Zemin Mekaniği Deneylerinde Uygulanan Numune Bölme (Azaltma) Yöntemlerinin Karşılaştırılması

Year 2014, Volume: 17 Issue: 4, 167 - 176, 01.12.2014

Mustafa Özer

Abstract

Bu çalışmada, zemin mekaniği laboratuvarlar deneylerinde uygulanan numune bölme (azaltma) yöntemlerinden çeyrekleme, bölgeç ve dönen numune bölme yöntemlerinin zemin numunelerini ne ölçüde temsil edici bir şekilde bölebildiği araştırılmıştır. Bu amaçla killi, siltli, kumlu ve çakıllı olmak üzere dört farklı zemin tipi kullanılmıştır. Çeyrekleme yöntemi iri çakıllı bir numune üzerinde gerçekleştirilmiştir. Bölgeç ve dönen numune bölme yöntemleri ise aynı yerden alınmış killi, siltli ve kumlu özdeş numuneler üzerinde ve farklı yerlerden alınmış çakıllı numuneler üzerinde gerçekleştirilmiştir. Çeyrekleme yöntemi laboratuvar zemininde, bölgeç yöntemi 30 mm oluk açıklığına sahip masa tipi bir bölgeç kullanılarak, dönen numune bölme yöntemi ise 500 ml hacmine sahip sekiz adet kavanozu bulunan bir cihaz kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Yöntemlerin birbirleriyle karşılaştırılabilmesi için bölme sonucunda elde edilen parçalara elek analizi deneyi uygulanmış ve belirli eleklerden geçen yüzdelerin standart sapmaları hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, en hassas ve temsil edici numune bölme yönteminin dönen numune bölme yöntemi olduğu, bunu bölgeç yönteminin takip ettiği, en kaba numune bölme yönteminin ise çeyrekleme yöntemi olduğu belirlenmiştir.

Keywords

Çeyrekleme yöntemi, bölgeç yöntemi, dönen numune bölme yöntemi

Comparison of Sample Dividing (Reducing) Methods Used in Soil Mechanics Tests

Abstract

In this study, it was investigated that to what degree representative samples can be obtained from the quartering, riffling and rotating divider methods of the sample dividing (reducing) methods used in soil mechanics laboratory tests. For this purpose, four different soil type including clayey, silty, sandy and gravelly soils were used. Quartering method was carried out on a gravelly soil. Riffling and rotating divider methods were conducted on identical clayey, silty and sandy samples taken from same places and different gravelly samples taken from different places. Quartering method was conducted on laboratory ground. Riffling method was carried out by using a riffle box with 30 mm slot widths. Rotating divider methods was applied by using a rotating device with eight in 500 ml jar. For comparing the methods with each other, sieve analysis was carried out to the subsamples obtained by dividing and standard deviation of the percentage of passing from some sieves was calculated. According to results obtained, it was determined that the most representative subsamples can be obtained from rotating divider method, it is followed by riffling method, and most rough method is quartering methods in obtaining representative subsamples

Keywords

Quartering method, riffling method, rotating divider method