The Conditions of Acquisition of Turkish Citizenship through Adoption According to Article 17 of the Turkish Citizenship Law Numbered 5901 and the Evaluation of the Application for Acquisition of Citizenship by the Adopter or Guardian’s on behalf of the Adoptee

Year 2025, Volume: 45 Issue: 1, 64 - 88, 12.08.2025

Özlem Burdurlu Ahlat

https://doi.org/10.26650/ppil.2025.45.1.1683268

Abstract

Article 17 of the Turkish Citizenship Law numbered 5901 adopts a simplified procedure for a foreigner adopted by a Turkish citizen to acquire Turkish citizenship. The idea of ensuring unity of citizenship in the family and supporting the adopted minor to have the same nationality as the adopter constitutes the background of this provision. According to Article 17, minors adopted by a Turkish citizen may acquire Turkish citizenship, provided that they do not have any circumstances that may constitute an obstacle in terms of national security and public order. Articles 32 and 33 of the Regulation on the Implementation of the Turkish Citizenship Law discuss in detail the conditions and application procedure for acquiring Turkish citizenship through adoption. The Regulation stipulates that the application file must include a form petition stating the adopter’s request. Whether the requirement of the adopter’s will within the scope of the Regulation constitutes a contradiction in terms of the principle of legality, and whether the adoptee can acquire Turkish citizenship according to Article 17 of the Turkish Citizenship Law in cases where the adopter’s will is not revealed or cannot be revealed due to nonvoluntary reasons such as death, will be evaluated. In addition, the theoretical background of the exercise of the right to apply for naturalisation, which is a right closely linked to the person, by the parent or guardian for the adopted minor will be evaluated and the approach of the Turkish Citizenship Law regarding the representation of the minor during the application for naturalisation will be examined.

Keywords

Adoption , Adoptee , Adopter , Citizenship , Turkish Citizenship Law

Türk Vatandaşlığının Evlat Edinilme İle Kazanılmasının Şartları Ve Evlat Edinenin Veya Vasinin Evlat Edinilen Adına Vatandaşlığı Kazanma Başvurusunda Bulunmasının Değerlendirilmesi

Abstract

Bir Türk vatandaşı tarafından evlat edinilen yabancının Türk vatandaşlığını kazanabilmesi için 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu (TVK)’nun 17. maddesinde kolaylaştırılmış bir usul benimsenmiştir. Ailede vatandaşlık birliğinin sağlanması ve evlat edinilen küçüğün, evlat edinen ile aynı ülkenin vatandaşlığını haiz olmasının desteklenmesi düşüncesi, bu hükmün arka planını oluşturmaktadır. 17. maddeye göre Türk vatandaşı tarafından evlat edinilen ergin olmayan kişi, milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel oluşturabilecek bir hâli bulunmaması koşuluyla Türk vatandaşlığını kazanabilecektir. Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik (TVK Uyg Yön)’in 32. ve 33. maddeleri evlat edinilme yoluyla Türk vatandaşlığının kazanılmasının şartlarını ve başvuru usulünü ayrıntılı biçimde ele almaktadır. Bu Yönetmelik’te başvuru sırasında evlat edinenin isteğini belirten form dilekçenin de başvuru dosyasında yer alması gerektiği belirtilmiştir. Yönetmelik kapsamında evlat edinenin isteğinin aranmasının kanunilik esası açısından bir çelişki teşkil edip etmediği başta olmak üzere, evlat edinenin iradesinin ortaya koyulmadığı veya ölümü gibi irade dışı sebeplerle ortaya koyulamadığı hâllerde evlat edinilenin TVK’nın 17. maddesine göre Türk vatandaşlığını kazanıp kazanamayacağı değerlendirilecektir. İlaveten, kişiye sıkı sıkıya bağlı bir hak olan vatandaşlığa başvurma hakkının evlat edinilen küçük için veli ya da vasi tarafından kullanılmasının teorik arka planı değerlendirilecek olup, TVK’nın bu kişilerin küçük için vatandaşlığa başvurmasının küçüğü temsiline ilişkin yaklaşımı incelenecektir.

