Nagorno-Karabakh from a Dark Tourism Perspective: Re-explore a Region under the Shadow of War

Year 2025, Volume: 9 Issue: 4, 1753 - 1769, 23.12.2025

Ümit Gaberli

https://doi.org/10.30586/pek.1663377

Abstract

This study examines the potential for dark tourism in the Nagorno-Karabakh region of Azerbaijan. In addition to its historical, cultural, and natural riches, Nagorno-Karabakh’s long years of wars, conflicts, and tragedies have made it a significant dark tourism destination for both locals and international tourists. Accordingly, this study evaluates the region’s dark tourism potential in terms of its battlefields, ruins, and cemeteries. The findings highlight Nagorno-Karabakh’s potential in different types of dark tourism. Given the high ideological and political influence dating back to the 1830s, Nagorno-Karabakh exemplifies the darkest level on the spectrum. There was both an acute political influence and the Dark Camps of Genocide, in terms of dark tourism types. Also, the region can be categorized under battlefield and cemetery tourism. In addition, it is suggested that the region’s tourism infrastructure should be developed, while promotional activities should be increased. Nagorno-Karabakh’s historical and cultural heritage constitutes a significant part of the region’s tourism potential to contribute economically to Azerbaijan, particularly as an alternative tourism area. Therefore, Azerbaijan can use its rich historical heritage as a tourism product to replace its oil export-based economy and protect itself from the adverse effects of tourism, such as seasonality.

Keywords

Tourism , Dark Tourism , Battlefield Tourism , Cemetery Tourism , Nagorno-Karabakh

Ethical Statement

There is no need for ethics committee approval for this study.

Hüzün Turizmi Perspektifinden Dağlık-Karabağ: Savaşın Gölgesinde Bir Bölgenin Yeniden Keşfi

Abstract

Bu çalışmada Azerbaycan'ın Dağlık-Karabağ bölgesindeki hüzün turizmi potansiyeli incelenmektedir. Dağlık-Karabağ'ın tarihi, kültürel ve doğal zenginliklerinin yanı sıra uzun yıllar süren savaşlar, çatışmalar ve trajediler, onu hem yerel hem de uluslararası turistler için önemli bir hüzün turizmi destinasyonu haline getirmiştir. Dolayısıyla, bu çalışma bölgenin hüzün turizmi potansiyelini savaş alanları, harabeler, mezarlıklar vb. açıdan değerlendirmektedir. Bulgular, Dağlık-Karabağ'ın savaş alanı ve mezarlık turizmi gibi farklı hüzün turizmi türlerindeki potansiyelini öne çıkarmaktadır. 1830’lara dayanan yüksek ideolojik ve politik etki göz önüne alındığında, Dağlık-Karabağ hüzün turizminin en hüzünlü seviyesini örneklemektedir. Bölgede, hem keskin bir siyasi etki hem de soykırımın karanlık kampları bulunmaktaydı. Hüzün turizmi türleri açısından ise savaş alanı ve mezarlık turizmi altında kategorize edebiliriz. Ayrıca, çalışmada bölgenin turizm altyapısının geliştirilmesi ve tanıtım faaliyetlerinin artırılması önerilmektedir. Dağlık-Karabağ'ın tarihi ve kültürel mirası, özellikle alternatif turizm alanı olarak, bölgenin turizm potansiyelinin önemli bir bölümünü oluşturarak Azerbaycan'a ekonomik katkı sağlamaktadır. Bu nedenle Azerbaycan, zengin tarihi mirasını, petrol ihracatına dayalı ekonomisini değiştirmek ve turizmin mevsimsellik gibi olumsuz etkilerinden korunmak için bir turizm ürünü olarak kullanabilir.

Keywords

Turizm , Hüzün Turizmi , Savaş Alanı Turizmi , Mezarlık Turizmi , Dağlık-Karabağ

Ethical Statement

Bu çalışma için etik kurul belgesine gerek yoktur.

