Role of Interpersonal Sensitivity and Cognitive Distortions in the Development of Psychopathologies

Year 2025, Volume: 17 Issue: 2, 261 - 271, 30.06.2025

Sabriye Topalalioğlu

https://doi.org/10.18863/pgy.1484640

Abstract

This study explores the conceptual framework and existing research on the role of interpersonal sensitivity and cognitive distortions in the development of various psychopathologies. To achieve this, a comprehensive review of national and international literature was conducted, including studies, master's theses, and doctoral dissertations. Interpersonal sensitivity, a personality trait associated with challenges in interpersonal relationships, is identified as a risk factor for the onset of psychopathology. It is characterized by heightened awareness of others' feelings and behaviors. Individuals with high interpersonal sensitivity often overemphasize their relationships, amplify problems, and become easily upset by these issues. Misinterpretations and biased evaluations of events, driven by low self-esteem and feelings of inadequacy, lead them to focus on negative self-perceptions. These cognitive distortions, which involve erroneous attributions and biased inferences, perpetuate negative emotional states and psychological difficulties. By addressing these dynamics, this study aims to advance understanding in the field and inform future research and intervention programs.

Keywords

Interpersonal sensitivity, interpersonal relationships, psychopathology, cognitive distortion

Psikopatolojilerin Gelişiminde Kişilerarası Duyarlılık ve Bilişsel Çarpıtmaların Rolü

Abstract

Bu çalışma, kişilerarası duyarlılık ve bilişsel çarpıtmaların çeşitli psikopatolojilerin gelişimindeki rolüne dair kavramsal çerçeveyi ve mevcut araştırmaları incelemektedir. Bu amaçla, ulusal ve uluslararası literatür kapsamlı bir şekilde gözden geçirilmiş, çalışmalar, yüksek lisans ve doktora tezleri incelenmiştir. Kişilerarası duyarlılık, kişilerarası ilişkilerde zorluklarla ilişkilendirilen ve psikopatolojinin ortaya çıkmasında bir risk faktörü olarak tanımlanan bir kişilik özelliğidir. Bu özellik, başkalarının duygularına ve davranışlarına karşı artan bir farkındalık ile karakterizedir. Yüksek kişilerarası duyarlılığa sahip bireyler, ilişkilerini aşırı derecede önemser, yaşadıkları sorunları büyütür ve bu sorunlardan kolayca rahatsızlık duyarlar. Düşük benlik saygısı ve yetersizlik duygularından kaynaklanan yanlış yorumlar ve önyargılı değerlendirmeler, onların olumsuz öz-persepsiyonlara odaklanmasına neden olur. Hatalı atıflar ve önyargılı çıkarımlar içeren bu bilişsel çarpıtmalar, olumsuz duygusal durumların ve psikolojik zorlukların devam etmesine yol açar. Bu dinamikleri ele alarak, çalışma alandaki bilgi birikimine katkıda bulunmayı ve gelecekteki araştırmalara ve müdahale programlarına rehberlik etmeyi amaçlamaktadır.

Keywords

Kişilerarası duyarlılık, kişilerarası ilişkiler, psikopatoloji, bilişsel çarpıtma

