Zorunlu-Düzensiz Göçün Yarattığı Sorunlardan Birisi Olarak İnsan Ticareti Mağduru Yabancıların İkametlerine İlişkin Hukuki Düzenlemelerin Değerlendirilmesi

Year 2020, Volume: 40 Issue: 2, 657 - 706, 30.12.2020

F. Elif Çelik

Abstract

İnsan ticareti, dünya genelinde en yaygın rastlanan ve yaşamı doğrudan etkileyen sorunlardan biri olmaya devam etmektedir. Her yıl yayınlanan insan ticareti raporlarında zorunlu çalışma, seks işçiliği, çocuk yaşta ve sahte evlilikler gibi çeşitli durumlara zorlanarak insan ticaretinin kurbanı hâline getirilen milyonlarca mağdur insandan bahsedilmektedir. Bu insanların ortak özelliği, kuvvet kullanılarak ya da şiddet tehdidi ile zorlanmaları, kaçırılmaları; hile, aldatma veya nüfuzu kötüye kullanma suretiyle çaresizliklerinden yararlanılması; başkalarına kazanç ya da çıkar sağlama yoluyla istismar amaçlı temin edilmeleri, bir yerden diğer bir yere taşınmaları, devredilmeleri, barındırılmaları yahut teslim alınmalarıdır. İnsan ticaretinden doğan mağduriyetin, açıkça “insan hakları ihlali” olarak nitelendirilmesi gerektiği kabul edilmektedir. İnsan haklarının en ciddi ihlalleri, kişisel ve fiziksel haysiyet hakkının, kişisel özgürlük ve güvenlik hakkının ve ayrımcılık yapmama ilkesinin delinmesinden kaynaklanmaktadır. İnsan ticareti mağduru kişilerin bulundukları ülkede geçici olarak ikamet etmelerine izin verilmesinin gerisindeki sebepler geri göndermeme ilkesi gibi uluslararası insan hakları yükümlülüklere ve insani kaygılara dayanmakta; mağduriyete yol açan sebeplerin devamı süresince söz konusu ikamet izinleri yenilenmekte; belirli bazı koşullar altında göç eden mağdurların uzun süreli ikamet izinlerine başvurmalarına izin verilebilmektedir. Türk hukukunda insan ticareti mağduru olduğu veya olabileceği yönünde kuvvetli şüphe duyulan yabancılara, kısa süreli ikamet izni verilmektedir

Keywords

Göç, Yabancı, İnsan hakları, İnsan ticareti, İkamet izni

Supporting Institution

Yazar bu çalışma için finansal destek almadığını beyan etmiştir.

The Evaluation of Legal Instruments Regarding the Residence of Foreign Victims of Human Trafficking As One of the Problems of Forced-Irregular Migration

Abstract

Human trafficking is one of the most common problems in the world and its consequences directly affect many lives. In the annual trafficking reports published, there are millions of victims who have been forced into various situations such as forced labor, sex work, child and sham marriages, and who have become victims of human trafficking. As modern slaves, the common feature of these people is that they are forced or abducted by force or threat of violence, regardless of whether they are willing or not. Their helplessness is exploited through cheating, deception or abuse of influence. They are abused by human traffickers who use them to make a profit and they are frequently transferred from one place to another.
It is accepted that the victimization caused by human trafficking should be clearly defined as “human rights violation”. The most serious infringements of human rights are the violations of the right to personal and physical dignity, the right to personal freedom and security, and the principle of non-discrimination. The reasons behind the temporary residence of trafficked persons are based on international human rights obligations and human concerns, such as the principle of non-refoulment. The short-term residence permits shall be renewed if the victimization conditions continiue; in some situations a long-term residence permit can be granted. Under Turkısh law, a short-term residence permit is granted by the governorates to foreigners who are victims of human trafficking or where there is strong circumstantial evidence that they might be victims.

