Endokrin Polikliniğine Başvuran Çocuklarda D Vitamini Düzeyleri

Yıl 2016, Cilt: 14 Sayı: 2, 60 - 66, 01.09.2016

Meliha Demiral , Başar Sırmagül Birgül Kirel

https://doi.org/10.4274/jcp.60352

Öz

Giriş: D vitamini, kalsiyum ve fosfor metabolizmasını düzenler; eksikliğinde çocukluk çağında riketse yol açar. Ayrıca D vitamininin otoimmün hastalıklar, enflamatuvar barsak hastalığı, romatoid artrit, multipl skleroz, diyabet, birçok kanser çeşidi ve kalp hastalıklarının gelişmesinde rol oynadığı bildirilmektedir. Bu çalışmada, çocuk endokrinolojisi polikliniğimizde D vitamini düzeyleri [25-hidroksi vitamin D 25-OH D ] tayin edilen hastalarımızın D vitamini düzeyleri kayıtları değerlendirilerek D vitamini eksikliği sıklığı ve bununla ilişkili faktörlerin araştırılması planlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Kış aylarında Ocak ve Nisan ayları arasında, 25-OH D düzeyleri tayin edilen 171 hasta çocuk ve adölesanın 83 kız, 88 erkek hastane kayıtları incelendi. D vitamini düzeyi < 12 ng/mL ise eksiklik, 12-20 ng/mL ise yetmezlik, >20 ng/mL ise normal olarak tanımlandı.Bulgular: Hastalarımızın ortalama yaşları 11,78±4 yıl idi. Yüz otuzu pubertal, 41’i prepubertal dönemde idi. Hastaların 40’ı tip 1 diyabet, 47’si obezite, 84’ü diğer endokrin hastalıklar nedeniyle izlenmekteydi. Hastaların 23’ünde %13,4 normal 25-OH D düzeyi saptandı. Yüz kırk sekiz hastada %86,6 25OH D < 20 ng/mL idi. Bunların 88’inde %51,5 D vitamini eksikliği, 60’ında %35,1 D vitamini yetmezliği saptandı. 25-OH D düzeyleri; kızlarda erkeklerden ve pubertal çocuklarda prepubertal çocuklardan daha düşük sırasıyla p< 0,01; p< 0,05 idi. Tip 1 diyabetlilerin %93’ünde, obezlerin %87’sinde, diğer hastalıklar grubunun %83’ünde D vitamini eksikliği/yetmezliği saptandı. Diyabetlilerde D vitamini düzeyleri hem obezlerden, hem de diğer hastalık grubundan daha düşük idi her ikisi için p< 0,01 .Sonuç: Endokrinolojik bir hastalığı olan çocuk ve adölesanlarda kış aylarında oldukça yüksek sıklıkta D vitamini eksikliği/yetersizliği olduğu saptanmıştır. Bu bulgu; D vitamini profilaksi programlarının daha önce tanımlanmış riskli grupların yanında, kronik hastalığı olan çocuk ve adölesanlara da rutin olarak uygulanması gerektiğini akla getirmiştir

Anahtar Kelimeler

D vitamini, çocuk, adölesan, diyabet, obezite, kronik hastalık

Vitamin D Levels in Children Admitted to the Endocrine Outpatient Clinic

Öz

Introduction: Vitamin D regulates calcium and phosphorus metabolism. Vitamin D deficiency results in rickets and it has been reported that vitamin D plays role in the development of autoimmune diseases, inflammatory bowel disease, rheumatoid arthritis, multiple sclerosis, diabetes, many kinds of cancer and heart diseases. Herein, we aimed to investigate the prevalence of vitamin D deficiency and associated factors by evaluating the records of the patients whose vitamin D levels [25-hydroxyvitamin D 25-OH D ] were determined in our endocrine clinicMaterials and Methods: During winter between January and April, the hospital records of children and adolescents whose age ranged from 3 to 18 years among 171 patients were investigated. Vitamin D levels higher than the 20 ng/mL were defined as normal, < 12 ng/mL were defined as deficient, 12-20 ng/mL as insufficient. Results: The mean age of the patients was 11.78±4 3-18 years. Hundred and thirty patients were in pubertal period and 41 patients were in prepubertal period. Diagnoses were type 1 diabetes in 40 patients, obesity in 47 patients and other endocrine diseases in 84 patients. Twenty three patients 13.4% had normal vitamin D levels. In 148 patients 86.6% , 25-OH D levels were < 20 ng/mL. Eighty eight 51.5% of these patients had vitamin D deficiency and 60 35.1% patients were found to have vitamin D insufficiency. 25-OH D levels were lower in girls than in boys and lower in pubertal children than in prepubertal children p< 0.01; p< 0.05 , respectively. Vitamin D levels in diabetics and in the obese were lower than the other disease groups in both p< 0.01 . Conclusions: Children and adolescents with endocrine diseases have a relatively high frequency of vitamin D deficiency during winter. These findings suggest that vitamin D prophylaxis programs should be applied not only to the previously identified risk groups but also to all children and adolescents with chronic diseases.

