Kültürün tanımı ve kullanımı her
disiplinin bu kavramla ne anlatmak istediğine ve bu kavramı nasıl kullandığına
göre değişse de, en yaygın tanımıyla kültür, bilgi, inanç, sanat, ahlak, hukuk,
örf ve adetlerden ve insanın toplumum bir üyesi olarak elde ettiği
yeteneklerden oluşmuş karmaşık bir bütün; insanoğlunun ihtiyaçlarını gidermek
amacıyla meydana getirdiği maddi ve manevi unsurların tamamıdır. Bu karmaşık
bütünde toplumun çeşitlilik içeren bileşenleri önemli roller üstlenerek “kültürel
çeşitlilik” kavramını gündeme getirmektedir. Kültürel çeşitlilik, kültürün
inanç, kimlik, değer, dil, din, yaşam biçimi, sanat, demografik unsurlar vb.
bileşenlerindeki farklılıkları “zenginlik” olarak değerlendirerek, kendi inanç
ve uygulama sistemlerine göre yaşayan bilinçli ve iyi örgütlenmiş toplulukları
kapsayan ve bu toplulukları güçlendirerek tanımayı destekleyen bir yaklaşımdır.
Çağdaş müzeler, postmodernizmin ve “yaşayan müze” yaklaşımının etkisiyle
toplumla ve geçmişle yüzleşen, koleksiyonları yorumlayan, demokratik, insan
haklarına saygılı ve çoğulcu bir kuruluş olma çabasındadır. Nesneden çok,
“insan için var olma” amacındaki müzeler toplumsal dışlama ve ötekileştirme
söylemlerini ortadan kaldırmak için postmodernizmin de etkisiyle kültürel çeşitliliğe
vurgu yapmaktadır. Bu bağlamda birlikte yaşama platformu oluşturma amacına
odaklanan ve önyargı, ayrımcılık ve ırkçılık gibi sorunları gidermek için
çalışmalar yapan müzeler, Kültürel Çeşitlilik Evrensel Bildirgesi ve Kültürel
İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması ve Geliştirilmesi Sözleşmesi’nden hareketle
koleksiyonlarını kültürel çeşitlilik yaklaşımıyla yönetmekte; sergi
tasarımlarını, eğitsel etkinliklerini ve tanıtım çalışmalarını bu doğrultuda
planlamaktadır. Bu gelişmelerden hareketle T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na
bağlı özel müzelerin toplumsal işlevleri çerçevesinde kültürel çeşitliliği
gündeme getirdikleri müzecilik çalışmaları gerçekleştirdikleri izlenmiştir. Bu
çalışma, müzecilikte kültürel çeşitliliğe ilişkin güncel uygulama örnekleri
bağlamında Türkiye’deki özel müzelerin kültürel çeşitlilik olgusuna bakışını
incelemeyi amaçlamaktadır.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | April 26, 2019 |
Acceptance Date | November 20, 2018 |
Published in Issue | Year 2019 |