Bağımlılıkta Eş Bağımlılık Faktörü (BEŞF) Ölçeği’nin Geçerlik ve Güvenilirlik Çalışması

Year 2020, , 268 - 280, 29.12.2020

Melike Şimşek , Fatihcan Öncü , Melekcan Kabil

https://doi.org/10.18863/pgy.800752

Cited By: 3

Abstract

Bu çalışmanın amacı alkol-madde kullanım bozukluğu olan bireylerin yakınlarında eş bağımlılığı değerlendiren bir ölçek geliştirmek, bu ölçeğin geçerliliğini ve güvenilirliğini saptamaktır. Literatür bilgileri ve uzman görüşleri değerlendirilerek bir soru havuzu ve taslak form oluşturulmuştur. Oluşturulan taslak form rastgele seçilen 10 olguya uygulanmıştır. Bu uygulama sonucunda elde edilen bilgiler doğrultusunda 14 maddelik bir ölçek geliştirilmiştir, bu ölçeğe Bağımlılıkta Eş Bağımlılık Faktörü (BEŞF) Ölçeği adı verilmiştir. Yapılan literatür taraması sonucunda bağımlılık tedavisinde bağımlı yakınlarının eş bağımlılık durumunu değerlendiren Türkçe geçerlik ve güvenilirliği yapılmış bir ölçeğe rastlanmaması sebebiyle geliştirilen BEŞF Ölçeği bağımlı olmayan vakalarda eş bağımlılığı değerlendiren Codependency Assessment Tool (CODAT Ölçeği) ile karşılaştırması yapılarak uygulanmıştır. Uygulama, Yeşilay Danışmanlık Merkezi (YEDAM)’ne Ağustos 2018 ile Aralık 2018 tarihleri arasında bağımlılık tedavisi için başvuran alkol, madde ve hem alkol hem madde kullanıcılarının yakınları olan 143 olgu ile gerçekleştirilmiştir. Tüm ölçeğin iç tutarlılık Cronbach alfa katsayısı 0.76 olarak bulunmuştur. Görüşmeciler arası korelasyonun 0,82 olduğu görülmüştür. CODAT Ölçeği ile korelasyonun 0,46 olduğu görülmüştür. Açıklayıcı faktör analizinde öz değeri 1’den büyük 5 faktör elde edilmiştir ve toplam varyansın %45,4’ünü açıklamaktadır. Faktörler sırasıyla Diğerkamlık, Kaygı, Ses Çıkarmama, Kaçınma ve Suçluluk olarak adlandırılmıştır. BEŞF Ölçeği’nin alkol-madde bağımlısı bireylerin yakınlarında eş bağımlılığı değerlendirebilen, klinik pratikte ve araştırmalarda kullanılabilecek, geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu saptanmıştır.

Keywords

bağımlılık, eş-bağımlılık, geçerlik, güvenilirlik

Validity and Reliability of Co-Dependency in Substance Use Disorder Scale (CODSUDS)

Abstract

The objective of this study is to develop a scale that assesses co-dependency among substance users’ significant others and determine the validity and reliability of the scale. Questions are created upon expert views and a draft scale is developed. The draft scale is conducted 10 participants that are randomly assigned. Then a 14-item assessment form is developed which is called Co-Dependency in Substance Use Disorder Scale (CODSUDS). As there is no co-dependency scale developed in Turkish literature, Codependency Assessment Tool (CODAT) is used to make a correlation between CODSUDS. CODSUDS and CODAT are conducted 143 participants who are the significant others of the patients applied Turkish Green Crescent Counselling Center between August 2018-December 2018. The Cronbach’s Alpha Coefficient for the total CODSUDS is 0.76. Interviewers’ total correlation coefficient is 0.82. CODSUDS and CODAT correlation is 0.46. Explanatory Factor Analysis revealed 5 factors which explains %45.4 of the total variance. These 5 factors are called Altruism, Worry, Raising no Objection, Avoidance and Guiltiness. Sampling adequacy is calculated 0.670 and the sample of the study is found adequate. The findings Show that CODSUDS is a valid and reliable scale that can be used to assess co-dependency in substance use disorders.

Keywords

addiction, co-dependency, reliability, validity