Anahtar Kelimeler

Vitamin D, children, adolescents, diabetes, obesity, chronic disease

Kaynakça

• 1. Hollick MF. Sunlight and vitamin D for bone health and prevention of autoimmune diseases, cancer and cardiovascular disease. Am J Clin Nutr 2004;80(Suppl 6):1678-88.
• 2. Heaney RP. Long-latency deficiency disease: insights from calcium and vitamin D. Am J Clin Nutr 2003;78:912-19.
• 3. Holick MF. Vitamin D: important for prevention of osteoporosis, cardiovascular heart disease, type 1 diabetes, autoimmune diseases, and some cancers. South Med J 2005;98:1024-7.
• 4. Saggese G, Vierucci F, Boot AM, Czech-Kowalska J, Weber G, Camargo CA Jr, et al. Vitamin D in childhood and adolescence: an expert position statement. Eur J Pediatr 2015;174:565-76.
• 5. C Munns CF, Shaw N, Kiely M, Specker BL, Thacher TD, Ozono K, et al. Global consensus recommendations on prevention and management of nutritional Rickets. J Clin Endocrinol Metab 2016;101:394-415.
• 6. Özkan B, Karagüzel G. Çocuklarda D vitamini eksikliği, tanı, tedavi ve korunma. Saka N, Akçay T (eds). Çocuk Endokrinolojisinde Uzlaşı, Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derneği Yayınları-V. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2014. p.183-9.
• 7. Han SW, Kang HR, Kim HG, Kim JH, Uhm JH, Seo JY. Subclinical vitamin D insufficiency in Korean school-aged children. Pediatr Gastroenterol Hepatol Nutr 2013;16:254-60.
• 8. Tezel B: Bebeklerde D vitamini eksikliğinin önlenmesi programı ve değerlendirilmesi. XII. Pediatrik Endokrinoloji ve Diyabet Kongresi, 1-5 Ekim 2013, Edirne: Kongre Kitabı, 2013. p.63-5.
• 9. Akman AO, Tumer L, Hasanoğlu A, İlhan M, Caycı B. The frequency of vitamin D insufficiency in healthy children between 1 and 16 years of age in Turkey. Pediatr Int 2011;53:968-73.
• 10. Uçar F, Taşlıpınar MY, Soydaş AÖ, Özcan N. Ankara Etlik İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne başvuran hastalarda 25-OHD vitamin D düzeyleri. Eur J Basic Med Sci 2012;2:12-5.
• 11. Andıran N, Çelik N, Akça H, Doğan G. Vitamin D deficiency in children and adolescents. J Clin Res Pediatr Endocrinol 2012;4:25-9.
• 12. Karagüzel G, Dilber B, Çan G, Ökten A, Değer O, Holick MF. Seasonal vitamin D status of healthy school children and predictors of low vitamin D status. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2014;58:654-60.
• 13. Hatun S, Islam O, Cizmecioglu F, Kara B, Babaoglu K, Berk F, et al. Subclinical vitamin D deficiency is increased in adolescent girls who wear concealing clothing. J Nutr 2005;135:218-22.
• 14. Olmez D, Bober E, Buyukgebiz A, Cimrin D. The frequency of vitamin D insufficiency in healthy female adolescents. Acta Paediatr 2006;95:1266-9.
• 15. Bolluk S, Akbulut G. D vitamini ve diabetes mellitus. Turkiye Klinikleri J Endocrinol 2013;8:65-72.
• 16. Griz LH, Bandeira F, Gabbay MA, Dib SA, Carvalho EF. Vitamin D anddiabetes mellitus: an update 2013. Arq Bras Endocrinol Metabol 2014;58:1-8.
• 17. Bener A, Alsaied A, Al-Ali M, Al-Kubaisi A, Basha B, Abraham A, et al. High prevalence of vitamin D deficiency in type 1 diabetes mellitus and healthy children. Acta Diabetol 2009;46:183-9.
• 18. Svoren BM, Volkening LK, Wood JR, Laffel LM. Significant vitamin D deficiency in youth with type 1 diabetes Mellitus. J Pediatr 2009;154:132-4.
• 19. Jung SS, Kim MS, Lee DY. Serum vitamin D status in children and adolescence with diabetes according to season and age. Ann Pediatr Endocrinol Metab 2014;19:13-9.
• 20. Mutlu A, Mutlu GY, Özsu E, Çizmecioğlu FM, Hatun Ş. Vitamin D deficiency in children and adolescents with type 1 diabetes. J Clin Res Pediatr Endocrinol 2011;3:179-83.
• 21. Onder A, Cetinkaya S, Tunc O, Aycan Z. Evaluation of bone mineral density in children with type 1 diabetes mellitus. J Pediatr Endocrinol Metab 2013;26:1077-81.
• 22. Aljabri KS, Bokhari SA, Khan MJ. Glycemic changes after vitamin D supplementation in patients with type 1 diabetes mellitus and vitamin D deficiency. Ann Saudi Med 2010;30:454-8.
• 23. Yao Y, Zhu L, He L, Duan Y, Liang W, Nie Z, et al. A meta￾analysis of the relationship between vitamin D deficiency and obesity. Int J Clin Exp Med 2015;8:14977-84.
• 24. Wortsman J, Matsuoka LY, Chen TC, Lu Z, Holick MF. Decreased biovailability of vitamin D in obesity. Am J Clin Nutr 2000;72:690-3.
• 25. Buyukinan M, Ozen S, Kokkun S, Saz EU. The relation of vitamin D deficiency with puberty and insulin resistance in obese children and adolescents. J Pediatr Endocrinol Metab 2012;25:83-7.
• 26. Smotkin-Tangorra M, Purushothaman R, Gupta A, Nejati G, Anhalt H, Ten S. Prevalence of vitamin D insufficiency in obese children and adolescents. J Pediatr Endocrinol Metab 2007;20:817-23.
• 27. Kurşun ÖS. Şişman çocuklarda D vitamini düzeyleri ve insülin direnci ile ilişkisinin araştırılması (Uzmanlık Tezi). Edirne: Trakya Üniversitesi; 2008.