References

• Ahmadli, T. N., Baghirova, S. A., & Kazimova (2022). U. N. Evaluation of the Ecotourism Potential of Karabakh. Ecoenergetics, 4(2022), 6-10.
• Akalın, A. (2021). Karabağ’ın Yumuşak Güç Unsuru Olarak Turizm. Doktorantların Beynəlxalq Elmi Konfransı, 74.
• Akıncı, A., & Kaba, S. G. (2023). Kafkasya’nın Jeopolitik Önemi: Dağlık Karabağ ve Zengezur Koridoru Örneği. Ekonomi İşletme Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 9(1), 88-106.
• Alili, M. (2017). Avrupa’daki ve Türkiye’deki Hüzün Turizmi Destinasyonlarının Karşılaştırması Üzerine Teorik Bir Çalışma. Uluslararası Global Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(1), 37-50. https://doi.org/10.24010/soid.1565045
• Aliyev, J., & Kızılırmak, İ. (2023). Azerbaycan’ın Karabağ Bölgesinin Kültür Turizmi Açısından İncelenmesi. Uluslararası Global Turizm Araştırmaları Dergisi, 7(2), 84-103.
• Alkan, M. N., & Mehdiyadehyoushanlouei, M. (2023). Birinci ve İkinci Karabağ Savaşlarında Türkiye-Azerbaycan İlişkileri. UPA Strategic Affairs, 4(2), 204-227.
• Altınalan, H. (2022). İkinci Karabağ Savaşında Ermeni Propagandası ve Medya. Türkbilig, 2022(44), 153-176.
• Aras, İ. (2017). Avrupa Birliği’nin Dağlık Karabağ Sorunundaki Rolü. Avrasya Etüdleri, 51(1), 95-122.
• Bailey, K. (2008). Methods of Social Research. Simon and Schuster.
• Baltacı, A. (2019). Nitel Araştırma Süreci: Nitel Bir Araştırma Nasıl Yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388. https://doi.org/10.31592/aeusbed.598299
• Bowen, G. A. (2009). Document Analysis as a Qualitative Research Method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40. https://doi.org/10.3316/qrj0902027
• Boz, M. (2019). Turizmin Gelişmesinde Alternatif Turizm Pazarlamasının Önemi: Antalya Örneği. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(4), 977-994. https://doi.org/10.26677/tr1010.2019.223
• Cannas, R. (2012). An Overview of Tourism Seasonality: Key Concepts and Policy. Almatourism, 3(5), 40-58.
• Cardno, C. (2018). Policy Document Analysis: A Practical Educational Leadership Tool and a Qualitative Research Method. Educational Administration: Theory and Practice, 24(4), 623-640. https://doi.org/10.14527/kuey.2018.016
• Çevik, S. (2023). Yeni Bir Alt Niş Olarak ‘Edebî Hüzün Turizmi’ Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 26(2), 267-302. https://doi.org/10.55931/ahbvtfd.1383638
• Charkina, T., Pikulina, O., Zadoja, V., & Tsviliy, S. (2022). Improvement of the Tourism Industry Management due to Introduction of New Trends and Types of Tourism. Philosophy, Economıcs and Law Revıew. 2(1), 108-117. https://doi.org/10.31733/2786-491x-2022-1-108-117
• Cisneros-Martínez, J. D., Mccabe, S., & Fernández-Morales, A. (2018). The Contribution of Social Tourism to Sustainable Tourism: A Case Study of Seasonally Adjusted Programmes in Spain. Journal of Sustainable Tourism, 26(1), 85-107. https://doi.org/10.1080/09669582.2017.1319844
• Dann, G. M., & Seaton, A. V. (2013). Slavery, Contested Heritage, and Thanatourism. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203062586
• Dargahov, V. S., Mammadov, Q. V., Nuriyeva, I. F., & Ahmadov, R. I. (2023). Prospects of Using the Tourism Potential of the Liberated Territories from the Point of View of Ecotourism. Journal of Geology, Geography and Geoecology, 32(2), 224-232. https://doi.org/10.15421/112321
• Delic, J. M. (2011). Trends in Slum Tourism. School of Hospitality and Tourism Management, University of Guelph.
• Erarslan, F., & Özdemir, F. N. (2021). Azerbaycan-Türkiye İlişkilerinde Önemli Bir Kavşak: İkinci Karabağ Savaşı. Türk Dünyası Araştırmaları, 129(255), 315-334.
• Fitzgerald, T. (2012). Documents and Documentary Analysis. Research Methods in Educational Leadership and Management, 3, 296-308. https://doi.org/10.4135/9781473957695.n20
• Fonseca, A., Seabra, C., & Silva, C. (2016). Dark Tourism Concepts: Typologies and Sites. Journal of Tourism Research and Hospitality, S2–002. https://doi.org/10.4172/2324-0087.S2-002
