CISG’in Milletlerarası Uygulama Alanı, İrade Serbestîsi ve Bazı Yorum Meseleleri

Year 2019, Volume: 39 Issue: 1, 189 - 215, 26.06.2019

Hüseyin Akif Karaca

Abstract

Uluslararası satım sözleşmeleri alanında maddi hukukun yeknesaklaştırılması yönünde bir antlaşma olan CISG kendi uygulama alanını düzenlemektedir. Bu düzenlemelere göre işyerleri farklı akit ülkelerde olan taraflar arasındaki satım sözleşmelerinde CISG uygulanacaktır. Bu uygulama yöntemine ek olarak, taraflardan en az birinin işyeri akit ülkede değilse CISG forumun kanunlar ihtilafı kurallarının akit ülke hukukuna atıf yapması yoluyla uygulanabilecektir. Akit ülkelere CISG’in bu ikinci yöntem yoluyla uygulanabilmesine çekince koyma yetkisi tanınmıştır. CISG’in uygulanması aynı zamanda uluslararası satım sözleşmesinin taraflarına tanınan irade serbestîsi kapsamında tarafların anlaşması yoluyla bütünüyle veya kısmen engellenebilecektir. Bu engelleme sözleşmeye açık hüküm koyma yoluyla olabileceği gibi CISG’e taraf olmayan bir ülke hukukunun seçilmesi yoluyla da olabilir. Makalemizde, özellikle doktrinde yoğun tartışmalara konu olmuş forumun kanunlar ihtilafı kurallarının atfıyla CISG’in dolaylı uygulanmasının ve bu tür uygulamaya konulabilecek çekince hükmünün yorumu ayrıntılı bir şekilde incelenmektedir. CISG’in taraflara tanınan irade serbestîsi kapsamında uygulanmasının engellenmesi de makale kapsamında ayrıntılı incelenmektedir. 

Keywords

Uluslararası satım, Yeknesaklaştırma, Uygulama alanı, Çekince, İrade serbestîsi

The CISG’s Internatıonal Sphere of Applıcation, Party Autonomy and Some Interpretation Problems

Abstract

The CISG is a treaty that aims to unify substantial law in international sales contracts. It regulates its own application sphere. According to these regulation, the CISG is applied to international sales contracts between parties whose business places are in different contracting states. In addition to this method of application, CISG can be applied to international sales contracts between parties in which at least one of the parties’ business place is not in a contracting state, through the reference of the forums’ conflict of laws rules to the law of a contracting state. The contracting states could make a reservation to the application of the CISG through this second method. The parties could also prevent the application of the CISG totally or partially based on the party autonomy that is provided to them by the CISG. This could be done through an explicit provision in the contract or through choice of the law of a non-contracting state. In this article, interpretation of the CISG provisions that regulates the application of the CISG through the conflict of laws rules of the forum and the effect of the reservation of the states to this kind of application, which has been subject to extensive doctrinal discussion, is analysed in detail. Prevantion of the CISG’s application based on the party autonomy provided to contracting parties by the CISG is also analysed in detail. 

