Tarımsal Üretimin Ekonomi Politiği ve Kamu Politikaları

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 538 - 551, 25.12.2023

Hilmiye Yasemin Özuğurlu

https://doi.org/10.30586/pek.1386546

Cited By: 1

Öz

Kapitalizmin kriz eğilimine dayalı gelişme dinamiği; gıda krizleri, ekolojik krizler, sağlık krizi, enerji krizi, siyasal krizler gibi kapitalist sermaye birikimine içsel olarak gelişen farklı kriz görünümleri ortaya çıkarmaktadır. Kapitalist birikim krizleri mülkiyet yapılarındaki dönüşüm ile birlikte sınıfsal gerilimlerin artmasını beraberinde getirmektedir. Krizlerin yarattığı ekonomik gerilimler sadece işsizlik ve yoksulluğun artmasına neden olmamakta aynı zamanda kaynakların yeniden bölüşüm mücadelesini de sertleştirmektedir. Dolayısıyla ulusal ve uluslararası düzeyde ekonomik, siyasal ve ekolojik gerilim hatlarının süreklilik kazanmasına neden olmaktadır. Tüm bu gerilim hatları tarımsal üretim sürecinde gerçekleşen dönüşüm ile somut olarak gözlemlenir hale gelmektedir. Bunun temel nedeni, tarımsal üretim süreci, kapitalist kriz dinamiklerinin yarattığı çelişkilerin bir gözlem alanı olarak değerlendirilebilir. Dolayısıyla kapitalizmin krizi aynı zamanda tarımsal üretim krizi olarak ele alınmalıdır. Buradan hareketle kapitalist kriz dinamikleri doğrultusunda tarım-gıda sistemlerinin dönüşümü tarımsal işbölümünün değişimine neden olmaktadır. Dönüşümün her bir evresi mülkiyet yapısındaki değişim ile birlikte, gıda üretimi, gıda güvenliği sorunlarını üretme potansiyeli taşımaktadır. Bu sürecin dolaylı etkisi ise gıda fiyatlarındaki artış ile birlikte iş gücü üzerindeki denetim mekanizmalarının artması şeklinde kendini göstermektedir. Bu çerçevede bu çalışma kapitalist gelişme dinamikleri ile tarımsal üretim sürecinin değişim dinamikleri arasındaki karşılıklı ilişkiyi, devletin ekonomideki rolüne ilişkin referansla tarihsel ve kuramsal çerçevede ele almaktadır. Burada Tarımsal üretim süreci ile kapitalist ekonomik işleyiş mekanizmasının iç içe geçmişliğinden yola çıkarak bir sistem eleştirisi ortaya koymak ve mevcut tarım-gıda sistemlerinin reformuna dayalı seçeneklerin dışında alternatif yaklaşımlar ve önerilerin önemini vurgulamaktır.

Anahtar Kelimeler

Tarımsal üretim, kamu politikası, ekonomik kriz, politik ekonomi

Political Economy of Agricultural Production and Public Policies

Öz

Development dynamics based on capitalism's tendency to crisis; It creates different crises that develop internally to capitalist capital accumulation, such as food crises, ecological crises, health crises, energy crises, and political crises. Capitalist accumulation crises bring about an increase in class tensions along with the transformation in property structures. The economic tensions created by crises not only increase unemployment and poverty, but also intensify the struggle for redistribution of resources. Therefore, it causes economic, political and ecological tension lines to gain continuity at national and international levels. All these tension lines become concretely observable with the transformation that takes place in the agricultural production process. The main reason for this is that the agricultural production process can be considered as an observation area of the contradictions created by capitalist crisis dynamics. Therefore, the crisis of capitalism should also be considered as a crisis of agricultural production. Based on this, the transformation of agriculture-food systems in line with the dynamics of capitalist crisis causes the change in the division of agricultural labor. Each phase of the transformation, along with the change in ownership structure, has the potential to produce food production and food safety problems. The indirect effect of this process manifests itself in the form of an increase in control mechanisms over the workforce along with the increase in food prices. In this context, this study discusses the mutual relationship between the dynamics of capitalist development and the dynamics of change in the agricultural production process in a historical and theoretical framework with reference to the role of the state in the economy. The aim here is to put forward a system critique based on the intertwinedness of the agricultural production process and the capitalist economic functioning mechanism and to emphasize the importance of alternative approaches and suggestions other than options based on the reform of existing agricultural-food systems.

