Anaflaksiye Aile Hekimlerinin Gözünden Bakış

Yıl 2019, Cilt: 17 Sayı: 1, 34 - 44, 01.04.2019

Mehmet Yaşar Özkars

Öz

GİRİŞ ve AMAÇ: Anaflaksi; hızlı başlangıçlı ve ölümcül olabilen alerjik
bir reaksiyon olarak tanımlanabilir. Anaflaksi yönetiminde ana hedef doğru ve
hızlı tanı ve tedavidir. Çünkü tanı veya tedavide gecikme ölüme yol açabilir. Bizim
bu çalışmayı yapmaktaki birincil amacımız; birinci basamak sağlık hizmeti veren
aile hekimlerimizin anaflaksi tanı ve tedavisi hakkındaki bilgi düzeylerini
ölçmektir. Diğer yandan söz konusu hekimlerimizin dikkatlerini anaflaksi
konusuna çekerek konu hakkındaki farkındalıklarının artırılmasını sağlamaktır.

YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalışmamıza 192 aile hekimi gönüllü olarak katıldı. Aile
hekimleri ile yüz yüze görüşülerek önceden hazırlanmış olan anket formları
dolduruldu. Anket formları hekimlerin anaflaksi durumunu tanıma ve tedavi etme
becerilerini ölçmeye yönelik olarak hazırlandı. Verilen doğru cevaplarla aile
hekimlerinin mesleki tecrübeleri arasında ilişki olup olmadığına bakıldı. Mesleki
tecrübe 1-10 yıl çalışma ve 11-30 yıl çalışma olarak iki grupta
değerlendirildi.

BULGULAR: “Anafilakside ilk basamak hareketi olarak Adrenalin
uygulamasının önerilen yolu nedir?” sorusuna birinci grup %80,3 oranında
“intramüsküler” cevabını verirken ikinci grupta bu oran %60,3’lerde kaldı ve
iki grubun kıyaslamasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu (p=0,004).
“Adrenalinin tavsiye edilen uygulama yeri neresidir?” sorusuna verilen doğru
cevaplar (Birinci grup %60,5 / İkinci grup %45,7) kıyaslandığında ise iki grup
arasında anlamlı fark vardı (p=0.034). “Adrenalin (Penepin®) otomatik
enjektörünü hiç duydunuz mu?” sorununa birinci grubun %51,3’ü “evet” cevabı
verirken ikinci grubun %36,2’si “evet” cevabını verdi ve her iki grup arasında
istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu (p=0.039).

TARTIŞMA ve SONUÇ: Sonuç olarak, çalışmamız, birinci basamakta çalışan
aile hekimlerin anaflaksi konusundaki bilgilerinin yetersiz olduğunu göstermektedir.
Eksikliklerin giderilebilmesi için birinci basamakta çalışan hekimlerimize
etkili ve pratiğe dayalı eğitimlerin verilmesi elzemdir. Ayrıca yapılacak yeni
anket çalışmalarına da ihtiyaç vardır. Çünkü her anket çalışması konu ile
ilgili bir farkındalık oluşturarak bilgi düzeyinin artmasına katkı
sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Aile hekimi, anaflaksi, adrenalin

Anaphylaxis from The Eyes of Family Physicians

Öz

INTRODUCTION: Anaphylaxis is an allergic reaction that can be fatal. The
main target in anaphylaxis management is accurate and rapid diagnosis and
treatment. The aim of this study is to measure the level of knowledge about the
diagnosis and treatment of anaphylaxis by family physicians who provide primary
health care. On the other hand, it is aimed to increase the awareness of the
physicians about anaphylaxis by increasing their awareness about the subject.

METHODS: One hundred and ninety-two family physicians participated in our study
as a volunteer. The questionnaires were prepared to measure physicians' ability
to recognize and treat their anaphylaxis status. It was examined whether there
was a relationship between the correct answers and the professional experience
of the family physicians. Professional experience was evaluated in two groups
as 1-10 years and 11-30 years.

RESULTS: In the first group, 80% of the family physicians applied the
adrenaline intramuscularly in the case of anaphylaxis and in the second group
this rate was 60% (p = 0.004). While 60% of the family physicians in the first
group stated that they should make adrenaline in the vastuslateralis muscle in
the case of anaphylaxis, this rate was around 45% in the second group (p = 0.034).
Finally, half of the family physicians in the first group '' Adrenalin
(Penepin®) automatic injector '' previously heard, while in the second group
this rate was 1/3 level (p = 0.039).