Keywords

Evlat Edinme , Evlat Edinilen , Evlat Edinen , Vatandaşlık , Türk Vatandaşlığı Kanunu

References

• Abashidze A, Gugunskiy D, Keburia K, Koneva A and Solntsev A, ‘Parental Responsibility and Children Protection: The 1996 Hague Convention vs. the 1993 Minsk Convention’ (2018) 9(4) Journal of Advanced Research in Law and Economics 1152-1162. google scholar
• Akıntürk T and Ateş D, Türk Medenî Hukuku: Aile Hukuku (İkinci Cilt) (25th edn, Beta 2024). google scholar
• Albayrak-Ceylan N, Milletlerarası Özel Hukukta Evlat Edinme (Seçkin 2024). google scholar
• Altıparmak A K, ‘Velayet Uyuşmazlıklarında Yeni Bir Dönem mi? 1996 Tarihli Lahey Velayet Sözleşmesi Hakkında Bir İnceleme’ (2020) 6(2) Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 411-433. google scholar
• Ansay T, ‘Türk Hukukunda Evlatlık İlişkisinin Kurulması ve Bunun Sınır Ötesine Yansıması’ in Prof. Dr. Bilge Öztan’a Armağan (Cilt 1) (Turhan 2008) 85-102. google scholar
• Arat T, ‘Evlat Edinme Hukukundaki Gelişmelere Toplumsal-İşlevsel Açıdan Bakış’ in Prof. Dr. Osman F. Berki’ye Armağan (Ankara Üniver- sitesi Hukuk Fakültesi Yayınları 1977) 105-178. google scholar
• Aybay R, Özbek N and Ersen-Perçin G, Vatandaşlık Hukuku (Siyasal Kitabevi 2019). google scholar
• Aydoğdu M, Çağdaş Hukuki Gelişmeler Işığında Evlât Edinme (2nd edn, Adalet 2010). google scholar
• Aygül M, ‘Evlat Edinme Yolu ile Vatandaşlığın Kaybedilmesi ve Kazanılması’ (2012) 99 Türkiye Barolar Birliği Dergisi 45-80. google scholar
• Bauböck R, Ersboll E, Groenendijk K and Waldrauch H, ‘Introduction: Nationality and Citizenship in Europe: A Common Concern for All Member States’ in Rainer Bauböck, Eva Ersboll, Kees Groenendijk and Harald Waldrauch (eds) Acquisition and Loss of Nationality: Policies and Trends in 15 European States Vol. I (Amsterdam University Press 2006), 15-34. google scholar
• Belen H, Yeni Medeni Kanun Hükümleri Uyarınca Evlat Edinme (Türk- İsviçre- Alman Karşılaştırmalı Hukuk Değerlendirmesiyle) (Beta 2005). google scholar
• Berki O F, ‘Yeni Vatandaşlık Kanununun Tâbiiyetin Kazanılması ve Kaybı Hakkında Kabul Ettiği Esaslar’ in Ord. Prof. Dr. Ernst E. Hirsch’e Armağan (Ajans-Türk Matbaası 1964) 293-326. google scholar
• Bunn J, ‘Regulation Corruption in Intercountry Adoption’ (2019) 52(3) Vanderbilt Journal of Transnational Law 686-726. google scholar
• Carro J L, ‘Regulation of Intercountry Adoption: Can the Abuses Come to an End’ (1994) 18(1) Hastings International & Comparative Law Review 121-155. google scholar
• Çağlayan-Aygün G, ‘Evlat Edinme’ in Şebnem Akipek Öcal and Hayrunnisa Özdemir (eds) Aile Hukuku (Seçkin 2024) 423-464. google scholar
• Çağlayan-Aygün G, Karşılaştırmalı Hukuk Bakımından Evlat Edinme ve Sonuçları (2nd edn, Yetkin 2021). google scholar
• Çağlayan-Aygün G, ‘Türk Medeni Kanunu’na Göre Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması’ (2019) 5(2) Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 407-431. google scholar
• Çelik, F. Elif, ‘Sonradan ve Yetkili Makam Kararı ile Türk Vatandaşı Olmanın Şartları (TVK m. 11)’ (2021) 157 Türkiye Barolar Birliği Dergisi 445-508. google scholar
• Doğan V, ‘Aile Hukukundan Kaynaklanan Vatandaşlık Hukuku Sorunları’ 2011 1 Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 241-263. google scholar
• Doğan V, Türk Vatandaşlık Hukuku (19th edn, Rehber Yayıncılık 2023). google scholar
• Dural M, Öğüz T and Gümüş M A, Türk Özel Hukuku Cilt III: Aile Hukuku (19th edn, Filiz Kitabevi 2024). google scholar
