Zwei Weihungen aus Klazomenai

Year 2015, Volume: 1, 77 - 81, 01.12.2015

Mustafa Adak

Abstract

Zwei Weihungen aus Klazomenai

Abstract

The article presents two new dedicatory inscriptions from Klazomenai: No. 1 is a posthumous dedication set up by the demos in honour of a well-deserved citizen named [Apoll]onios, whose services for his community, however, go unmentioned in this very brief inscription from the 3rd or 2nd century BC. 

Inscription no. 2 dates from the High Empire and is carved on a pedestal which once carried a (presumably bronze) statue of Hermes with a pair of scales meant to identify Hermes as the god of commerce and trading. Dedicated by the panegyriarch Titus Flavius Sophron, the stat-ue with the pair of scales presumably alluded to the important task which Sophron performed as panegyriarch: He monitored the market organised in the context of the festivities and en-sured its smooth running.

Keywords

Klazomenai, Ionia, dedications, panegyriarch, Hermes, pair of scales

Klazomenai’dan İki Adak Yazıtı

Abstract

Klazomenai Kenti’nden günümüze ulaşan yazıt sayısı oldukça kısıtlıdır.
Bu epigrafik belgelere 2014 yılı araştırmaları sırasında kopyalanan iki yeni
yazıt daha eklenmiştir. Kocadere Köyü’nde harabe bir evde bulunarak kazı evine
getirilen Hellenistik Dönem’e ait bir kaide [Apoll]onios’un heykelini taşımaktaydı
(no 1). Memleketi Klazomenai için hayatı boyunca büyük gayret gösteren bu şahıs
halk tarafından bir heykelle onurlandırılmıştır. Bir adak yazıtı şeklinde ifade
edilmiş yazıt [Apoll]onios’un kenti için ne tür iyilikler yaptığına dair somut
bilgiler içermemektedir. Heykeli dikildiği sırada [Apollo]nios’un artık hayatta
olmadığı anlaşılmaktadır.

İ.S. 2. yüzyıla ait olan yazıt no. 2 Urla’nın güneyinde Kuşçular civarında
anonim bir şahıs tarafından kopyalanmuştır. Olasılıkla sütun bir kaide üzerinde
duran yazıt Titus Flavius Sophron tarafından kaleme alınmıştır. Klazomenai
kentinin varlıklı bir vatandaşı olan Sophron panayır başkanı (panegyriarkhes)
olarak atandıktan sonra elinde terazi ile betimlenmiş bir Hermes heykeli adamıştır.
Terazi Hermes’i pazar yerinin ve ticaretin koruyucusu olarak göstermektedir.
Sophron bu heykel ile panegyriakhes olarak yaptığı göreve dikkat çekmek
istemiştir. Panegyriarkhes’ler tayin edildikleri bayram sırasında kentte kurulan
pazarların düzenli işlemesinden sorumluydular. Taşıdığı Romalı isimlerden
Sophron’un ailesinin Flavius Hanedanlığı sırasında Roma vatandaşlığını elde ettiği
anlaşılmaktadır. Yazıtların çevrileri aşağıdaki gibidir:

No. 1: [Halk] kenti için her konuda iyi kişiliğini ortaya koyan
Athenagoras oğlu –onios’u (adak olarak) dikti.

No. 2: Titus Flavius Sophron panegyriarkhia görevi sırasında Hermes’i
terazi ile (adak olarak) dikti. 

Keywords

Klazomenai, Ionia, Adak Yazıtı, panegyriarkhes, Hermes, Terazi.

References

• Carusi, Isole e peree C. Carusi, Isole e peree in Asia Minore: contributi allo studio dei rapporti tra poleis insulari e territori continentali dipendenti, Pisa 2003.
• de Ligt, Fairs and Markets L. de Ligt, Fairs and Markets in the Roman Empire. Economic and Social Aspects of Periodic Trade in a Pre-Industrial Society, Amsterdam 1993.
• Graf, Nordionische Kulte F. Graf, Nordionische Kulte. Religionsgeschichtliche und epigraphische Unter-suchungen zu den Kulten von Chios, Erythrai, Klazomenai und Pho¬kaia, Rom 1985.
• Herrmann 1979 P. Herrmann, Die Stadt Temnos und ihre auswärtigen Beziehungen in hel-lenistischer Zeit, Ist. Mitt. 29, 1979, 239–271.
• Holtheide, Römische Bürgerrechtspolitik B. Holtheide, Römische Bürgerrechtspolitik und römische Neubürger in der Provinz Asia, Freiburg i. Br. 1983 (Hochschulsammlung Philosophie/Ge-schichte 5.)
• IErythrai H. Engelmann – R. Merkelbach, Die Inschriften von Erythrai und Klazo¬me-nai, 2 Bde., Bonn 1972 (IK 1-2).
• IIlion P. Frisch, Die Inschriften von Ilion, Bonn 1975 (IK 3).
• IKios Th. Corsten, Die Inschriften von Kios, Bonn 1985 (IK 29).
• IKlazomenai H. Engelmann – R. Merkelbach, Die Inschriften von Erythrai und Klazo-menai, Bd. 2, S. 481–539, Bonn 1973 (IK 2).
• Jeffery, Local Scripts L. H. Jeffery, The Local Scripts of Archaic Greece, Oxford 1963.
• Koparal 2013 E. Koparal, Teos and Kyrbissos, Olbia 21, 2013, 45–70.
• LGPN VA T. Corsten, A Lexicon of Greek Personal Names VA. Coastal Asia Minor: Pontos to Ionia, Oxford 2010.
• Meadows 2009 A. R. Meadows, The Hellenistic Silver Coinage of Clazomenae, in: O. Te¬kin (Hrsg.), Ancient History, Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World, Istanbul 2009, 247–262.
• Robert, OMS L. Robert, Opera minora selecta, 7 Bde, Amsterdam 1969–1990.
• Wörrle, Stadt und Fest M. Wörrle, Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien. Studien zu einer ago¬¬nistischen Stiftung aus Oinoanda, München 1988 (Vestigia 39).