References

• Agnihotri S, Shanker DR (2023) Association between cognitive distortions and problematic internet use among students during the covid-19 pandemic. Child Youth Serv Rev, 155:107214.
• Ağır M (2007) Üniversite öğrencilerinin bilişsel çarpıtma düzeyleri ile problem çözme becerileri ve umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişki (Doktora tezi). İstanbul, İstanbul Üniversitesi.
• Ağır MS, Yavuzer H (2018) Bilişsel çarpıtma ölçeğinin Türkçe formunun geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12:175-198.
• Akyunus M, Gençöz T (2016) Kişilik bozukluğu inanışlarının kişilerarası döngüsel model üzerindeki temsili. Türk Psikoloji Dergisi, 31:1-7.
• Altunkaya U, Hocaoğlu C (2023) Az bilinen bir konu 'şizotipal kişilik bozukluğu': bir gözden geçirme. Klinik ve Ruh Sağlığı Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 3:14-35.
• Ardanıç P (2017) Bilişsel çarpıtmalar ölçeğinin Türkçeye uyarlanması geçerlik ve güvenirlik çalışması (Yüksek lisans tezi). İstanbul, Arel Üniversitesi.
• Arı FA (2021) Bilişsel şemalar ve bağlanma. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 11:1823-1834.
• Aydın A, Hiçdurmaz D (2016) Kişilerarası duyarlılık ve hemşirelik. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 7:45-49.
• Aydınlı BN (2024) Kendini mükemmeliyetçi gösterme eğilimi ile kişilerarası duyarlılık arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 12:73-90.
• Barlow DH (2004) Anxiety and its Disorders: The Nature and Treatment of Anxiety and Panic. New York, Guilford Press.
• Başbuğ S, Cesur G, Batıgün AD (2017) Perceived parental styles and adult separation anxiety: the mediating role of ınterpersonal cognitive distortions. Turk Psikiyatri Derg, 28:1-13.
• Batmaz S, Kocbıyık S, Yuncu OA (2015) Turkish version of the cognitive distortions questionnaire: psychometric properties. Depress Res Treat, 2015:694853..
• Beck AT (2002) Cognitive Models of Depression. Clinical Advances in Cognitive Psychotherapy: Theory and Application. New York, Springer.
• Beck AT, Freeman A, Davis DD (2004) Cognitive Therapy of Personality Disorders, 2nd ed. New York, Guilford Press.
• Beck AT, Rush AJ, Shaw BF, Emery G (1979) Cognitive Therapy of Depression. New York, Guilford Press.
• Bowins B (2010) Personality disorders: a dimensional defense mechanism approach. Am J Psychother, 64:153-169.
• Boyce P, Mason C (1996) An overview of depression-prone personality traits and the role of interpersonal sensitivity. Aust N Z J Psychiatry, 30:90-103.
• Boyce P, Parker G (1989) Development of a scale to measure interpersonal sensitivity. Aust N Z J Psychiatry, 23:341-351.
• Buğa A, Kaya İ (2022) The role of cognitive distortions related academic achievement in predicting the depression, stress and anxiety levels of adolescents. International Journal of Contemporary Educational Research, 9:103-114.
• Bulut G (2021) Yetişkinlerde psikolojik sağlamlık ile sosyal zekâ seviyesi ve kişilerarası duyarlılık arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). İstanbul, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
• Bulut M, Mercan N, Yüksel Ç (2020) Bilişsel çarpıtma düzeyi ile depresyon ve anksiyete düzeyi arasındaki ilişki: sistematik derleme. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 9:215-226.
• Burns DDD (1980) Feeling Good: The New Mood Therapy. New York, William Morrow.
• Carney DR, Harrigan JA (2003) It takes one to know one: interpersonal sensitivity is related to accurate assessments of others' interpersonal sensitivity. Emotion, 3:194-200.
• Chabrol H, van Leeuwen N, Rodgers RF, Gibbs JC (2011) Relations between self-serving cognitive distortions, psychopathic traits, and antisocial behavior in a non-clinical sample of adolescents. Pers Individ Dif, 51:887-892.
• Colak M, Sireli O, Dayi A (2023) Adult separation anxiety and childhood traumas: the mediating role of cognitive distortions. J Child Adolesc Trauma, 16:973-980.
• Covin R, Dozois DJ, Ogniewicz A, Seeds PM (2011) Measuring cognitive errors: initial development of the cognitive distortions scale (CDS). Int J Cogn Ther, 4:297-322.