• Frent, C. (2016). An Overview on the Negative Impacts of Tourism. Revista De Turism-Studii Si Cercetari in Turism, (22), 32-38.
• Gandilova, S. (2021). Features and Prospects of Development of Tourism in Karabakh. Economic and Social Development: Book of Proceedings, 1095-1099.
• Gojayeva, E. M., & Imanovich, N. S. (2022). Development of Tourism Industry in Karabakh Economic Region. Ümummilli Lider Heydər Əliyevin Anadan Olmasının 99-Cu İldönümünə Həsr Edilmiģ “Keyfiyyət Təminatı Rəqabətqabiliyyətli İqtisadi İnkişafın Əsas Amili Kimi” Mövzusunda Beynəlxalq Elmi-Praktiki Konfransın Materialları, 123-127. https://doi.org/10.28942/atuj.v4i2y2023.100
• Gökçe, M. (2014). İki Kardeş Devletin Ortak Sorunu: Karabağ ve Ermeni meselesi. Yeni Türkiye, 63, 2687-2698.
• Golunov, S. V., & Zotova, M. V. (2021). Inbound Tourism in Post-Soviet “De Facto” States. Izv. Ross. Akad. Nauk. Ser. Geogr, (5), 699-713.
• Gülduran, Ç. A., & Gürdoğan, A. (2022). Yoksulluğun Metalaşması: Gecekondu Turizmi Üzerine Kavramsal Bir Bakış Açısı. Turizm Akademik Dergisi, 9(2), 463-475.
• Guliyeva, D., & Guliyev, Z. (2020). Kültürel Yapıtların Sanal Rekonstrüksiyon Sonrası Turizm ve Kültürel Bellek Bağlamında Virtual Karabağ Sitesi Sanal Tur Videolarının Analizi. Uluslararası Turizm, Ekonomi ve İşletme Bilimleri Dergisi (IJTEBS), 4(2), 20-33. https://doi.org/10.26677/tr1010.2020.523
• Hartmann, R., Lennon, J., Reynolds, D. P., Rice, A., Rosenbaum, A. T., & Stone, P. R. (2018). The History of Dark Tourism. Journal of Tourism History, 10(3), 269-295. https://doi.org/10.1080/1755182x.2018.1545394
• Hoch, T. (2020). The Roots of Ethno-Political Mobilization in Nagorno-Karabakh. The Soviet and Post-Soviet Review, 47(3), 306-332. https://doi.org/10.30965/18763324-20201370
• Huxtable, R. (2009). The Suicide Tourist Trap: Compromise across Boundaries. Journal of Bioethical Inquiry, 6, 327-336. https://doi.org/10.1007/s11673-009-9170-5
• Ibadulla, I. M. (2022). Comprehensive Analysis of the Opportunities of Ecotourism in the Liberated Regions. Науковий Журнал «Економіка І Регіон», 3(86), 65-71.
• İsayev, T. (2023). İkinci Dağlık Karabağ Savaşı Sonrasında İmzalanan Ateşkes Andlaşması’na Göre Azerbaycanlı Göçmenlerin Yerlerine Dönüşü. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 14(1), 153-165. https://doi.org/10.21492/inuhfd.1170119
• Jamalzade, G. (2022). Karabağ Ekonomisinin Geleceğine Bakış: Sürdürebilir Kalkınma Modeli. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Çalışmalar Dergisi, 3(2), 32-42.
• Kalaycı, N., & Baysal, S. B. (2020). Sosyal Bilgiler Öğretim Programlarının Karşılaştırmalı Analizi (2005-2017-2018). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(1), 106-129. https://doi.org/10.32709/akusosbil.544022
• Kang, E. J., Scott, N., Lee, T. J., & Ballantyne, R. (2012). Benefits of Visiting A ‘Dark Tourism’site: The Case of the Jeju April 3rd Peace Park, Korea. Tourism Management, 33(2), 257-265. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2011.03.004
• Karaağaç, Y. (2021). Tarihten Bugüne Dağlık Karabağ Problemi. Arel USAM Stratejik Bakış, 1(3), 16-25.
• Karlinsky, A., & Torrisi, O. (2023). The Casualties of War: An Excess Mortality Estimate of Lives Lost in the 2020 Nagorno-Karabakh Conflict. Population Research and Policy Review, 42(3), 1-24. https://doi.org/10.1007/s11113-023-09790-2
• Kaygısız, N. Ç. (2022). Turizmde Güncel Eğilimler: Kavramsal Bir Değerlendirme. Erciyes Akademi, 36(1), 213-227. https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.1059549
• Kidron, C. A. (2013). Being There Together: Dark Family Tourism and the Emotive Experience of Co-Presence in the Holocaust Past. Annals of Tourism Research, 41, 175-194. https://doi.org/10.1016/j.annals.2012.12.009
• Kıral, B. (2020). Nitel Bir Veri Analizi Yöntemi Olarak Doküman Analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189. https://doi.org/10.53586/susbid.1415316
