Yabancılaşma Ve Dindarlık Üzerine Bir Araştırma

Year 2022, Volume: 9 Issue: 2, 571 - 603, 31.12.2022

Hasan Kafalı , Mehmet Kazak

https://doi.org/10.17859/pauifd.1104288

Abstract

Bu çalışmanın konusunu yabancılaşma ile sosyodemografik değişkenler arasındaki ilişkilerin tespit edilmesi ve yabancılaşma düzeyi ile dindarlık (dini tutum ve içsel dini motivasyon) arasındaki ilişkinin araştırılması oluşturmaktadır. Modern hayatın sonuçlarından olan yabancılaşma olgusunun alt boyutlarıyla bilimsel yöntemlerle araştırılması ve dindarlığın yabancılaşma üzerindeki etkisinin ortaya çıkarılması ve anlamlandırılması, sosyodemografik değişkenlerle yabancılaşma ve dindarlık arasındaki ilişkiler ve bunların etki düzeylerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel (korelasyonel) tarama modeline göre tasarlanan araştırmanın çalışma grubu 149’u erkek ve 155’i kadın üzere online platformlardan ve sosyal medyadan ulaşılmış 304 kişiden oluşmaktadır. Araştırmada, “Demografik Bilgi Anketi” ile birlikte, “Sosyal Yabancılaşma Ölçeği”, “Dini Tutum Ölçeği” “İçsel Dini Motivasyon Ölçeği” kullanılmıştır. Sosyodemografik değişkenlerden medeni durum, yaş, cinsiyet ve ekonomik değişkenlerin yabancılaşma üzerinde etkili oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Yabancılaşmanın ve dindarlığın alt boyutları ile yapılan çalışmada, içsel dini motivasyonla yabancılaşma arasında istatistiksel olarak anlamlı negatif ilişki tespit edilmiştir. İçsel dini motivasyon arttıkça yabancılaşma azalmaktadır.

Keywords

Din Sosyolojisi, sosyal Psikoloji, Dindarlık, Yabancılaşma, Dini Motivasyon

References

• Aydın, Mustafa. Değişim Sosyolojisi. Istanbul: Açılım Kitap, 2. Basım, 2019.
• Bayhan, Vehbi. Üniversite Gençliğinde Anomi ve Yabancılaşma (İnönü Üniversitesi Uygulaması). Malatya: İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, 1995.
• Büyüköztürk, Şener vd. Bilimsel Arastırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi, 2017.
• Cevizci, Ahmet. Felsefe Sözlüğü. 1 Cilt. Istanbul: Paradigma Yayınları, 3. Baskı., 1999.
• Çınar, Mehmet. Sarıkeçili Yörüklerinde Dini Hayat. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, 2020.
• Develioğlu, Kazım - Tekin, Ömer Akgün. “Otel Çalışanlarının Yabancılaşma Düzeyinin Demografik Özellikler Kapsamında İncelenmesi”. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi 4/3 (2012), 121-128.
• Durkheim, Emile. İntihar. çev. Zühre İlkgelen. İstanbul: Pozitif, 2013.
• Fromm, Erich. Yeni Bir İnsan Yeni Bir Toplum: (Yanılsama Zincirlerinin Ötesinde). çev. Necla Arat. Istanbul: Say Dağıtım, 1989.
• Fromm, Erich - Fromm, Erich. Sağlıklı Toplum. çev. Yurdanur Salman - Zeynep Tanrısever. İstanbul: Payel yay, 4. bas.
• Giddens, Anthony. Modernite ve Bireysel - Kimlik. çev. Ümit Tatlıcan. Ankara: Say Yayınları, 3., 2019.
• Güğercin, Utku. “Dean’in Yabancılaşma Ölçeğinin Türkçeye Uyarlaması”. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi 13/1 (2017), 137.
• İslamoğlu, Hamdi - Alnıaçık, Ümit. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. 1 Cilt. Beta, 6. Basım, 2019.
• Karaca, Faruk. “Din Psikolojisinde Metot Sorunu ve Bir Dindarlık Ölçeğinin Türk Toplumuna Standardizasyonu”. Ekev Akademi Dergisi 3/1 (201M.S.), 187.
• Karaca, Faruk. Yabancılaşma ve Din. Istanbul: Çamlıca, 2. Basım, 2014.
• Kösterelioğlu, Meltem A. İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin İş Yaşam Kalitesi ile İşe Yabancılaşma Arasındaki İlişki. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, 2011.
• Macit, Mustafa. Kavram Atlası Din Sosyolojisi 2. ed. Bülent Akot. Ankara: Gazi Kitabevi, 2020.
• Marks, Karl. 1844 El Yazmaları Ekonomi Politik ve Felsefe. Sol Yayınları, ts.
• Marks, Karl. Yabancılaşma. çev. Barışta Erdost. Sol Yayınları, 2013.
• Marshall, Gordon. Sosyoloji Sözlüğü. çev. Osman Akınhay, Derya Kömürcü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları, 2003.
• Ok, Üzeyir. “Dini Tutum Ölçeği: Ölçek Geliştirme ve Geçerlik Çalışması”. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 8/2 (2011), 528.
• Oksay, Aygen - Durmaz, Merve. “Sağlık Çalışanlarında Yabancılaşma Düzeyi Isparta İli Örneği”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 11/2 (2016), 269-294.
• Osmanoğlu, Ömer. “Hegel’den Marcuse’ye Yabancılaşma Olgusu”. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2/3 (ts.), 65-92.
• Seçer, İsmail. SPSS ve LISREL ile Pratik Veri Analizi: Analiz ve Raporlaştırma. Ankara: Anı Yayıncılık, 2017.
• Şahin, Mehmet Cem. Kavram Atlası Din Sosyolojisi 1. ed. Bülent Akot. Ankara: Gazi Kitabevi, 2020.
• Şimşek, Hüseyin vd. “İlköğretim Sınıf Öğretmenlerinde Mesleki Yabancılaşma”. Eğitim Bilimleri Araştırma Dergisi 2/1 (2012), 53-72.
• Turner, Bryan S. Klasik Sosyoloji. çev. Çetin, İdil. İletişim Yayınları, 2014.
• Usul, Hayrettin - Atan, Aysel. “Sağlık Sektöründe Yabancılaşma Düzeyi”. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 16 (2014).
• Yakut, Selahattin. Öğretmenlerde Yabancılaşma, Yalnızlık ve Dindarlık İlişkisi Polatlı Örneği. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, 2016.
• Yalçın, Özgen - Dönmez, Ali. “Sosyal Psikolojik Açıdan Yabancılaşma: Dean’in Yabancılaşma Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlanması”.
• Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 8/2 (04 Aralık 2017). http://sobild.ankara.edu.tr/index.php/sobild/article/view/815
• Yapıcı, Asım. Ruh Sağlığı ve Din: Psiko-sosyal Uyum ve Dindarlık. Adana: Karahan Yayınları, 3. Basım, 2007.