• Çakal AG, Taştan N (2023) Kişiler arası duyarlılık ve ilişkili diğer psikolojik değişkenler. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13:659-678.
• Çiçek BG (2016) Anksiyete bozukluğu veya depresif bozukluk tanılı hastalarda düşünce özellikleri ve kişilik özelliklerinin değerlendirilmesi (Uzmanlık tezi). Ankara, Ufuk Üniversitesi.
• D’Angelo M, Valenza M, Iazzolino AM, Longobardi G, Di Stefano V, Lanzara, E et al. (2024) Unraveling the complexity: exploring the ıntersection of panic disorder, dissociation and post-traumatic stress disorder. Behav Sci, 14:166-178.
• Del Pozo MA, Harbeck S, Zahn S, Kliem S, Kröger C (2018) Cognitive distortions in anorexia nervosa and borderline personality disorder. Psychiatry Res, 260:164-172.
• Demiray N (2018) Üniversite öğrencilerinde duygusal zekâ ve kişilerarası duyarlılık arasındaki ilişki: kişilerarası ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmaların aracı rolü (Yüksek lisans tezi). İstanbul, Üsküdar Üniversitesi.
• DiTommaso E, Brannen-McNulty C, Ross L, Burgess M (2003) Attachment styles, social skills and loneliness in young adults. Pers Individ Dif, 35:303-312.
• Doğan T, Sapmaz S (2012) Kişilerarası duyarlılık ölçeğinin Türk üniversite öğrencilerinde psikometrik analizi. Kuramsal Eğitim Bilimleri Dergisi, 5:145-155.
• Ergin E, Alkar ÖY (2022) C kümesi kişilik bozukluklarında bilişsel davranışçı terapinin etkililiği. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 14:185-194.
• Erözkan A (2004) Üniversite öğrencilerinin kişilerarası duyarlılıkları ile reddedilme duyarlılıklarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5:85-98.
• Erözkan A (2005) Üniversite öğrencilerinin kişilerarası duyarlılık ve depresyon düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14:129-155.
• Ersoy-Kart M, Arslan M, Pişkin M, Güldü Ö, Savcı İ (2018) Primary psychopathy and counterproductive work behaviors: the moderating role of helplessness as a cognitive distortion form. Asian J Soc Sci Humanit, 7:1-11.
• Freeman AM, DeWof R (1992) The 10 Dumbest Mistakes Smart People Make and how to Avoid Them: Simple and Sure Techniques for Gaining Greater Control of Your Life. New York, Harper Collins.
• Freeman D, Pugh K, Antley A, Slater M, Bebbington P, Gittins M et al. (2008) Virtual reality study of paranoid thinking in the general population. Br J Psychiatry, 192:258-263.
• Georgiades A, Almuqrin A, Rubinic P, Mouhitzadeh K, Tognin S, Mechelli A (2023) Psychosocial stress, interpersonal sensitivity, and social withdrawal in clinical high risk for psychosis: a systematic review. Schizophrenia (Heidelb), 9:38.
• Gilson M, Freeman A (2009) Overcoming Depression: A Cognitive Therapy Approach for Taming the Depression BEAST. San Diego, CA, Harcourt Brace.
• Gör N, Yiğit İ, Kömürcü B, Ertürk İŞ (2017) Geçmişin mirası ve geleceğin haritası: erken dönem uyumsuz şemalar. Nesne Psikoloji Dergisi, 5:197-217.
• Hall JA, Bernieri FJ (2001) Interpersonal Sensitivity: Theory and Measurement. Mahwah, NJ, Lawrence Erlbaum.
• Hallquist MN, Hall NT, Schreiber AM, Dombrovski AY (2018) Interpersonal dysfunction in borderline personality: a decision neuroscience perspective. Curr Opin Psychol, 21:94-104.
• Hamamcı Z, Büyüköztürk Ş (2003) İlişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalar ölçeği: ölçeğin geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2:107-111.
• Harb GC, Heimberg RG, Fresco DM, Schneier FR, Liebowitz MR (2002) The psychometric properties of the interpersonal sensitivity measure in social anxiety disorder. Behav Res Ther, 40:961-979.
• Herbert JD, Forman EM (2011) Acceptance and Mindfulness in Cognitive Behavior Therapy. Acceptance and Mindfulness in Cognitive Behavior Therapy. Hoboken, NJ Wiley.
• Hiçdurmaz D, Öz F (2016) Interpersonal sensitivity, coping ways and automatic thoughts of nursing students before and after a cognitive-behavioral group counseling program. Nurse Educ Today, 36:152-158.
• İmamoğlu SE (2009) Kişilerarası İlişkiler: 19-25. İstanbul, Yeni İnsan Yayınevi.
• James IA, Southam L, Blackburn IM (2004) Schemas revisited. Clin Psychol Psychother, 11:369-377.
