Türkiye’de Anne/Baba-Bebek Bağlanmasını Belirlemeye Yönelik Kullanılan Ölçekleri İnceleme

Year 2021, Volume: 9 Issue: 1, 11 - 17, 30.04.2021

Ayşe Çataloluk , Ayşenur Kahraman , Özgür Alparslan

https://doi.org/10.21765/pprjournal.899804

Abstract

Amaç: Bu araştırmada Türkiye’de anne- bebek ve baba-bebek bağlanmasıyla ilgili kullanılan ölçeklerin incelenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Araştırma retrospektif ve tanımlayıcı olarak tasarlanmıştır. Araştırma evrenini 2000-2020 yılları arasında yayınlanan, anne/baba ve bebek bağlanmasını ölçmek için Türk kültürüne uyarlanan veya geliştirilen ölçek çalışmaları oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise ULAKBİM-TR, Google Akademik ve Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanından ulaşılan ölçekler oluşturmuştur (n=15). Ulaşılan 15 ölçekten 4 tanesinin farklı araştırmacılarca farklı zamanlarda kültürümüze tekrar uyarlandığı belirlenmiş ve bu nedenle 11 ölçek üzerinden değerlendirme yapılmıştır. Araştırma verilerinin değerlendirmesi içerik analizi yöntemiyle yapılmıştır. Verilerin frekans ve yüzde dağılımları istatistik programı ile yapılmıştır.
Bulgular: Ölçeklerin %63,7’si doğum öncesi, %36,3’ü doğum sonrası dönemde kullanılmakta olup, %81,8’i uyarlanmış, %18,2’si geliştirilmiştir.
Sonuç: İncelenen tüm ölçeklerin anne/baba-bebek bağlanmasını ölçmede ve bu alanda çalışan sağlık profesyonellerinin bağlanmayla ilgili sorunları erken belirlemede kullanılabileceği söylenebilir. 

Keywords

Anne-bebek bağlanma, baba-bebek bağlanma, ebelik, ölçek

Scale Used to Determine the Maternal/Paternal -Fetal Attachment Study in Turkey

Abstract

Objective: This study aimed to investigate the scales used for paternal/maternal-fetal attachment in Turkey.
Material and Method: This research was designed as retrospective and descriptive. The universe of the research consists of the scale studies published between 2000 and 2020, adapted or developed to Turkish culture to measure maternal/paternal-fetal attachment. The sample of the study was composed of scales accessed through ULAKBIM-TR, Google Academic and the National Thesis Center Database of the Council of Higher Education (n=15). It was determined that 4 of the 15 scales reached were re-adapted to our culture by different researchers at different times, and therefore, 11 scales were evaluated. The evaluation of the research data was made using the content analysis method. The frequency and percentage distributions of the data were made with the statistics program.
Results: Of the scales, 63.7% are used in the prenatal period, 36.3% in the postpartum period, 81.8% were adapted and 18.2% were developed.
Conclusion: It can be said that all the scales examined can be used to measure maternal/paternal-fetal attachment and to detect the problems of healthcare professionals working in this field early.

