OLGU SUNUMU: ADOLESANDA SİGARA BIRAKTIRMA

Year 2019, Volume: 7 Issue: Ek - IRUPEC 2019 Kongresi Tam Metin Bildirileri, 5 - 13, 10.12.2019

Kamile Marakoğlu

Abstract

Amaç:Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, Dünya’da 1,3 milyar insanın sigara içmekte olduğu, yılda 5 milyon insanın ise sigaraya bağlı nedenlerle hayatını kaybettikleri bildirilmektedir. 2030 yılında bu sayının 8 milyona ulaşacağı beklenmektedir. Türkiye'de Küresel Yetişkin Tütün Araştırması raporlarına göre 15 yaş üzeri 14,8 milyon(%27) kişi tütün kullanmaktadır. Erkeklerde tütün kullanma sıklığı %41,5 iken kadınlarda %13,1'dir. Bu bildiride Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Sigara Bırakma Polikliniğine başvuran bir adolesanda sigara bıraktırma tedavisi ve takibini anlatmayı hedefledik.
Olgu:15 yaşında bir adolesan sigara bırakma polikliniğine ailesiyle birlikte başvurdu. 13 yaşında sigara içmeye başlayan hastanın 2 paket/yıl sigara içme öyküsü vardı. Hastanın öz geçmişinde bipolar affektif bozukluk tanısı mevcuttu. Operasyon öyküsü yok. Daha önce 2 kez sigara bırakmayı denemiş ancak tıbbi destek hiç almamış. Hasta 1 yıl önce lityum 300 mg 2x1, aripiprazol 5 mg 1x1 kullanmış olup, muayene esnasında essitalopram 10 mg kullanıyordu. Soy geçmişinde anne baba trafik kazasında exitus. Evlat edinen anne baba sigara alkol kullanmıyordu. Biyolojik anne babasında sigara ve alkol bağımlılığı mevcutmuş. Hastanın değerlendirilmesinde boy:157cm(25percentil), kilo:60kg(75percentil), ateş:36,5°C, TA:100/70mmHg, sistemik muayenesi doğaldı. Fagerstrom nikotin bağımlılık puanı:5, Beck Depresyon Ölçeği Puanı:15, CO:6 ppm olarak ölçüldü. BKİ:24,3 kg/m² idi. Hastanın Solunum fonksiyon Testi ölçümlerinde FEV1:91, FVC:80, FEV1/FVC:95, PEF:45, FEF25-75:85, Akçiger yaşı:24 idi. Sigara bırakma danışmanlığı verildi. Hasta Çocuk Psikiyatri Polikliniğine konsulte edildi. Sigara bırakmasında sakınca olmadığı belirtildi. Hastaya tedavisi şu şekilde düzenlendi: NRT (Nikotin Replasman tedavisi) 8 hafta boyunca 17,5mg/gün nikotin bandı, 4X1 2mg nikotin sakızı önerildi. Hastaya nasıl kullanacağı detaylı olarak anlatıldı ve sigara bırakma danışmanlığı verildi. Hasta 1. hafta, 2. hafta, 1. ay, 2. ay, 3. ay ve 6. ay takiplerinde sigara içmiyordu, nikotin yoksunluk semptomları açısından rahattı. 11. ay sigara kontrolü başarılıydı.
Sonuç: Sigara bırakmanın farmakolojik tedavisinde FDA onaylı Vareniklin, Bupropion ve NRT kullanılmaktadır. Ancak adolesan gruba sigara bıraktırmada ilaç seçimine dikkat edilmelidir. Adolesanlarda yapılan çalışmalarda Bireysel Davranış Değişikliği Terapisi eşliğinde orta ve düşük düzey NRT’nin adolesanlarda nikotin çekilme belirtilerini azalttığı ayrıca güvenli ve etkili olduğuna dair literatürler mevcuttur.

