Accurate flood discharge estimation is critical for the, economical, and safe design of hydraulic structures. In this study, various models were developed to estimate the maximum flow rate based on the flood values of the flow observation stations in the Eastern Black Sea Basin, Trabzon province. In the analysis, the area and elevation data of these stations were used. Data from 16 stations in Trabzon, with streamflow records ranging from 9 to 42 years, were utilized in the analyses. To predict future maximum discharge, the study employed not only classical regression (CRA) but also artificial bee colony (ABC) and teaching-learning based optimization (TLBO) algorithms. These algorithms optimized multiple linear regression, hyperbolic, and exponential regression functions. In the modeling for the future maximum flow rate forecasts, the error values of the hyperbolic regression function optimized with TLBO were lower. This reveals that the TLBO performs better than the CRA and ABC methods. Therefore, using the hyperbolic regression model optimized with TLBO for maximum flow rate estimation where there are no measurements for Trabzon province is recommended.
Hidrolik yapıların projelendirilmesinde doğru taşkın debisi tahmini, ekonomik ve güvenli yapı tasarımı için kritik öneme sahiptir. Bu çalışmada Doğu Karadeniz Havzası Trabzon ilinde bulunan akım gözlem istasyonlarına ait taşkın değerlerine dayanarak maksimum debiyi tahmin eden çeşitli modeller geliştirilmiştir. Analizlerde, bu istasyonların alan ve kot bilgileri kullanılmıştır. Trabzon ilinde bulunan ve 9 ile 42 yıl arasında değişen akım gözlem yıllıklarına sahip toplam 16 adet istasyona ait veriler yapılan analizlerde kullanılmıştır. Debi tahmini için klasik regresyonun (KRA) yanı sıra yapay arı kolonisi (YAK) ve öğretme-öğrenme tabanlı optimizasyon (ÖÖTO) algoritmaları da kullanılmıştır. Bu algoritmalarda çoklu lineer regresyon, hiperbolik ve eksponansiyel regresyon fonksiyonları optimize edilmiştir. Gelecekteki maksimum debi tahminlerine yönelik modellemede, ÖÖTO ile optimize edilen hiperbolik regresyon fonksiyonunun hata değerlerinin daha düşük olduğu görülmüştür. Bu durum, ÖÖTO'nun KRA ve YAK yöntemlerine göre daha iyi performans gösterdiğini ortaya koymaktadır. Dolayısıyla, Trabzon ili için ölçüm olmayan yerlerde maksimum debi tahminlerinde ÖÖTO ile optimize edilmiş hiperbolik regresyon modelinin kullanılması tavsiye edilmektedir.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Civil Engineering (Other) |
Journal Section | Research Article |
Authors | |
Early Pub Date | October 10, 2024 |
Publication Date | |
Submission Date | June 6, 2024 |
Acceptance Date | September 4, 2024 |
Published in Issue | Year 2024 EARLY VIEW |
This work is licensed under Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International.