THE ROLE OF COURT TEXTILES IN OTTOMAN-VENETIAN RELATIONS

Year 2019, Volume: 5 Issue: 1, 21 - 27, 29.03.2019

Cemile Tuna

Abstract

Starting from the 13th Century, until the conquest of Istanbul, The Republic of Venice has been trading with Balkans, Aegean, Black Sea regions, Byzantine Empire and Anatolian seigniories upon capitulations. The newly founded Ottoman Empire has carried these relationships on a stronger basis, solidifying the political and economic relations with treaties and cultural and artistic interactions. In the 16th and 17th centuries, several Ottoman Emperors have signed "ahidnames" (capitulations) in favor of Venetian merchants, granting them the free trade of luxury quality goods both in the marine and territorial fields. These goods were consisted of papers (a.ligorna) glass, and fabrics such as damasks, brocade and velvet.

The luxurious fabric selection of Ottoman Emperors were not only products of high technology but also economic, social and political symbols of the era in which they have been produced. The silk textiles woven in Venetian workshops reflect the Ottoman taste with a Venetian technology, carrying upon themselves the red color and golden ornaments of the Empire. The Italian textiles ordered by the official merchants of the Court were recorded in the Ottoman commodity registeries, in Topkapı Palace Museum inventory. Kaftans, upholstery, manuscript covers were intricately made with Venetian velvet and luxury fabrics like gold-threaded brocade, satin and kemha. The admiration of Ottoman Emperors towards Venetian velvets can clearly be seen on their selection of Kaftan textiles: only two kaftans are made of Ottoman velvet, while the others carry the details of Venetian weaving.

Within this context, Ottoman and Venetian relations on politics, economy and culture will be examined through textiles.

Keywords

Textile, Venice, Ottoman, Silk

OSMANLI-VENEDİK TİCARİ İLİŞKİLERİNDE SARAY KUMAŞLARININ YERİ

Abstract

Venedik Cumhuriyetinin Balkanlar, Ege, Karadeniz,
Bizans İmparatorluğu ve Anadolu Beyliklerinden Aydınoğulları ve
Menteşeoğullarıyla 13.yüzyılda başlayan ticaret yapma serbestileri, Osmanlı Devletinin
1453 yılında Konstantinopolis’i fetih etmesiyle sona ermiştir. Yeni kurulan Osmanlı
Devleti ve güçlü Venedik Devleti arasında başlayan ikili anlaşmalar süresince siyasi
ve ticari ilişkiler, sanat ve kültür etkileşimleri güçlenerek yüzyıllar boyunca
devam etmiştir. Osmanlı Sultanları XVI. ve XVII. yüzyıllarda çeşitli tarihlerde
Venedikli tüccarlara serbest ticaret lehine ‘ahdname’(kapitülasyon) garantileri bağışlamışladır ve imtiyazlı
tüccarlar, Osmanlı kara ve deniz sınırları içinde serbestçe ticaret yaparak lüks
ve kaliteli batı mallarının ülkeye girmesini sağlamışlardır.

Venedik’ten İstanbul’a ulaşan malların önde
gelen kalemlerini İstanbul’da Ali Kurna olarak bilinen(a.ligorna) filigranlı kağıtlar,
Murano Adası camları ve damask, brokar, kadife gibi kıymetli ipekli kumaşlar oluşturuyordu.

