THE SİEGE (1998) VE MADE İN FRANCE (2015) FİLMLERİNİN ŞARKİYATÇILIK BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 1, 56 - 67, 30.06.2024

Fatma Yümnü

Öz

Şarkiyatçılık ya da Doğu Bilimi olarak da bilinen oryantalizm, Doğu dillerini, kültürlerini, dinlerini, sanatlarını ve edebiyatlarını inceleyen akademik bir disiplin olmasının yanında, içerisinde çeşitli iktidar ilişkilerini de barındırmaktadır. Edward Said’in betimlemesiyle oryantalizm, aralarında ozanların, romancıların, felsefecilerin, siyaset kuramcılarının, iktisatçıların, imparatorluk yöneticilerinin de olduğu kalabalık bir yazar topluluğundan oluşur. Oryantalizm, Doğu toplumları hakkında her alanda yazıp her konuyu irdelemektir. Avrupa'nın gözünde Doğu; en eski, en zengin sömürge alanı, karşıt imgesi ve Avrupa'nın tanımlanmasına yardımcıdır. Amerika'nın gözünde ise Şark, Uzak Doğu ile bağlantılıdır. Avrupa'nın Doğu anlayışındaki gibi düşünsel bir yoğunluğu yoktur. Oryantalist bakış açısının, birçok sanat alanında gösterildiği gibi sinema alanında da izlerine rastlanmaktadır. Oryantalizmin sinema alanında kullanımı oldukça yoğundur. Bu bakış açısını içeren birçok film örneği bulunmaktadır. Oryantalist bakış hem Avrupa sinemasında hem de Amerikan sinemasında etkin bir şekilde işlenmektedir. Bu çalışma, Amerikan sinemasından The Siege (1998) ve Fransız sinemasından Made in France (2015) filmlerinde işlenen oryantalist ögeleri şarkiyatçılık bağlamında, İçerik Analizi Yöntemi ile incelemeyi amaçlamaktadır. Yapılan incelemeler neticesinde The Siege (1998) ve Made in France (2015) isimli filmlerin, farklı amaçlara hizmet etmek üzere kurgulanmış oldukları sonuçlarına ulaşılmıştır. The Siege, bozulan ABD İmajını düzeltme misyonunu üstlenirken Made in France adlı filmin senaryosunun Batı toplumlarını, Doğu toplumlarına karşı uyarma amacını güttüğü anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Oryantalizm, İçerik Analiz Yöntemi, The Siege, Made in France, Sinema

Kaynakça

• Çağırkan, B. (2019). Çokkültürlü Toplumsal Yapılarda Deği̇şen Ai̇di̇yet Algıları: Yeni̇ Toplumlar, Yeni̇ Aidiyetler. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), 559-573.
• Çetin, N. (2014). Türk’e Oryantalist Kuşatma. Ankara: Berikan Yayınevi.
• Di̇lek, B. A., & Kaplan, N. (2022). Aksanlı Sinemada Self Oryantalist Tutum: Hüseyin Tabak Sineması. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(3), 285-303.
• Hafızası, Film. (2020, Nisan 30). Batı’dan Doğu’ya Bir Bakış: Filmlerle Oryantalizm - Özel Dosya, Sinema Yazıları. Geliş tarihi 15 Mayıs 2024, gönderen Fil’m Hafızası website: https://filmhafizasi.com/batidan-doguya-bir-bakis-filmlerle-oryantalizm/
• Keyman, F., Mutman, M., & Yeğenoğlu, M. (1996). Oryantalizm Hegemonya ve Kültürel Fark (1. bs). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Metin, O., & Ünal, Ş. (2022). İçerik Analizi Tekniği: İletişim Bilimlerinde ve Sosyolojide Doktora Tezlerinde Kullanımı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 273-294. https://doi.org/10.18037/ausbd.1227356
• Neuman, W. L. (2020). Toplumsal Araştırma Yöntemleri Nicel ve Nitel Yaklaşımlar (8. bs, C. 2). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Peker Dağli, S., & Özarslan, Z. (2022). Hamam, Zenne ve Yaşamın Kıyısında Filmlerinde Oryantalist İmgelem ve Bakış. Moment Journal, 9(1), 92-114. https://doi.org/10.17572/mj2022.1.92114.
• Said, E. W. (2022). Şarkiyatçılık Batı’nın Şark Anlayışları (12. bs). İstanbul: Metis yayınları.
• Satir, M. E., & Özer, N. P. (2018). Oryantalist Bakış Açısının Sinemaya Yansıması: The Physcıan (2013) Filmi Örneği. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(1), 759-778. https://doi.org/10.19145/e-gifder.371073.
• Sönmezer, Z. (2023). Bati Si̇nemasinda Oryantali̇st Bakiş Açisiyla Çeki̇len Örnek Fi̇lmler Bağlaminda: “Türki̇ye Özeli̇nde Resmedi̇len Doğu Ki̇mli̇ği̇”. Yeni Yüzyıl’da İletişim Çalışmaları, 2(6), 218-226.
• Uluç, G., & Küngerü, A. (2018). Sinemada Arapların Temsiline Bir Örnek: “Keskin Nişancı” Filmi. Akademik Bakış Dergisi, 1-13.