DISCUSSION AND CONCLUSION: Our study shows that the knowledge of family
physicians working in primary care is insufficient for anaphylaxis. In order to
eliminate the shortcomings, it is essential to give effective and practical
training to our physicians working in the first step. In addition, new survey
studies are needed. Because each survey study contributes to increasing the
level of knowledge.

Anahtar Kelimeler

Family physician, anaphylaxis, adrenaline

Kaynakça

• 1. Takazawa T, Oshima K, Saito S.Drug-induced anaphylaxis in the emergency room. Acute Med Surg 2017 May 15;4(3):235-245.
• 2. Kilger M, Range U, Vogelberg C. Acute and preventive management of anaphylaxis in German primary school and kindergarten children. BMC Pediatr 2015 Oct15;15:159.
• 3. Oflu AT. Anaflaksi. Kocatepe Medical Jourmnal 2015 Ocak; 16:77-82.
• 4. Laemmle-Ruff I, O'Hehir R, Ackland M, Tang ML. Anaphylaxis - identification, management and prevention.Aust Fam Physician 2013 Jan-Feb;42(1-2):38-42.
• 5. Tosun B, Ozdemir S. Anaflaksi ve hemşirenin sorumlulukları. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2014;30(1):140-152.
• 6. Bavbek S. Anaflaksi: Tanı ve Tedavi. İç Hastalıkları Dergisi 2008; 15(1): 44-50.
• 7. Tejedor-Alonso MA, Moro-Moro M, Mugica-Garcia MV. Epidemiology of Anaphylaxis: Contributions From the Last 10 Years. J Investig Allergol Clin Immunol 2015; 25(3): 163-175.
• 8. Baccioglu A, Ucar EY. Level of knowledge about anaphylaxis among health care providers. Tuberk Toraks 2013; 61(2): 140-146.
• 9. Ibrahim I, Chew BL, Zaw WW, Van Bever HP. Knowledge of anaphylaxis among Emergency Department staff.Asia Pac Allergy 2014 Jul;4(3):164-71.
• 10. Wang J, Young MC, Nowak-Węgrzyn A. International survey of knowledge of food-induced anaphylaxis.Pediatr Allergy Immunol 2014 Nov;25(7):644-50.
• 11. Munblit D, Treneva M, Korsunskiy I, Asmanov A, Pampura A, Warner JO. A national survey of Russian physicians' knowledge of diagnosis and management of food-induced anaphylaxis.BMJ Open. 2017 Jul 20; 7(7):e015901.
• 12. Guvenir H, Misirlioglu ED, Tural DA, Yaprak S, Toyran M, Kocabas CN. Pediatri ve Aile Hekimliği Asistanlarının İlaç Alerjisi Konusunda Bilgi Düzeyleri ve Tutumlarının Değerlendirilmesi. Asthma Allergy Immunol 2016; 14: 143-147.
• 13. Celiksoy MH, Sogut A, Topal E, Çatal F, Sahin KM , Sahin G, ve ark. Aile hekimlerinin ilaç alerjilerine yaklaşımı. Asthma Allergy Immunol 2014; 12: 91-96.
• 14. Özmen S, Aykan E, Çörüt N, Bostancı I. Üçüncü Basamak Sağlık Çalışanlarının Anafilaksi ve Adrenalin Oto-Enjektör Bilgi Düzeyleri. The Journal of Pediatric Research 2015; 2(3): 152-7.
• 15. Topal E, Çatal F, Ozdemir R, Karadağ A, Yıldırım N, Ermiştekin H, ve ark.Aile hekimlerinin inek sütü allerjisinin tanısı vetedavisi ile adrenalin otoenjektörü kullanımı hakkındaki bilgi düzeylerinin ölçülmesi. Asthma Allergy Immunol 2014;12:9-14.
• 16. Çatal F, Topal E, Çeliksoy MH, Sogut E, Sahin MK, Sahin G, ve ark. Aile Hekimlerinin Arı Venom Alerjisi, Tedavisi ve Adrenalin OtoEnjektör Kullanım Becerisi Konularındaki Bilgi Düzeyleri. J Turgut Ozal Med Cent 2014;21(1):33-6.