• Dural M and Sarı S, Türk Özel Hukuku Cilt I: Temel Kavramlar ve Medenî Kanunun Başlangıç Hükümleri (19th edn, Filiz Kitabevi 2024). google scholar
• Erdem B B, Türk Vatandaşlık Hukuku (9th edn, Beta 2022). google scholar
• Fişek H, Türk Vatandaşlık Hukuku (Güzel İstanbul Matbaası 1959). google scholar
• Gemici-Filiz B, ‘Milletlerarası Özel Hukukta Evlat Edinme’ (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi 2016). google scholar
• Giray F K, ‘5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu Hakkında Değerlendirme’ (2011) 1 Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 381-402. google scholar
• Göğer E, Türk Tâbiiyet Hukuku (2nd edn, Sevinç Matbaası 1974). google scholar
• Güngör G, Tabiiyet Hukuku (12th edn, Yetkin 2024). google scholar
• Güven K, ‘Evlat Edinmeye İlişkin Türk Medeni Kanunu Hükümlerinin Değerlendirilmesi’ (2006) 32(4) Yargıtay Dergisi 529-552. google scholar
• Hailbronner K, ‘Nationality in Public International Law and European Law’ in Rainer Bauböck, Eva Ersboll, Kees Groenendijk and Harald Waldrauch (eds) Acquisition and Loss of Nationality: Policies and Trends in 15 European States Vol. I (Amsterdam University Press 2006) 35-104. google scholar
• Helvacı S, ‘Kişilik İşlemi Hakları (Münhasıran Şahsa Bağlı Haklar)’ (Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi 1993). google scholar
• Kahraman S, ‘Milletlerarası Evlat Edinmede Kamu Düzeni Etkisi’ in Günseli Öztekin Gelgel and Faruk Kerem Giray (eds) Milletlerarası Aile ve Çocuk Hukukuna İlişkin Seçilmiş Makaleler (Beta 2017) 227-258. google scholar
• Karakaş F T, Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklar (Turhan 2015). google scholar
• Kılıçoğlu A M, Medeni Hukuk (6th edn, Turhan 2024). google scholar
• Lowe N V, ‘The Meaning and Allocation of Parental Responsibility-A Common Lawyer’s Perspective’ (1997) 11(2) International Journal of Law, Policy and the Family 192-215. google scholar
• Monahan G, ‘Facilitating International Co-operation in Parenting Disputes: The Hague Child Protection Convention’ (2003) 22(1) Univer- sity of Tasmania Law Review 94-108. google scholar
• Nomer E, Devletler Hususî Hukuku (23rd edn, Filiz Kitabevi 2021). google scholar
• Nomer E, Türk Vatandaşlık Hukuku (23rd edn, Filiz Kitabevi 2024). google scholar
• Oğuzman M K and Barlas N, Medenî Hukuk (Giriş, Kaynaklar, Temel Kavramlar) (30th edn, On İki Levha 2024). google scholar
• Okur-Gümrükçüoğlu S, Osmanlı Devleti’nde Evlat Edinme ve Koruyucu Aile (2nd edn, Adalet 2022). google scholar
• Özel S, ‘Ülkelerarası Evlat Edinme’ 2011 1 Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 609-618. google scholar
• Özel S, Erkan M, Pürselim H S and Karaca H A, Milletlerarası Özel Hukuk (3rd edn, On İki Levha 2024). google scholar
• Öztürk N and Yarar G, ‘Türk Vatandaşlığının Evlat Edinilme Yoluyla Kazanılması’ (2020) 7(1) Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 18-26. google scholar
• Polat S C, Milletlerarası Özel Hukukta Velâyet (Yetkin 2024). google scholar
• Smolin D M, ‘Intercountry Adoption as Child Trafficking’ (2004) 39(2) Valparaiso University Law Review 281-325. (Trafficking). google scholar
• Smolin D M, ‘The Two Faces of Intercountry Adoption: The Significance of the Indian Adoption Scandals’ (2005) 35(2) Seton Hall Law Review 403-494. (Scandals). google scholar
• Şanlı C, Esen E and Ataman-Figanmeşe İ, Milletlerarası Özel Hukuk (11th edn, Beta 2024). google scholar
