Bu çalışma ile ürün ihtisas borsacılığının etkin piyasa oluşumuna katkısının değerlendirilmesi; ürün fiyat oluşumunun ve diğer piyasa değişkenleri ile ilişkisinin anlaşılarak gıda fiyat istikrarının sağlanması ve gıda enflasyonu ile mücadele için bileşenlerin ortaya konması; oynaklığın bağlantılarının kavranması ve doğru politikaların ve mekanizmaların belirlenmesine katkı sağlanması amaçlanmıştır. Bu çerçevede, emtia borsalarının fonksiyonları ve Türkiye uygulaması analiz edilmektedir. Ürün fiyatını etkileyen değişkenler regresyon analizi ile tespit edilmekte ve fiyat oynaklığı GARCH metodolojisi ile analiz edilmektedir.
Buğday ekmeklik, buğday makarnalık ve mısır için modele eklenen ABD doları/Türk lirası, petrol ve gecelik TL faiz oranı açıklayıcı değişkenlerinden ABD doları/Türk lirası kurundaki beklenmeyen şokların volatilitesinin ürün fiyat getirileri üzerine pozitif etkisi olduğu, ürünün fiyat değişimlerindeki oynaklığı artırdığı görülmüştür. Türkiye Ürün İhtisas Borsasında (TÜRİB) gerçekleşen işlemlerin günlük fiyat değişimleri, TÜRİB kurulmadan önceki dönemi ile karşılaştırıldığında, TÜRİB ile günlük fiyat serisindeki değişim aralığının daraldığı ve fiyat istikrarına katkı sağladığı gözlemlenmiştir.
This study evaluates the contribution of mercantile exchanges for effective market formation. It develops an understanding in the relationship with other market factors that affect the formation of the agricultural commodity price; determines the components to ensure food price stability and combating food inflation; understanding the components of volatility for contributing to the determination of correct policies and mechanisms. The agricultural commodity price volatility is analyzed with the GARCH methodology.
It was observed that among US dollar/Turkish lira rate, Turkish lira overnight interest rate and Brent oil price return series; shocks in US dollar/Turkish lira returns has a positive effect on the wheat bread, wheat durum and maize price returns and increase their volatility. When compared with the daily price changes within the Turkish Mercantile Exchange (TMEX) with the previous decentralized commodity market period, it has been observed that TMEX has brought stability to the market with a decreasing daily price fluctuation range.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Finance |
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | March 2, 2022 |
Acceptance Date | December 6, 2021 |
Published in Issue | Year 2022 |