• Kaplan SC, Morrison AS, Goldin PR, Olino TM, Heimberg RG, Gross, JJ (2017) The cognitive distortions questionnaire (CD-Quest): validation in a sample of adults with social anxiety disorder. Cognit Ther Res, 41:576-587.
• Karabacak A, Yıldırım N, Adıgüzel E, Kurt E (2015) Üniversite öğrencilerinin bilişsel çarpıtma ve sosyal kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin aile ile ilgili değişkenler açısından incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 10:516-533.
• Kaya İ (2018) Akademik başarıya ilişkin bilişsel çarpıtmalar ölçeğinin (ABİBÇÖ) geliştirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14:1082-1098.
• Kim JY, Jeon H, Kwon A, Jin MJ, Lee SH, Chung YC (2019) Self-awareness of psychopathology and brain volume in patients with first episode psychosis. Front Psychiatry, 10:480742.
• Kramer GP, Bernstein DA, Phares V (2014) Klinik Psikolojiye Giriş (Çeviri Ed. İ Dağ). Ankara, Mentis.
• Kring AM, Johnson SL (2019) Anormal Psikoloji (Çeviri Ed. M Şahin). Ankara, Nobel Yayıncılık.
• Kuru E, Özdemir İ, Bilgiç AB (2022) Panik bozukluğu olan bireylerde kişilik özellikleri ve bilişsel özelliklerin değerlendirilmesi: klinik ve sağlıklı grupların karşılaştırılması. Aksaray Üniversitesi Tıp Bilimleri Dergisi, 3:6-12.
• Kuzucu Y, Sariot Ertürk Ö, Şimşek ÖF, Gökdaş İ (2020) Cognitive distortions and problematic internet use connection: examining the mediator roles of loneliness and social anxiety by partialling out the effects of social desirability. J Evid Based Psychother, 20:51-76.
• Leung PW, Wong MM (1998) Can cognitive distortions differentiate between internalising and externalising problems? J Child Psychol Psychiatry, 39:263-269.
• Lin L, Wang X, Li Q, Xia B, Chen P, Wang W (2021) The influence of interpersonal sensitivity on smartphone addiction: a moderated mediation model. Front Psychol, 12:670223.
• Liu X, Wang Z, Zhang C, Xu J, Shen Z, Peng L et al. (2024) Psychological capital and ıts factors as mediators between ınterpersonal sensitivity and depressive symptoms among chinese undergraduates. Psychol Res Behav Manag, 17:429-441.
• Maric M, Heyne DA, Van Widenfelt BM, Westenberg PM (2011) Distorted cognitive processing in youth: the structure of negative cognitive errors and their associations with anxiety. Cognit Ther Res, 35:11-20.
• Masillo A, Brandizzi M, Valmaggia LR, Saba R, Lo Cascio N, Lindau JF et al. (2018) Interpersonal sensitivity and persistent attenuated psychotic symptoms in adolescence. Eur Child Adolesc Psychiatry, 27:309-318.
• Mohammadian Y, Mahaki B, Dehghani M, Vahid MA, Lavasani FF (2018) Investigating the role of interpersonal sensitivity, anger, and perfectionism in social anxiety. Int J Prev Med, 9:2-8.
• Myin‐Germeys I, Peeters FPML, Havermans R, Nicolson NA, DeVries MW, Delespaul PAEG et al. (2003) Emotional reactivity to daily life stress in psychosis and affective disorder: an experience sampling study. Acta Psychiatr Scand, 107:124-131.
• Nordahl HM, Stiles TC (2000) The specificity of cognitive personality dimensions in cluster C personality disorders. Behav Cogn Psychother, 28:235-246.
• Nyarko K, Amissah CM (2014) Cognitive distortions and depression among undergraduate students. Research on Humanities and Social Sciences, 4:69-75.
• Oran FM (2021) Yetişkinlerde erken dönem uyumsuz şemaların depresyon ile ilişkisi (Yüksek lisans tezi). İstanbul, Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi.
• Otani K, Suzuki A, Matsumoto Y, Shibuya N, Sadahiro R, Enokido M (2014) Correlations of interpersonal sensitivity with negative working models of the self and other: evidence for link with attachment insecurity. Ann Gen Psychiatry, 13:5.
• Otani K, Suzuki A, Matsumoto Y, Shirata T (2018) Close relation of interpersonal sensitivity with negative core beliefs about the self, the central construct of cognitive vulnerability to depression. Psychiatry Res, 263:162-165.
• Özdel K, Öztürk Y, Özyurt G (2021) Majör depresif bozukluk tanılı ergenlerde bilişsel çarpıtmaların sağlıklı kontrollerle karşılaştırılması. Turkish Journal of Child and Adolescent Mental Health, 28:110-116.