• Şen-Doğramacı H, ‘Hak Kavramı ve Hakkın Türleri’ in Metin İkizler and Özlem Tüzüner (eds) Medeni Hukuk -I (2nd edn, Adalet 2022) 133-168. google scholar
• Şıpka Ş, ‘4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun “Evlat Edinme”ye İlişkin Hükümlerinin İncelenmesi’ (1999) 57(1-2) İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 301-322. google scholar
• Tanrıbilir F B, ‘Avrupa Vatandaşlık Sözleşmesi ve Türk Hukuku’ (2002) 22(2) Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni 791-818. google scholar
• Tanrıbilir F B, ‘Türk Vatandaşlığı Kanunu Tasarısı İçin Bazı Öneriler’ (2007) 72 Türkiye Barolar Birliği Dergisi 1-38. google scholar
• Tanrıbilir F B, ‘Avrupa Vatandaşlık Sözleşmesi ve Türk Vatandaşlığı Kanunu Tasarısı’ in Kay Hailbronner, Bilgin Tiryakioğlu, Esin Küçük and Katja Schneider (eds) Vatandaşlık, Göç, Mülteci ve Yabancılar Hukukundaki Güncel Gelişmeler Uluslararası Sempozyum Bildirileri (15-16 Mayıs 2009, Eskişehir) (Türkiye Barolar Birliği Yayınları 2010) 96-113. google scholar
• Tanrıbilir F B and Şit-Köşgeroğlu B, ‘Uluslararası Özel Hukukta Evlat Edinme’ in Prof. Dr. Tuğrul Arat’a Armağan (Yetkin 2012) 1023-1062. google scholar
• Tarman Z D, ‘29.05.2009 tarihli ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’na Göre Vatandaşlığın Kazanılması, Kaybı ve Çok Vatandaşlık’ in Prof. Dr. Tuğrul Arat’a Armağan (Yetkin 2012) 1063-1085. google scholar
• Tiryakioğlu B, Milletlerarası Özel Hukukta Çocuklara İlişkin Kurallar (Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı Yayınları 1991). google scholar
• Tiryakioğlu B, ‘Yeni Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun Eleştirel Analizi’ in Kay Hailbronner, Bilgin Tiryakioğlu, Esin Küçük and Katja Schneider (eds) Vatandaşlık, Göç, Mülteci ve Yabancılar Hukukundaki Güncel Gelişmeler Uluslararası Sempozyum Bildirileri (15-16 Mayıs 2009, Eskişehir) (Türkiye Barolar Birliği Yayınları 2010) 24-66. google scholar
• Turhan T and Tanrıbilir F B, Vatandaşlık Hukuku (4th edn, Yetkin 2017). google scholar
• Uluocak N, Türk Vatandaşlık Hukuku (Karşılaştırmalı Uygulamalı) (2nd edn, Filiz Kitabevi 1986). google scholar
• Ulusu-Karataş A E, ‘Velayet Sorumluluğu ve Çocukların Korunması Hakkında Tedbirler Yönünden Yetki, Uygulanacak Hukuk, Tanıma, Tenfiz ve İşbirliğine Dair 1996 tarihli Lahey Sözleşmesi ve Türk Milletlerarası Özel Hukukuna Etkisi’ (2017) 37(2) Public and Private International Law Bulletin 911-1003. google scholar
• Uzun F B, ‘Milletlerarası Özel Hukukta Gerçek Kişilerin Hak ve Fiil Ehliyeti’ (Yüksek Lisans Tezi, Galatasaray Üniversitesi 2014). google scholar
• Waldrauch H, ‘Methodology for Comparing Acquisition and Loss of Nationality’ in Rainer Bauböck, Eva Ersboll, Kees Groenendijk and Harald Waldrauch (eds) Acquisition and Loss of Nationality: Policies and Trends in 15 European States Vol. I (Amsterdam University Press 2006) 105-119. google scholar
• Yassari N, ‘Adding by Choice: Adoption and Functional Equivalents in Islamic and Middle Eastern Law’ (2015) 63(4) The American Journal of Comparative Law 927-962. google scholar
• Yılmaz S and Yıldırım A, Medeni Hukuk-I (4th edn, Seçkin 2023). google scholar
• Zevkliler A, ‘Türk Hukukunda Korunmaya Muhtaç Çocuklar’ (1968) 25(1) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 173-236. google scholar
• Zorlutuna D, İsviçre Medeni Kanunu ile Karşılaştırmalı Olarak Türk Hukukunda Küçüklerin Evlat Edinilmesi (Seçkin 2024). google scholar