Keywords

Migration, Foreigner, Human Rights, Human Trafficking, Residence Permit

References

• Açıkgöz M and Arıner Hakkı O, ‘Turkey’s New Law On Foreigners and International Protection: Ann Introduction, Briefing Paper 2’ (2014) TurkMİS, 1-25.
• Akipek J and Akıntürk T, Türk Medeni Hukuku-Başlangıç Hükümleri-Kişiler Hukuku (5th edn, Beta 2004). Akyüz E, Çocuk Hukuku- Çocukların Hakları ve Korunması (3rd edn, Pegem Akademi 2013).
• Allain J, ‘White Slave Traffic in International Law’ (2017) 1(40) Journal Of Trafficking And Human Exploitation
• Dündar T and Özer E, İnsan Ticareti Suçunu Anlamak-STK’lar İçin Rehber (İKGV, 2017).
• Ekşi N, ‘İnsan Ticareti Mağduru Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Çalışma Hakları’ (2012) 119(10) Legal Hukuk Dergisi 57-81.
• Ekşi N, ‘Mahkeme Kararları Işığında İnsani İkamet İzni’ (2018) 38(2) MHB 243-283.
• Ekşi N, Yabancılar ve Uluslararası Koruma Hukuku (3rd edn, Beta 2015).
• Erten R, ‘Yabancılar Ve Uluslararası Koruma Kanunu Hakkında Genel Bir Değerlendirme’ (2015) XIX (1) Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 3-51.
• Esen E, Türk Hukukunda Yabancıların İkamet İzinleri (1st edn, Beta 2019).
• Gemalmaz M S, Devlet, Birey ve Özgürlük (3rd edn, Legal 2016).
• Göçmen İ, ‘Bir Temel Hak Olarak İnsan Ticareti Yasağı: Avrupa Özelinde Bir İnceleme’ (2014) 34(1) MHB 1-29.
• Gökçen S and Gül A, ‘Kapitülasyonlar Kaldırıldıktan Sonra Osmanlı Devletindeki Ecanibin Durumu R 1333 M 1917 Senesi Ecanib İstatistikleri’ (2010) 2 Tarihin Peşinde Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi 151-171.
• Gözler K, İnsan Hakları Hukuku (2nd edn, Ekin 2018). Kadın Dayanışma Vakfı, İnsan Ticareti İle Mücadelede Sivil Toplum Kuruluşları ve Yerel Yönetimlerin Farkındalığının Artırılması Projesi (2010).
• Karakoç İ, ‘Uluslararası Hukukta Emredici Kural (Jus Cogens=Peremptory Norms) Olgusuna Tarihsel Bir Yaklaşım’ (2006) 8(1) Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 87-122.
• Karan U, ‘Kölelik, Kulluk, Zorla Çalıştırma ve Zorunlu Çalışma Yasağı: Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Bağlamında Karşılaştırmalı Analiz’, (2018) 67(2), 415-462.
• Kızılsümer D, ‘İnsan Ticareti İle Mücadele: Uluslararası Belgeler Ve Türkiye’nin Çabaları’ (2007) 62(1) Ankara Üniversitesi SBF 113-145. OHCHR, Abolishing Slavery and Its Contemporary Forms (HR/PUB/02/4, 2002).
• Özer E, Kimse Duymaz, Türkiye’de İnsan Ticareti Mağdurları Üzerine Bir Araştırma (Ayizi 2012).
• Özkan I, Göç, İltica ve Sığınma Hukuku (1st edn, Seçkin 2013).
• Öztürk F and Ardor H N, ‘ Suç Sanayinin Bir Alanı İnsan Ticareti: Türkiye Açısından Bir Değerlendirme’(2007) 18(62) Ekonomik Yaklaşım 79-102.
• Öztürk N Ö, Mültecinin Hukuki Statüsünün Belirlenmesi (1st edn, Seçkin 2015).
• Pazarcı H, Uluslararası Hukuk Dersleri- I.Kitap (8th edn, Turhan 1999).
• Polat E and Sucu Polat M, ‘Konar-Göçerlikten Yerleşikliğe, Yüzer-Gezerlikten Yerelliğe Göç’ (2017) 22 Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (Göç Özel Sayısı) 1329-1341.
• Redman R C, ‘The League of Nations and the Right to be Free from Enslavement: The First Human Right to Be Recognized as Customary International Law - Freedom: Beyond the United States’ (1994) 70 (2) Chicago-Kent Law Review 759, 800.
• Rijken C, De Volder E, ‘The European Union’s Struggle To Realize A Human Rights-Based Approach To Trafficking In Human Beings - A Call On The EU To Take Traffıckıng In Human BeingsSensitive Action In Relevant Areas Of Law’ (2009) 25(49) Connecticut Journal Of International Law 49-80.
• Sayın H, ‘Modern Kölelik Olarak Meta-Göçmen İnsan Ticareti Üzerine Kavramsal Bir İnceleme’ (2018) 2(2) BÜİİFDH 79-102.
• Seviğ M R and Seviğ V R, Devletler Hususi Hukuku (3rd edn, İsmail Akgün Matbaası 1962.
• Seviğ V R, Türkiye’nin Yabancılar Hukuku (Fakülteler Matbaası 1981) 69-70 Uluslararası Göç Örgütü, ‘Uluslararası Göç Hukuku No.18’, Bülent Çiçekli (ed), Göç Terimleri Sözlüğü, (IOM, 2009).
• UNHCHR, Recommended Principles and Guidelines on Human Rights and Human Trafficking, (U.N. Doc. E/2002/68/Add.1, 2002).
• UNHR, ‘Human Rıghts and Human Trafficking’ Fact Sheet No.36 (2014) 16-17. < https://www. ohchr.org/Documents/Publications/FS36_en.pdf˃
• UNHR, Admission and Stay Based On Human Rights and Humanitarian Grounds: A Mapping Of National Practise (2018).
• United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division, United Nations Recommendations on Statistics of International Migration, Revision 1, 1998.
• UNODC, ‘Global Report On Trafficking In Persons’ (2016)