyonu, yalnızca klinik çıktılarda değil, hastane yatış süresinin kısalması, komplikasyon riskinin azalması ve sağlık sistemine maliyetin düşürülmesi gibi parametrelerde de olumlu yansımalar doğurmaktadır.
Tartışma: Elde edilen bulgular, aile bireylerinin sadece destekleyici değil, aynı zamanda tedavi sürecinin aktif paydaşları olarak değerlendirilmesi gerektiğini göstermektedir. Dijital sağlık uygulamaları, ailelerin bilgiye erişimini kolaylaştırarak bakım kalitesini artırma potansiyeline sahiptir.
Sonuç: Kronik hastalık yönetiminde aile temelli rehabilitasyon yaklaşımlarının yaygınlaştırılması, hem hasta sonuçlarını iyileştirmek hem de sağlık sisteminde sürdürülebilirliği desteklemek açısından kritik önemdedir.
Aim: The aim of this review is to examine the therapeutic contributions of family-centered rehabilitation in chronic diseases and to evaluate the clinical outcomes of interventions developed based on the interaction between patient, family, and therapist.
Materials and Methods: This study is a qualitative review that includes current literature published between 2000 and 2024 on topics such as family-centered rehabilitation, therapeutic alliance, home-based care, and chronic diseases. Studies selected through electronic databases were analyzed using content analysis based on themes such as family education, caregiving processes, clinical outcomes, and digital support interventions. Results: Family-centered rehabilitation has been shown to significantly improve therapeutic outcomes in neurological (stroke, MS, Parkinson’s), orthopedic (hip fracture, knee replacement), and pediatric (cerebral palsy, developmental disorders) patient groups. The literature highlights that family involvement plays a critical role in areas such as treatment adherence, maintaining motivation, emotional support, exercise frequency, and gaining functional independence. The success of home-based exercise programs largely depends on active family participation and consistent feedback. Family support reduces social isolation and helps overcome psychosocial challenges such as depression, anxiety, and resistance to treatment. Structured family education programs have been found to enhance knowledge levels, reinforce proper caregiving practices, and strengthen self-efficacy in therapeutic processes. Additionally, the use of digital health technologies (e.g., mobile applications, remote consultations) facilitates access to professional support and improves the quality of
care. Family integration into the rehabilitation process has also been associated with reduced hospital stays, lower complication risks, and decreased healthcare costs.
Discussion: The findings suggest that family members should be regarded not only as supporters but also as active stakeholders in the rehabilitation process. Digital health technologies offer significant potential to enhance care quality by improving access to information.
Conclusion: Expanding family-centered rehabilitation approaches in chronic disease management is critically important both for improving patient outcomes and supporting the sustainability of healthcare systems.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Physiotherapy |
Journal Section | Family-Centered Rehabilitation: The Therapeutic Role of the Family in Chronic Diseases: A Review |
Authors | |
Publication Date | September 30, 2025 |
Submission Date | July 9, 2025 |
Acceptance Date | September 5, 2025 |
Published in Issue | Year 2025 Volume: 1 Issue: 2 |