Abstract
Liberal bir elektrik sektöründeki piyasa oyuncuları, ikili anlaşmalar veya organize platformlar yoluyla enerji ticaretine tabidir. Bu platformlar aracılığıyla yalın-enerji ticareti, meşhur “kayıp para problemi” olgusu nedeniyle sistem güvenilirliği için gerekli koşulları sağlamada yetersiz kalabilir. Arzu edilmeyen yük kaybını önlemek için zamanla ilave piyasa mekanizmaları geliştirilmiştir. Bazı piyasalar, piyasa bazlı veya piyasa bazlı olmayan modeller aracılığıyla sistem güvenilirliğini güvence altına almak için kapasite fiyatlandırma mekanizmalarını geliştirmiştir. Spesifik olarak, Türkiye elektrik piyasasında düzenleyici otorite, önceden belirlenmiş koşulları yerine getiren üreticilerin kurulu kapasitelerine göre ücret aldığı “doğrudan ödeme” yaklaşımını uygulamıştır. Bu mekanizma, piyasa fiyatı oluşumuyla ilişkisi nedeniyle “yarı-piyasa temelli” bir model olarak düşünülebilir. Ancak bu model prensip olarak, kurulu güç miktarına dayalı doğrudan ödeme yapısına sahip olması nedeniyle piyasa bazlı olmayan bir model olarak kategorize edilmelidir. Bu çalışmada, Türkiye'deki mevcut kapasite fiyatlandırma mekanizması incelenmiş, alternatif bir piyasa bazlı ihale modeli geliştirilmiş ve sonuçları Monte Carlo analizi ile benzetime tabi tutulmuştur. Çalışma ayrıca, önerilen piyasa temelli modelin mevcut yaklaşıma göre karşılaştırmalı avantajlarını gösterirken önerilen modelin elektrik piyasası reform hedefleriyle tamamen uyumlu bir şekilde sistem güvenilirliğini koruma açısından mevcut duruma göre neden daha iyi bir seçenek olduğunu açıklamayı hedeflemektedir.