Keywords

Maternal-fetal attachment, paternal-fetal attachment, midwifery, scale

References

• 1. Bowlby J. Attachment and loss: retrospect and prospect. American journal of Orthopsychiatry, 1982; 52(4), 664.
• 2. Ainsworth MDS. 14. The Development of Infant-MotherAttachment. In The beginning (pp. 133-143). Columbia University Press. 1982.
• 3. Peppers LG, Knapp RJ. Maternal reactions to involuntary fetal/infant death. Psychiatry. 1980; 43:155-9.
• 4. Muller ME. The development and testing of the Muller Prenatal Attachment Inventory. Dissertation. University of California, San Fransisco; 1990.
• 5. Bloom KC. The development of attachment behaviors in pregnant adolescents. Nursing research, 1995; 44(5), 284–289.
• 6. Soysal AŞ, Bodur Ş, İşeri E, Şenol S. Bebeklik dönemindeki bağlanma sürecine genel bir bakış. Klinik Psikiyatri, 2005; 8(2), 88-99.
• 7. Duyan V, Gül-Kapısız S, Yakut Hİ. Doğum Öncesi Bağlanma Envanteri’nin Bir Grup Gebe Üzerinde Türkçeye Uyarlama Çalışması. The Journal of Gynecology–Obstetrics and Neonatology, 2013; 10 (39), 1609-1614.
• 8. Bozdemir F, Gündüz B. Bağlanma Stilleri, Anne Baba Tutumları Ve Çocukluk Çağı Örselenme Yaşantılarının Duygusal Zeka İle İlişkileri. İnternational Journal of Human Sciences, 2016; 13(1), 1797-1814.
• 9. Çalışır H. İlk Kez Anne Olan Kadınların Annelik Rolü Başarımlarını Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi. Doktora Tezi. İzmir, Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2003.
• 10. Üzel N, Özbalcı S. Bağlanma nedir? Bağlanma. (Çev.Üzel, N. Özbalcı, S) İçinde (s. 1-13) Ankara: Modern Tıp Kitabevi. 2017.
• 11. Dönmez S, Gümüşsoy S. Rahim İçi Baba Bağlanma Ölçeği'nin (RİBBÖ) Geliştirilmesi. Kocaeli Med J, 2019; 8; 2:13-19.
• 12. Elkin N. Gebelerin prenatal bağlanma düzeyleri ve bunları etkileyen faktörler. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 2015; 24(6), 230-237.
• 13. Mutlu C, Yorbik Ö, Tanju IA, Çelikel F, Sezer RG. Doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrası etkenlerin annenin bağlanması ile ilişkisi. Anatolian Journal of Psychiatry/ Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2016; 16(6).
• 14. Gibbs BG, Forste R, Lybbert E. Breastfeeding, parenting, and infant attachment behaviors. Maternal and Child Health Journal, 2018; 22(4), 579-588.
• 15. Shoghi M, Sohrabi S, Rasouli M. The Effects of Massage by Mothers on Mother-Infant Attachment. Alternative therapies in health and medicine, 2018); 24(3), 34–39.
• 16. Barnes J, Theule J. Maternal depression and infant attachment security: A meta-analysis. Infant mental health journal, 2019; 40(6), 817–834.
• 17. Evcili F, Yurtsal ZB, Cesur B, Kaya N. Yenidoğana uygulanan ağrılı işlemlerin ebeveyn-bebek bağlanmasına etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2017; 6(1): 65 – 71.
• 18. Kurt FY, Kucukoglu S, Ozdemir AA, Ozcan Z. The effect of kangaroo care on maternal attachment in preterm infants. Niger j of Clin Pract, 2020; 23(1), 26–32.
• 19. Erkuş A. Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme-I. Ankara: Pegem Akademi; 2012
• 20. Yılmaz S, Beji NK. Perinatal Kayıp Deneyiminin Sonraki Gebelik Üzerine Etkileri. Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Programı, İstanbul. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi. 2010.
• 21. Yılmaz SD, Beji NK. Prenatal Bağlanma Envanteri’nin Türkçe'ye uyarlanması: Güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences, 2013; 16(2), 103-109.
• 22. Üstünsöz A, Güvenç G, Akyüz A, Oflaz F. Comparison of maternal and paternal-fetal attachment in Turkish couples. Midwifery, 2010; 26(2), 1-9.
• 23. Golbasi Z, Ucar T, Tugut N. Validity And Reliability of The Turkish Version of The Maternal Antenatal Attachment Scale. Japan Journal of Nursing Science, 2015; 12(2), 154–161. Doi: 10.1111/Jjns.12052.
• 24. Türkmen-Çevik F, Kurnaz FB. Prenatal Bağlanma Ölçeği: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ebelik Anabilim Dalı, Karabük. 2018.
• 25. Türkmen-Çevik F, Kurnaz FB. Prenatal Bağlanma Ölçeği: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması . Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 2019; 6(2), 112-138. DOI: 10.21020/husbfd.453796
• 26. Benli TE, Aksoy-Derya Y. Doğum Öncesi Baba Bağlanma Ölçeği’nin Türkçe Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ebelik Anabilim Dalı, Malatya. 2019.
• 27. Benli TE, Aksoy-Derya Y. Turkish validity and reliability study of Paternal Antenatal Attachment Scale. Perspectives in Psychiatric Care, 2021; 57(1), 295-303.
• 28. Güleç-Şatır D, Kavlak O. “Paternal Antenatal Bağlanma Ölçeği” nin Türkçe versiyonunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Human Sciences, 2021; 18(1), 1-11. doi:10.14687/jhs.v18i1.6047
• 29. Kavlak O, Şirin A. Maternal Bağlanma Ölçeğinin Türk Toplumuna Uyarlanması. Doktora Tezi, İzmir, Ege Üniversitesi. 2004.
• 30. Kavlak O, Şirin A. Maternal Bağlanma Ölçeği'nin Türk toplumuna uyarlanması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 2009; 6(1), 188-202.
• 31. Akkoca Y, Çepik-Kuruoğlu A. Doğum Sonrasında Anne-Bebek Bağlanmasını Etkileyen Faktörler. Uzmanlık Tezi, Ankara, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi. 2009.
• 32. Yalçın SS, Örün E, Özdemir P, Mutlu B, Dursun A. Türk Annelerde Doğum Sonrası Bağlanma Ölçeklerinin Güvenilirliği. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 2014; 57: 246-251.
• 33. Karakulak HA, Alparslan Ö. Anne-Bebek Bağlanma Ölçeğinin Türk Toplumuna Uyarlanması (Aydın Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Sivas, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 2009.
• 34. Karakulak HA, Alparslan Ö. Anne-bebek bağlanma ölçeğinin Türk toplumuna uyarlanması: Aydın örneği. Çağdaş Tıp Dergisi, 2016); 6(3), 188-199.
• 35. Güleç D, Kavlak O. Baba- Bebek Bağlanma Ölçeği’nin Türk Toplumunda Geçerlik ve Güvenirliğinin İncelenmesi. International Journal of Human Sciences, 2013; 10(2), 170-181.
• 36. Özmert EN. Erken Çocukluk Gelişiminin Desteklenmesi-III: Aile, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 2006; 49: 256-273.
• 37. Tilokskulchai F, Phattanasiriwethin S, Vichitsukon K, Serisathien Y. Attachment Behaviors in Mother of Premature Infants: A Descriptive Study in Thai Mothers, Journal of Perinatal & Neonatal Nursing, 2002; 3(16): 69-83.
• 38. Bekmezci H, Hamlacı Y, Özerdoğan N. Türkiye’de Postpartum Döneme Özgü Ölçeklerin Kullanımı, Hemşirelikte Eğitim Ve Araştırma Dergisi, 2016; 13(2):122-128. doi:10.5222/HEAD.2016.122
• 39. Erkuş A. Ölçek geliştirme ve uyarlama çalışmalarında karşılaşılan sorunlar. Türk Psikoloji Bülteni, 2007); 13 (40): 17-25.