• Kiráľová, A., & Šperková, R. (2024). Mapping the Dark: A Bibliometric Examination of Research in Dark Tourism. Cogent Social Sciences, 10(1), 2294552, 1-20. https://doi.org/10.1080/23311886.2023.2294552
• Küçükergin, K. G. (2021). Son Şans Turizmi: Bir Literatür İncelemesi ve Araştırma Gündemi. Turizm Akademik Dergisi, 8(1), 151-165.
• Kumar, N. N., Patel, A., Chandra, R., & Kumar, N. (2024). Nonlinear Effect of Tourism on Economic Growth: Evidence from Papua New Guinea. Journal of Policy Research in Tourism, Leisure and Events, 16(4), 655-677. https://doi.org/10.1080/19407963.2022.2062599
• Lemelin, R. H., Dawson, J., & Stewart, E. J. (Eds.). (2011). Last Chance Tourism (pp. 248). London: Routledge.
• Magee, R., & Gilmore, A. (2015). Heritage Site Management: From Dark Tourism to Transformative Service Experience? The Service Industries Journal, 35(15-16), 898-917. https://doi.org/10.1080/02642069.2015.1090980
• Maria, G. A., Juan, M. A. F., & Luis, A. H. (2016). Classification of Various Forms of Tourism. Annals of Faculty of Economics, University of Oradea, 1(2), 313-319.
• Martini, A., & Buda, D. M. (2020). Dark Tourism and Affect: Framing Places of Death and Disaster. Current Issues in Tourism, 23(6), 679-692. https://doi.org/10.1080/13683500.2018.1518972
• Masim, Y. E. (2023). The Effect of the Advanced Construction Projects Implemented in the Karabakh Region during the Post-Occupation Period on the Perspective Development of Tourism in Azerbaijan. Економіка І Регіон/Economics and Region, 1(88), 11-16. https://doi.org/10.26906/eir.2023.1(88).2865
• Mayer, M., & Vogt, L. (2016). Economic Effects of Tourism and its Influencing Factors. Zeitschrift Für Tourismuswissenschaft, 8(2), 169-198. https://doi.org/10.1515/tw-2016-0017
• Mehrad, A., & Zangeneh, M. H. T. (2019). Comparison between Qualitative and Quantitative Research Approaches: Social Sciences. International Journal for Research in Educational Studies, 5(7), 1-7.
• Məmmədova, A. (2024). Karabakh and East Zangezur Economic Regions in Azerbaijan's Food Security Policy. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 11(5), 2959-2974. https://doi.org/10.46868/atdd.2024.802
• Millan, G. D. M., Rojas, R. D. H., & García, J. S. R. (2019). Analysis of the Demand of Dark Tourism: A Case Study in Córdoba (Spain). Mediterranean Journal of Social Sciences, 10(1), 161-176. https://doi.org/10.2478/mjss-2019-0015
• Mionel, V. (2019). Dark Tourism and Thanatourism: Distinct Tourism Typologies or Simple Analytical Tools? Tourism: An International Interdisciplinary Journal, 67(4), 423-437.
• Morgan, H. (2022). Conducting a Qualitative Document Analysis. The Qualitative Report, 27(1), 64-77.
• Mortazavian, A., & Ghiacy, M. (2017). Regional and International Cooperation to Reduce-Nagorno-Karabakh Conflict. J. Pol. & L., 10 (136), 21-33. https://doi.org/10.5539/jpl.v10n2p136
• Najafizadeh, M. (2013). Ethnic Conflict and Forced Displacement: Narratives of Azeri IDP and Refugee Women from the Nagorno-Karabakh War. Journal of International Women's Studies, 14(1), 161-183.
• Nazarova, A., & Kalender, N. E. (2024). Karabağ'ın Kültürel Özellikleri: Şuşa'nın Turizm Potansiyelinin Değerlendirilmesi. Journal of Academic Tourism Studies, 5(Özel Sayı), 28-36. https://doi.org/10.29228/jatos.77089
• Neciyev, E. (2011). Azerbaycan’in Sovyetleştirilmesi Sürecinde Karabağ Problemi. Ermeni Araştırmaları, (39), 163-186.
• Özdaşlı, E. (2021). İkinci Karabağ Savaşı’nda Ermenilerin Sivillere Yönelik Saldırılarının Uluslararası İnsancıl Hukuk Açısından Değerlendirilmesi. Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 7(1), 51-83. https://doi.org/10.46849/guiibd.869018
• Özer, N. (1991). Kaplıca Hekimliğinin Çağdaş Gelişimi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(3), 35-39.
• Özkan, B. (2008). Who Gains from the ‘No War No Peace’ Situation? A Critical Analysis of the Nagorno-Karabakh Conflict. Geopolitics, 13(3), 572-599. https://doi.org/10.1080/14650040802203919