Osmanlı Sultanlarının seçtikleri  lüks ipekli kumaşlar sadece teknik bir beceri
ürünü değil, ait oldukları dönemin dinsel, siyasal ve sosyal düşünce dünyasının
ekonomik bir simgesi olmuştur.Venedik  Lagun atölyelerinde yüksek işçilikle dokunan
ipekli kumaşlarda kullanılan geleneksel Osmanlı desenleri, kırmızı renk ve
altın işlemeler Venedik dokuma tekniği ve Osmanlı zevkini yansıtmaktadır. Saray
tarafından görevlendirilen hassa tacirleri tarafından sipariş edilen  (Venedik, Florantin) İtalyan kumaşları Osmanlı
narh defterlerinde ve Topkapı Sarayı Müzesi envanterinde kayıtlıdır. Kaftanlar,
döşemelikler, el yazma cilt kapaklarında Venedik kadifesi, telli diba,  atlas, 
münakkaş kemha, zerbaft gibi kıymetli ipekli kumaşlar kullanılmıştır. Saraydaki
kadife kaftanlardan sadece ikisinin Osmanlı kadifesi, diğerlerinin  altın telli çatma Venedik kadifesinden olması Osmanlı
Sultanlarının  beğenilerinin göstergesidir.

Bu bağlamda; Venedik, Osmanlı siyasi, ekonomik ve kültürel ilişkileri
kumaşlar üzerinden irdelenecektir.    

Keywords

Venedik, Osmanlı, Kumaş ticareti, Kaftan, Tekstil

References

• Sezgin Sabri Çağrı, Galata’da Venedikli ve Cenevizli Denizciler 29 ocak 2013 ..http.//www.taussmarine.com/seyirdefteri/index.php/istanbulda-venedikli-cenevizli denizciler 25.06. 2018
• Turan Şerafettin :Venedik’te Türk Ticaret Merkezi, Türk Tarih Kurumu Belleteni,120 Ankara,Nisan 1968 XXXII,247-285
• İnalcık Halil, Osmanlı İmparatorluğunun Ekonomik ve Sosyal Tarihi, Cilt 1,1300-1600
• Atçıl Zahit, Osmanlı- Venedik ilişkileri ve Osmanlı Tüccarları Toplumsal Tarih 275 Kasım 2016http://bahriyeenstitusu.org/.../fatih-doneminde-osmanlı-venedik-iliskileri-birinci-kişi...
• İnalcık Halil, Devlet-i’ Aliyye Osmanlı İmparatorluğu üzerine araştırmalar, İş bankası Kültür Yayınları 2016 İstanbul
• Mumcu Serap,Venedik Baylosu’nun Defterleri The Venetian Baylo’s Registers (1586-1684) Edizioni Ca’Foscari- Digital Publishing 2014.Venezia
• Okomuro Sumiyo,Velvet and Patronage:The Origin and Historical background of Ottoman and Italian Velvets,(2016) https.// digitalcommons.unl.edu/tsaconf/1008 Univesity of Nebraska-Lincoln
• Demirkent Işın, Bizans Tarihi Yazıları ,Makalaler-Bildiriler- İncelemeler Dünya Kitapları,ISBN975-304-314-7, 2005 İstanbul.
• Atasoy Nurhan,Denny.B.Walter, Mackie. W. Louise, Tezcan Hülya İpek Osmanlı Dokuma Sanatı,Teb İletişim Yayıncılık .A.Ş 2001, Londra
• Iıda,Miki, Venetian Silk Textiles and Fashion Trends in the Ottoman Empire during the Early Modern Period , Journal Article 2017, http://hdl.handle.net./10086/28536
• Tuna Cemile ,Silk Trade from Bursa To Krakow on the Silk Road,The artistic Traditions of non-European,Taco publishing House, 2016 Warsaw-Torun
• Dalsar Fahri,Türk sanayi ve Ticaret Tarihinde Bursa’da İpekçilik ,Sermet Matbaası,1960.istanbul
• Bergreen Laurence, Marco Polo,Türkiye iş Bankası Kültür Yayınları 2018 .İstanbul
• Gökçen Reza Peya: Osmanlı ve İtalyan Kumaşlarında Ortak Desenler Yerli mi, Firenk İşi mi? P Dünya Sanatı Dergisi, 44 sayı Bahar 2007, istanbul
• http://burhanoğuz.com/dokuma-tarihi/dokuma tarihi/burhan oğuzresmisitesi/thkk/4.cilt7dokunatarihi ipek böceği//