• Özdel K, Taymur İ, Güriz SO, Tulacı RG, Kuru E, Türkçapar MH (2014) Measuring cognitive errors using the cognitive distortions scale (CDS): psychometric properties in clinical and non-clinical samples. PLoS ONE 9:e105956.
• Özdemir İ, Kuru E (2023) Investigation of cognitive distortions in panic disorder, generalized anxiety disorder and social anxiety disorder. J Clin Med, 12:6351.
• Persons JB, Marker CD, Bailey EN (2023) Changes in affective and cognitive distortion symptoms of depression are reciprocally related during cognitive behavior therapy. Behav Res Ther, 166:104338.
• Roberts MB (2015) Inventory of cognitive distortions: validation of a measure of cognitive distortions using a community sample (doctoral dissertation). Philadelphia, Philadelphia College of Osteopathic Medicine.
• Sapmaz F (2011) Bilişsel davranışçı yaklaşıma dayalı grupla psikolojik danışmanın sosyal anksiyete, reddedilme duyarlılığı ve kişilerarası duyarlılık üzerine etkisi (Doktora tezi). Sakarya, Sakarya Üniversitesi.
• Song J, Freedman G, Li L, Persons JB (2024) Interpersonal sensitivity predicts slower change and less change in anxiety symptoms in cognitive behavioural therapy. Br J Clin Psychol, 63:416-430.
• Stanley B, Siever LJ (2010) The interpersonal dimension of borderline personality disorder: toward a neuropeptide model. Am J Psychiatry, 167:24-39.
• Stepp SD, Smith TD, Morse JQ, Hallquist MN, Pilkonis PA (2012) Prospective associations among borderline personality disorder symptoms, interpersonal problems, and aggressive behaviors. J Interpers Violence, 27:103-124.
• Suadiye Y, Aydın A (2009) Anksiyete bozukluğu olan ergenlerde bilişsel hatalar. Klinik Psikiyatri Dergisi, 12:172-179.
• Tabur ST (2020) Bilişsel gelişim düzeyi ve psikolojik belirtilerin ilişkisi (Yüksek lisans tezi). Gaziantep, Hasan Kalyoncu Üniversitesi.
• Tairi T, Adams B, Zilikis N (2016) Cognitive errors in Greek adolescents: the linkages between negative cognitive errors and anxious and depressive symptoms. Int J Cogn Ther, 9:261-278.
• Tunç A, Bulut MB (2024) Kişilerarası duyarlılığı etkileyen psikolojik değişkenler: Bağlanma stilleri ve kişilik özellikleri (tıp fakültesi öğrencileri üzerine bir çalışma). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 61:1-14.
• Türkçapar MH (2020) Depresyondan Çıkış Yolu. İstanbul, Epsilon Yayınları.
• Türküm S (1996) Akılcı olmayan düşünceler ölçeğinin geliştirilmesi. lll. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi Bilimsel Çalışmaları, 15-16 Nisan 1996 Adana, Çukurova Üniversitesi, Türkiye.
• Uğur E, Murat M (2014) Lise öğrencilerinin kişilerarası ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmaları ve saldırganlık tepkileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 13:525-543.
• Vidyanidhi K, Sudhir PM (2009). Interpersonal sensitivity and dysfunctional cognitions in social anxiety and depression. Asian J Psychiatr, 2:25-28.
• Wilkes TCR (1994) Cognitive Therapy for Depressed Adolescents. New York, Guilford Press.
• Wilson CJ, Bushnell JA, Rickwood DJ, Caputi P, Thomas SJ (2011) The role of problem orientation and cognitive distortions in depression and anxiety interventions for young adults. Adv Ment Health, 10:52-61.
• Xu H, Peng L, Wang Z, Zeng P, Liu X (2022) Interpersonal sensitivity on college freshmen’s depression: a moderated moderation model of psychological capital and family support. Front Psychiatry, 13:921045.
• Yıldız HV, Ekşi H (2021) The mediator role of forgiveness between the interpersonal relationships and the level of cognitive distortions in young adults. Research on Education and Psychology, 5:397-413.
• Yurica CL, DiTomasso RA (2005) Cognitive distortions. In Hypertension: Encyclopedia of Cognitive Behavior Therapy (Eds A Freeman, SH Felgoise, CM Nezu, AM Nezu, MA Reinecke): 117-122. Boston, Springer.
• Zhiqi Y, Yingru Z, Lu Z, Yu X, Xuelian C (2019) How does self-esteem affect mobile phone addiction? The mediating role of social anxiety and interpersonal sensitivity. Psychiatry Res, 271:526-531.