Anahtar Kelimeler

agriculture, public policy, economic crisis, political ecconomy

Kaynakça

• Akyol, S. (2010). Birikim ve kriz: radikal bir yaklaşım, Akdeniz İ.İ.B.F Dergisi, 10(19), 184-214
• Alcala, R. A. (2021). Agrarian anarchism and authoritarian populism: towards a more (state-)critical ‘critical agrarian studies’, The Journal of Peasant Studies, 48(2), 298-328.
• Aydın, Z. (2018). Çağdaş Tarım Sorunu, İmge Kitapevi: Ankara. Aysu, A. (2015). Gıda Krizi: Tarım, Ekoloji ve Egemenlik, Metis yayınları: İstanbul.
• Bernstein, H. (2010). Tarımsal Değişimin Sınıfsal Dinamikleri, Yordam Kitap: İstanbul.
• Ceccarelli, S. & Grando.F.(2007). Decentralized participator plantbreed,ng an example of demand driven researh, Euphytica, 155, 349-360.
• Clark, B. & York, R. (2008). Rifts and Shifts: Getting to the Root of Environmental Crises. Monthly Review, 60(6), 13-24.
• Çaşkurlu, S. (2012). Türk Tarımının Üçüncü Gıda Rejimine Eklemlenme Süreci. Mülkiye Dergisi, 36(3), 61-100.
• Evrensel, Ö. (2017). Tohumların Metalaşma Biçimleri: Teorik Bir Çerçeve. Çalışma ve Toplum, 4(55), 2157-2208.
• Göztepe, Ö. (2014). İlkel Birikim: Sermayenin Kaldıracı, Ed., Ö. Göztepe, NotaBene Yayınları: Ankara.
• ETC Group (2022). Food Barons 2022: Crisis Profiteering, Digitilazition and an Shifting Power. Erişim adresi: https://www.etcgroup.org/content/food-barons-2022
• Féliz, M. (2021). Notes For a Discussion on Unequal Exchange and the Marxist Theory of Dependency. Historical Materialism, 29(4),1-39.
• Foster, J.B. & Magdoff, H. (2000). Liebig, Marx, and Depletion of Soil Fertility: Relevance for Today’s Agriculture. Hungry for Profit: The agribusiness threat to farmers, food and the enviroment içinde, Ed., F, Magdoff, J.B, Foster & F.H, Buttel, Monthly Review Press, New York, ss: 43-60.
• Foster, J.B. (2001). Marx’ın Ekolojisi: Materyalizm ve Doğa, Epos yayınları: İstanbul.
• Foster, J.B. (1999). Marx's Theory of Metabolic Rift: Classical Foundations for Environmental Sociology, American Journal of Sociology, 105(2), 366-405.
• Friedmann, H. (2005). From Colonialism to Green Capitalism: Social Movements and Emergence of Food Regimes., New Directions in the Sociology of Global Development, içinde, Ed, F.H. Buttel &P. McMichael, Elsevier, Amsterdam, ss. 227-264.
• Harman, C. (2010). Halkların Dünya Tarihi: Taş Çağından Yeni Bin Yıla, 1. Basım, Yordam Kitap: İstanbul. Harvey, D. (2003). Yeni Emperyalizm, Metis Yayınları: İstanbul.
• Kautsky, K. (1988). Agrian Question, Zwan Publication: USA.
• Mandel, E. (2008). Marksist Ekonomi El Kitabı, Özgür Üniversite Kitaplığı, 68, Maki Basın Yayın: İstanbul.
• McMichael, P. (2022). Gıda rejimleri ve Tarım Sorunları., çev: Duygu Avcı, NotaBene Yayınları: İstanbul.
• Moore, J.W. (2015). Dünya Tarihi Açısından Ekolojik Krizler ve Tarım Sorunu, Ekolojik Felaket ve Meta Olarak Gıda, içinde. Ed. Hakan Tanıttıran, Kalkedon Yayınları, İstanbul, ss: 83-95.
• Özden, F. (2017). Doğadan Tüketiciye Tarımda Kapitalist Tahakkümün Kimi Görünümleri, Yabancılaşma ve Alternatifler Üzerine, Praksis, 43(1), 741-763.
• Özkaya, T. (2016). Yeni Köylülük Tarımsal Sorunlara Çözüm Olabilir mi?. XII. Ulusal Tarım Kongresi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Ekonomisi Bölümü.
• Özkaya, T. (2019). Belediyeler agroekolojik tarım ile çiftçi ve tüketici dostu yerel gıda sistemlerini yaygınlaştırmalı, Karabasan,https://www.karasaban.net/belediyeler-agroekolojik-tarim-ile-ciftci-ve-tuketici-dostu-yerel-gida-sistemlerini- yayginlastirmali-tayfun-ozkaya/
• Smith, K.; Lawrence, G.; Richards, C. (2010). Supermarkets Governance of the Agri-food Supply Chain is the “Corporate- Evironmental” Food Regime Evident in Australia?, The İnternational Journal of Sociology of Agriculture and Food, 17(2), 141-161.
• UNICEF (2022). The State of Food Security and Nutrition in The World Report, https://data.unicef.org/resources/sofi-2022/
• Wittman, H. (2011). Food sovereignty. A new rights framework for food and nature, Enviroment and Society ,2(1), 87-105.
• Wood, M. E. (2003). Kapitalizmin Kökeni: Geniş bir Bakış, çev: A. Cevdet Aşkın,Epos Yayınları: Ankara.
• Yıldırım, A. E. (2020). Üretme Tüket: İthalat, Siyaset, Rant Kıskacında Tarım, Sia Yayınları: İstanbul.
• Yıldırım, D. U. (2017) Tarımda alternatif kamusallığın olanakları: İzmir Tire süt kooperatifi örneği, Meltem; İzmir Akdeniz Akademisi Dergisi, 2, 50-67.