Pediatri Asistanlarının ve Tıp Öğrencilerinin ‘‘Çocuk ve Ölüm’’ ile İlgili Tutumlarının Değerlendirilmesi

Year 2014, Volume: 12 Issue: 3, 144 - 150, 01.12.2014

Meltem Kıvılcım Derya Gümüş Doğan Sinem Kortay Canaloğlu Mahir Serbes

https://doi.org/10.4274/jcp.25348

Abstract

Giriş: Bu çalışmada pediatri asistanları ve tıp öğrencilerinin ölümle karşılaşan çocuğa ve çocuğunu kaybeden aileye yaklaşımla ilgili deneyimlerinin ve tutumlarının belirlenmesi amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Çalışmaya İnönü Üniversitesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı’nda çalışan asistan ve tıp öğrencilerinden oluşan 50 kişi katılmıştır. Katılımcılara yazarlar tarafından geliştirilen çocuk ölümleriyle karşılaşma sıklıklarının, kötü haber verme konusunda yeterlilik düzeylerinin ve çocuk veya ailesine ölümün anlatılması ile ilgili tutumlarının sorgulandığı 5 bölümden oluşan bir değerlendirme formu uygulanmıştır.Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması; 26,9±4,0 yıl olup, %56’sı erkektir. Katılımcıların çocuk ölümleriyle karşılaşma oranı %92 idir. Katılımcıların yaklaşık %80’i kendilerini kötü haber verme konusunda yeterli bulmadıklarını ifade etmiştir. Asistanların %68’i, öğrencilerin %76’sı daha önce ölüm veya ölümcül hastalığa yaklaşım konusunda eğitim almadıklarını belirtmiş, katılımcıların tamamı bu konuda eğitimin gerekli olduğunu savunmuşlardır. Katılımcıların %46’sı çocukların 6-7 yaşlarında iken ölümü anlamaya başladıklarını düşünmektedir.Sonuç: Bu çalışmada, çocuk ölümleriyle karşılaşma sıklığının artmasıyla birlikte kötü haber vermede kendini yeterli bulma oranının artmadığı ve kötü haber vermede zorlanmanın ise azalmadığı saptanmıştır. Toplumlarda çocuğa ölüm kavramının anlatılması ve çocuk kaybı yaşayan ailenin teselli edilme şekliyle ilgili bir takım yanlış inanışlar mevcuttur. Çalışmanın sonuçları, hekimlerin ölümle sık karşılaşmalarının kötü haber vermede yeterliliklerinin artmasında tek başına etkili olmadığını ve eğitimin önemli bir yer tuttuğunu göstermektedir. Hekimler tıp eğitimleri sırasında çocukta ölüm kavramının gelişimsel özelliklerini öğrenmeli ve kaybın ardından yaşanan süreci yönetme konusunda gerekli bilgi ve becerilere sahip olmalıdır

Keywords

Çocuk, ölüm, hekim, tutum

Evaluation of the Attitudes of Pediatric Residents and Medical Students Towards ‘’Child and Death’’

Abstract

Introduction: The aim of this study was to determine the experiences and attitudes of pediatric residents and medical students about approaching to child who encounters with death and to the family who have lost their child.Materials and Methods: Totally 50 pediatric residents and medical students from the Department of Pediatrics at İnonü University included in this study. A 5-part evaluation form that was prepared by the authors was applied. These parts consist of questions about frequency of experiences with child death, competency levels related to sharing bad news and explaining death to children and family.Results: The mean age of the participants was 26.9±4.0 years and 56% of them were males. The percentage of experiencing child death was 92%. Of the respondents 80% reported that they didn’t feel adequately trained about sharing bad news. 68% of the residents and 76% of the students stated that they haven’t been trained on approaches on ‘‘death’’ and on fatal disease and all of the participants agreed on necessity of taking education. Of the respondents 46% consider that children begin to perceive ‘‘death’’ issue at ages of 6-7. Conclusions: In this study, it was detected that with the increase of frequency of experiencing child death, the rate of competency level wasn’t rising as well as having difficulty with sharing bad news wasn’t decreasing. There are misconceptions in communities about how to explain ‘‘death’’ concept to child and how to console families who have lost their child. The results of this study showed that experiencing ‘‘death’’ frequently alone isn’t effective in increasing the competency level on sharing bad news but education constitutes a significant part. Physicians should learn the developmental characteristics of ‘‘death’’ during medical education and should have necessary knowledge and skills to manage the process after loss.

Keywords

Child, death, physician, attitude

References

• 1. Unicef; Millenium Development Goals, Child Mortality. http:// www.unicef.org/mdg/index_childmortality.htm (alındığı tarih: 18.03.2014)
• 2. Türkiye İstatistik Kurumu, Ölüm İstatistikleri Verileri. 2012, http://www.tuik.gov.tr
• 3. Coleman WL, Richmond JB. After the death of a child: helping bereaved parents and brothers and sisters. In: Carey WB, Crocker AC, Coleman WL, editors. Developmental Behavioral Pediatrics. 4th ed. Philadelphia: Elsevier Foundation, 2009;366-72.
• 4. Janet R. Serwint. Loss, separation and bereavement. In: Kliegman RM, Behrman RE, Jenson HB, Stanton BF, editors. Nelson textbook of pediatrics. 19th ed. Philadelphia: Elsevier Foundation, 2011;45-6.
• 5. Kıvılcım M, Doğan D. Çocuk ve Ölüm. J Turgut Ozal Med Cent 2014;21:80-5.
• 6. Ekşi A. Çocuklarda ölüm algısı ve terminal dönem. Ekşi A, editör. Ben hasta değilim. 2. Baskı. İstanbul. Nobel Tıp Kitapevleri, 2011:508-23.
• 7. American Academy of Pediatrics, Committee on Hospital Care. Family centered care and the pediatrician’s role. Pediatrics 2003;112:691-4.
• 8. American Academy of Pediatrics. Committee on Psychosocial Aspects of Child and Family Health: The pediatrician and childhood bereavement. Pediatrics 2000;105:445-7.
• 9. Trozzi M, Dixon S. Stressful events: separation, loss, violence and death. In: Trozzi M, Dixon S, editors. Encounters with children: pediatric behavior and development. 4th ed. Philadelphia, 2006:675-700.
• 10. Bagatell R, Meyer R, Herron S, Berger A, Villar R. When children die: a seminar series for pediatric residents. Pediatrics 2002;110:348-53.
• 11. Özkıriş A, Güleç G, Yenilmez Ç, Musmul A, Yanaş M. Hekim tutumları üzerine bir çalışma: ölüm ve ölümcül hastaya yaklaşım. Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 2011;24:89-100.
• 12. McCabe ME, Hunt EA, Serwint JR. Pediatric residents’ clinical and educational experiences with end-of-life care. Pediatrics 2008;121:731-7.
• 13. Tubbs-Cooley HL, Kang TI, Feinstein JA, Hexem KR, Feudtner C. Pediatric nurses’ individual and group assessments of palliative end of life and bereavement care. J Palliat Med 2011;14:631-7.
• 14. Yıldırım G, Aksu M. Tıp öğrencilerinin yaşamın son dönemi ile ilgili tutumları. Cumhuriyet Tıp Derg 2010;32:140-8.
• 15. Gökler B. Ölümcül hastalık karşısında çocuk, aile ve hekim. Katkı Pediatri Dergisi 1996;17:921-4.
• 16. Black D. Psychological reactions to life threatening and terminal illnesses and bereavement. In: Rutter M, Taylor E, Herso VL. Blackwell, editors. Child and Adolescent Psychiatry. Science 1994;776-93