Keywords

sigara

References

• Kaynaklar: 1. World Health Organization. WHO report on the global tobacco epidemic 2013. [Updated 2013; cited 2014 Oct 30]. http://www.who.int/tobacco/global_report/2013/en/ (Erişim Tarihi: 27.11.2019).
• 2. Gunay T, Pekel O, Simsek H, Sahan C, Soysal A, Kilinc O, Ergor G. Smoking habits and cessation success, what differs among adults and elderly? Saudi MEd J. 2014;6:585-589.
• 3. Marakoğlu K, Çetin Kargın N, Uçar RM, Kızmaz M. Evaluation of pharmacologic therapies accompanied by behavioural therapy on smoking cessation success: a prospective cohort study in Turkey. Psychiatry and Clinical Psychopharmacology 27.3 (2017): 221-227. 4. Marakoğlu K, Çetin Kargın N. Medical treatment of nicotine addiction. Türkiye Klinikleri 2016;7(5). 5. Türkiye’de Tütün Kontrol Çalışmaları. https://www.saglik.gov.tr/TR,3286/turkiyede-tutun-kontrolu-calismalari-31052012.html (Erişim Tarihi:26.11.2019).
• 6. Global adult tobacco survey, Ankara. Turkey 2008 [cited 2010 July 2]. https://www.who.int/tobacco/surveillance/en_tfi_gats_turkey_2009.pdf (Erişim Tarihi: 27.11.2019). 7. Global adult tobacco survey, Ankara. Turkey 2012 [cited 2016 Jan 30]. http://www.who.int/tobacco/surveillance/survey/gats/report_tur_2012.pdf?ua=1 (Erişim Tarihi: 27.11.2019).
• 8. Turkish Statistical Institute. Global adult tobacco survey, Ankara, Turkey 2012 [Updated 2012; cited 2013 Oct]. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=13425 (Erişim Tarihi:26.11.2019).
• 9. Küresel Gençlik Tütün Araştırması (KGTA-2017). https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/tutun-mucadele-bagimlilik-db/duyurular/KGTA-2017_pdf.pdf (Erişim Tarihi: 27.11.2019).
• 10. Kutlu R, Marakoğlu K, Çivi S. Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi hemşirelerinde sigara içme durumu ve etkileyen faktörler. C. Ü. Tıp Fakültesi Dergisi 27 (1): 29 – 34, 2005.
• 11. Zerin M, Karakılçık AZ, Cebeci B, İriadam M. Üniversite öğrencilerinde kısa ve uzun süre sigara içiminin bazı solunum para¬metreleri üzerine etkisi. Gaziantep Med J 2010; 16 (3): 9-12.
• 12. Salepçi BM, Havan A, Fidan A, Kıral N, Saraç G. Sigara bırakma polikliniğinin KOAH ve küçük hava yolu hastalığının erken tespitine katkısı. Solunum 2013; 15 (2): 100-4.
• 13. Clotet J, Gomez-Arbones X, Ciria C. Spirometry is a good method for detecting and monitoring chronic obstructive pulmonary disease in high-risk smokers in primary health care. Arch Bronconeumol 2004; 40 (4): 155-9.
• 14. Dempsey DA, Benowitz NL. Risks and benefits of nicotine to aid smoking cessation in pregnancy. Drug Saf 2001; 24(4):277-322.
• 15. Milberger S, Biederman J, Faraone SV, Chen L, Jones J. Is maternal smoking during pregnancy a risk factor for attention deficit hyperactivity disorder in children? Am J Psychiatry 1996;153(9):1138-42.
• 16. Marakoğlu K, Erdem D. Evaluation of smoking among pregnant women in a central anatolian city of Turkey: comparison with other countries. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 2011; 31(4), 928-934.
• 17. Andreas S, Chenot FJ, Diebold R, Peachey S, Mann K. Effectiveness of varenicline as an aid to smoking cessation in primary care: an observational study. Eur Addict Res 2013;1: 47-54.
• 18. Scallan C, Doonan RJ, Daskalopoulou SS. The combined effect of hypertension and smoking on arterial stiffness. Clin Exp Hypertens 2010;6:319-28.
• 19. Fagerstrom KO, Heatherton TF, Kozlowski LT. Nicotine addiction and its assessment. Ear Nose Throat J 1990;11:763-5.
• 20. Kargın NÇ, Marakoğlu K. Sigarayı bırakmanın solunum işlevleri üzerine etkisi. Türk Aile Hek Derg 2015;19(3):129-33.
• 21. Dedeoğlu N, Dönmez L, Aktekin M. Antalya’da sağlık personelinde tütün kullanımı. Sağlık için Sigara Alarmı 1994; 1:7-11.
• 22 Öztürk M, Önder Y, Gür R, Sevgi H. Askerlik görevini yapmakta olan doktorlar arasında sigara içme durumu. Sağlık için Sigara Alarmı 1996; 3(1-2):25-28.
• 23. Ozdemir L, Kocoğlu G, Sümer H, Nur N, Polat P, Aker A. Frequency of some chronic diseases and risk factors among the elderly people in Sivas, Turkey. Çukurova Med J 2005;27:89-94.
• 24. Larzelere MM, Williams DE. Promoting smoking cessation. Am Fam Physician 2012;6:591- 8.
• 25. Frishman WH. Smoking cessation pharmacotherapy. Ther Adv Cardiovasc Dis 2009;3: 287-308.
• 26. Boztaş MH, Abatan E. Sigara bırakmada ilaç tedavisi. Klinik Psikiyatri 2013;16:110-9.
• 27. Rx Medifarma 2015 İnteraktif İlaç Bilgi Kaynağı. http://www.eczanet.com/.
• 28. Roddy E, Romilly N, Challenger A, Lewis S, Britton J. Use of nicotine replacement therapy in socioeconomically deprived young smokers: a community-based pilot randomised controlled trial. Tob Control. 2006 Oct;15(5):373-6. 29. Hanson K, Allen S, Jensen S, Hatsukami D. Treatment of adolescent smokers with the nicotine patch. Nicotine Tob Res. 2003 Aug;5(4):515-26.
• 30. Okuyemi KS, Nollen NL, Ahluwalia JS. Interventions to facilitate smoking cessation. Am Fam Physician 2006;74(2):262-71.
• 31. Scott J. Leischow , Myra L. Muramoto, Eva Matthews, Lysbeth L. Floden, Rachel A. Grana. Adolescent smoking cessation with bupropion: The role of adherence. Nicotine & Tobacco Research, 2016, 1202–1205.
• 32. Gray KM , Baker NL, McClure EA, Tomko RL, Squeglia LM, Saladin ME, Carpenter MJ. Efficacy and safety of varenicline for adolescent smoking cessation: A randomized clinical trial. JAMA Pediatr. 2019 Oct 14.