Keywords

International sale, Unification, application sphere, Reservation, Party autonomy

References

• Atamer Y, Uluslararası Satım Sözleşmelerine İlişkin Birleşmiş Milletler Antlaşması (CISG) Uyarınca Satıcının Yükümlülükleri ve Sözleşmeye Aykırılığın Sonuçları (Beta 2005).
• Balkar Bozkurt S, “Uluslararası Satım Sözleşmelerinin Maddi Kurallar İçeren Konvansiyonlarla Düzenlenmesi Bağlamında Bir Yeknesaklaştırma Başarısı: 11 Nisan 1980 Tarihli Uluslararası Mal Satımına İlişkin Birleşmiş Milletler Konvansiyonu (Viyana Konvansiyonu)” (2017) 2017/2 Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 295-324
• Balkar S, Uluslararası Satım Sözleşmelerine Uygulanacak Hukuk ve Maddi Uluslararası Özel Hukuk Kuralları (Galatasaray Üniversitesi SBE, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2002)
• Çalışkan Y, Uluslararası Satım Hukukunda Kanunlar İhtilafı Meseleleri (Beta 2014).
• Çelikel A and Erdem B, Milletlerarası Özel Hukuk (15th edn, Beta 2017).
• CISG AC Opinion No. 16, Exclusion of the CISG under Article 6, Rapporteur: Doctor Lisa Spagnolo, Monash University, Australia. Adopted by the CISG Advisory Council following its 19th Meeting, in Pretoria, South Africa on 30 May 2014.
• CISG-AC Opinion No. 15, Reservations under Articles 95 and 96 CISG, Rapporteur: Professor Doctor Ulrich G. Schroter, University of Mannheim, Germany. Adopted by the CISG Advisory Council following its 18th Meeting, in Beijing, China on 21 and 22 October 2013.
• Coetzee J, “The Interplay between Incoterms and the CISG” (2013) 32 Journal of Law & Commerce 1-22. Fawcett J, Harris J and Bridge M, International Sale of Goods in the Conflict of Laws (OUP 2012). Ferrari F, “PIL and CISG: Friends or Foes” (2013) 31 Journal of Law & Commerce 45-108.
• Ferrari F, “Remarks on the UNCITRAL Digest’s Comments on Article 6 CISG” (2005) 25 Journal of Law & Commerce 13-37.
• Ferrari F,“Overwiev of Case Law on the CISG’s International Sphere of Application and Its Applicability Requirements (Articles 1(1)(A) and (B))” (2002) International Business Law Journal 961-975.
• Gül İ, “Freedom of Contract, Party Autonomy and Its Limit under CISG (2016) 6 Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi 77-101.
• Mistelis L, “CISG’in Uygulama Alanı: Yer, Zaman ve Kişi Bakımından”, in Yesim M. Atamer (eds), Milletlerarası Satım Hukuku (2nd edn, On İki Levha 2012).
• Özdemir FÖ, “Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Antlaşması’nın Birinci Madde Hükmünün İncelenmesi” in Günseli Öztekin Gelgel, and Faruk Kerem Giray (eds), Milletlerarası Özel Hukuk Çerçevesinde Milletlerarası Mal Satımına İlişkin BM Sözleşmesinin Uygulama Alanı (Beta 2014).
• Özdemir Kocasakal H, “Viyana Konvansiyonu’nun Milletlerarası Özel Hukuk Bakımından Uygulama Alanı”, 2013 (1) GÜHFD Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Birleşmiş Milletler Antlaşması’nın Türk Borçlar Kanunu Çerçevesinde Değerlendirilmesi Sempozyumu Özel Sayısı 19-52.
• Schlechtriem P and Butler P, UN Law on International Sales (Springer 2009).
• Schlechtriem P, “Requirements of Application and Sphere of Application of the CISG” 2005 (36) Victoria University of Wellington Law Review 781-794.
• Schroeter U, “Freedom of Contract: Comparisons between Provisions of the CISG Article 6 and Counterpart Provisions of the PECL” (2002) 6 Vindobona Journal of International Commercial Law and Arbitration 257-266.
• Schwenzer I and Hahem P, “Uygulama Alanı ve Genel Hükümler”, Ingeborg Schwenzer, Pınar Çağlayan Aksoy (ed.), Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Antlaşması (Viyana Satım Sözleşmesi) Şerhi (XII Levha, 2015).
• Schwenzer I and Kee C, “International Sales Law-The Actual Practice”, (2011) 29 Penn State International Law Review 425-447.
• Tarman ZD, “Türk Satım Hukukunda Yeni Bir Dönem: Viyana Satım Antlaşmasının Milletlerarası Satım Sözleşmelerine Etkisi”, İpek Yolu Canlanıyor: Türk-Çin Hukuk Zirvesi Konferans Bildiri Kitabı (Adalet 2013).
• Tiryakioğlu B, Taşınır Mallara İlişkin Milletlerarası Unsurlu Satım Akitlerine Uygulanacak Hukuk (AÜHF Yayınları 1996).
• Tiryakioğlu B, “11 Nisan 1980 tarihli Milletlerarası Mal Satımlarına İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesi ve Sözleşmenin Milletlerarası Özel Hukuk Kuralları ile İlişkisi” (1991) AÜHFD 191-205.
• Toker AG, Uluslararası Taşınır Mal Satımına İlişkin Birleşmiş Milletler Sözleşmesinin (Viyana Sözleşmesi) Uygulama Alanı (Seçkin 2005).
• Wethmar Lemmer M, “Applying the CISG via the Rules of Private International Law: Articles 1(1)(b) and 95 of the CISG-Analysing CISG Advisory Council Opinion 15” (2016) 15 De Jure 58-73.
• Winship P, “The Scope of the Vienna Convention on International Sales Contracts” in Galston&Smit ed., International Sales: The United Nations Convention on Contracts for the International Sales of Goods (Matthew Bender 1984).
• Viscasillas PP, “Applicable Law, the CISG, and the Future Convention on International Commercial Contracts” (2013) 58 Villanova Law Review 733-759.
• Zeytin Z, “Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Antlaşması’nın (CISG) Uygulama Alanına İlişkin Bir İnceleme” (2008) 24(3) Banka Hukuku Dergisi 217-264.