• Öztaşbaşı, Y. (2008). Azerbaycan’ın Turizm Coğrafyası (Master's Thesis, Marmara Universitesi, Türkiye).
• Özyılmaz, E. V. (2013). Geçmişten Günümüze Dağlık Karabağ. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 191-208.
• Paşa, E. (2021). Karabağ Sorunu: Tarihi Gerçekler, Jeopolitik Çıkarlar ve Çözüm Süreci. Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 7(1), 192-215. https://doi.org/10.46849/guiibd.873368
• Platt, J. (1981). Evidence and Proof in Documentary Research: 1 Some Specific Problems of Documentary Research. The Sociological Review, 29(1), 31-52. https://doi.org/10.1111/j.1467-954x.1981.tb03021.x
• Sak, R., Sak, İ. T. Ş., Şendil, Ç. Ö., & Nas, E. (2021). Bir Araştırma Yöntemi Olarak Doküman Analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-256. https://doi.org/10.33400/kuje.843306
• Sarrivaara, E., Klemm, P., & Anttonen, R. (2005). Exploring Event Tourism Strategies: A Case Study of Four Nordic Tourism Organisations. Rapport Nr. Master’s Thesis, (2004).
• Statista (2025) https://www.statista.com/statistics/1416116/nagorno-karabakh-fatalities/ (Date Accessed: 05.01.2025).
• Stone, P. R. (2006). A Dark Tourism Spectrum: Towards A Typology of Death and Macabre Related Tourist Sites, Attractions and Exhibitions. Tourism: An International Interdisciplinary Journal, 54(2), 145-160.
• Stone, P., & Sharpley, R. (2008). Consuming Dark Tourism: A Thanatological Perspective. Annals of Tourism Research, 35(2), 574-595. https://doi.org/10.1016/j.annals.2008.02.003
• Suyundikov, S. (2021). Dağlık Karabağ Savaşı’nin Çözümü Bağlamında Türkiye ve Rusya. Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 5(1), 132-145. https://doi.org/10.47088/utad.932991
• Tarlow, P. E. (2007). Dark Tourism: The Appealing ‘Dark'side of Tourism and More. In Niche Tourism (pp. 47-58). Routledge. https://doi.org/10.1016/b978-0-7506-6133-1.50012-3
• Tiflis, A. S., Turab, G. Z., Elshan, H. S., Mirhadi, B. M., Yashar, B. T., & Vugar, H. E. (2024, November). Current directions of development of the tourism sector in Azerbaijan. In XVII International Scientific and Practical Conference «The modern vector of the development of science», November 21-22, 2024, Philadelphia, USA (pp. 39-45).
• Tleuberdinova, A. T., & Salauatova, D. M. (2018). Features of Entrepreneurship Activities in Tourism. Bulletin of National Academy of Science of the Republic of Kazakhastan, 1(371), 53-61.
• Tomašević, A. (2018). Cemeteries as Tourist Attraction. Tourističko Poslovanje, 21, 13-24. https://doi.org/10.5937/turpos1821013t
• Tür, E. (2018). Türkiye ve İsviçre’nin Kış Turizmi Faaliyetleri Açısından Değerlendirilmesine Yönelik Bir Çalışma. Uluslararası Global Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(1), 10-31. https://doi.org/10.17123/atad.488283
• Tureac, C. E., & Turtureanu, A. (2010). Types and Forms of Tourism. Acta Universitatis Danubius. Œconomica, 4(1), 92-103.
• Turkey Tourism Encyclopedia (2025). https://turkiyeturizmansiklopedisi.com/mevsimlik-dalgalanma (Date accessed: 12.01.2025).
• Valiyeva, K. (2021). Karabakh's Tourism Prospects as a Key Factor in the Development of the Natıonal Economy. PIRETC Journal of Social Research & Behavioral Sciences, 17(7), 11-15. https://doi.org/10.36962/piretc1707202111
• Wikipedia (2025a). https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Dosya:Nagorno-Karabakh_Occupation_Map.jpg#filelinks (Date accessed: 25.01.2025).
• Wikipedia (2025b). https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Karabakhwar01.jpg (Date accessed: 25.01.2025).
• Yılmaz, R. (2013). Kafkasya’da Çözülemeyen Kördüğüm: Dağlık Karabağ Sorunu. Çankırı Karatekin Üniversitesi Uluslararası Avrasya Strateji Dergisi, 2(1), 71-90.
• Yin, R. K. (1994). Case Study Research: Design and Methods (2nd Ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Zina, O. (2017). The Essential Guide to Doing Your Research Project. SAGE Publications Inc.