BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMEN ADAYLARI İLE DİĞER ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖZ-YETERLİK İNANÇLARI VE ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

Year 2013, Volume: 4 Issue: 1, 135 - 151, 17.01.2013

Mehmet Sandıkçı Erman Öncü

Abstract

Bu araştırmanın amacı; beden eğitimi öğretmen adayları ve diğer öğretmen adaylarının yeterlik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarını belirlemek, bu algılar ve tutumların; öğrencilerin kişisel bilgilerinden elde edilen bağımsız değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını karşılaştırarak ortaya koymaktır. Çalışmaya, 48’i beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümünde olmak üzere farklı bölümlerde öğrenim gören 411 4.sınıf öğrencisi katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak; ‘Aday Öğretmenin Kendine İlişkin Yeterlik Algısı Ölçeği’ ve ‘Öğretmenliğe İlişkin Tutum Ölçeği’ kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının yeterlik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının bölüm değişkenine; beden eğitimi öğretmeni adaylarının yeterlik algılarının akademik başarı durumu değişkenine göre; diğer öğretmen adaylarının da öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının cinsiyet değişkenine göre farklılaştığı; ayrıca hem beden eğitimi öğretmen hem de diğer öğretmen adaylarının yeterlik algıları ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları arasında pozitif yönde ve orta düzeyde bir korelasyon olduğu görülmüştür. 

Keywords

Beden eğitimi öğretmen adayı, öz-yeterlik, tutum.

COMPARISON OF PHYSICAL EDUCATION AND THE OTHER PRE-SERVICE TEACHERS’ SELF-EFFICACY BELIEFS AND ATTITUDES TOWARD TEACHING PROFESSION

Abstract

The aim of this study was to determine pre-service physical education teachers’ and the other pre-service teachers’ efficacy perceptions and their attitudes toward teaching profession and to display, in a comparative way, whether these perceptions and attitudes acquire a different character according to the independent variables obtained through personal information of students. 411 pre-service teachers from different departments at 4^th grade took part in the study, 48 of whom are from Physical Education and Sports Department. ‘Efficacy Perception Scale of Pre-Service Teacher’ and ‘Attitude Scale Related to Teaching Profession’ were used to collect data as the instruments in the study. The findings of the study showed that there were significant differences between pre-service teachers’ both efficacy perceptions and attitudes toward teaching profession and their departments, and pre-service physical education teachers’ efficacy perceptions and their academic success level and between other pre-service teachers’ attitudes toward teaching profession and their gender. Also, positive correlation at medium level was observed between both pre-service physical education teachers’ and the other pre-service teachers’ efficacy perceptions and their attitudes toward teaching profession.    

Keywords

Pre-service physical education teacher, self-efficacy, attitude.

References

• Abbasoğlu, E. (2011). Beden eğitimi öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum ve benlik saygılarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Akkaya, N. (2009). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 35-42.
• Anderson, W.L. (1988). Attitudes and their measurement. J.P. Keeves (Ed.), Educational research, methodology and measurement: An international handbook. New York, NY: Pergamon Press.
• Arkonaç, S.A. (2001). Sosyal psikoloji (2.Basım). İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
• Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Bandura, A. (1989). Human agency in social cognitive theory. American Psychologist, 44, 1175-1184.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York, NY: Freeman.
• Baykara-Pehlivan, K. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının sosyo-kültürel özellikleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları üzerine bir çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 151-168.
• Brouwers, A., Tomic, W. (2001). The factorial validity of scores on the teacher interpersonal self-efficacy scale. Educational and Psychological Measurement, 61(3), 433-445.
• Bulut, İ. (2009). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının değerlendirilmesi (Dicle ve Fırat Üniversitesi örneği). Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 13-24.
• Burney, W.H. (2008). Applications of social cognitive theory to gifted education. Roeper Review, 30, 130-139.
• Büyüköztürk, Ş. (2008). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (9.Basım). Ankara: Pegem Akademi.
• Çakır, Ö. (2005). Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi İngilizce Öğretmenliği Lisans Programı (İÖLP) ve eğitim fakülteleri İngilizce öğretmenliği lisans programı öğrencilerinin mesleğe yönelik tutumları ve mesleki yeterlik algıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(9), 27-42.
• Çakır, Ö., Erkuş, A., Kılıç, F. (2000). Mersin üniversitesi 1999-2000 yılı öğretmenlik meslek bilgisi programının (ÖMBP) çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Araştırma Fonu Saymanlığı EF (ÖÇ) 2000-1 Nolu Araştırma Projesi.
• Çakır, Ö., Kan, A., Sünbül, Ö. (2006). Öğretmenlik meslek bilgisi ve tezsiz yüksek lisans programlarının tutum ve özyeterlik açısından değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 36-47.
• Çapri, B., Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen Adaylarının Öğretmenliğe İlişkin Tutum ve Mesleki Yeterlik İnançlarının Cinsiyet, Program ve Fakültelerine Göre İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 33-53.
• Çeliköz, N., Çetin, F. (2004). Anadolu Öğretmen Lisesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarını etkileyen etmenler. Milli Eğitim, 162.
• Çiçek-Sağlam, A. (2008). Müzik öğretmenliği bölümü öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 59-69.
• Darst, P.W., Pangrazi, R.P. (2009). Dynamic physical education for secondary school students (6th ed.). San Francisco, CA: Pearson Education.
• Demirtaş, H., Cömert, M., Özer, N. (2011). Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim ve Bilim, 36(159), 96-111.
• Deryakulu, D. (2004). Eğitimde bireysel farklılıklar (2.Basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Erişen, Y., Çeliköz, N. (2003). Öğretmen adaylarının genel öğretmenlik davranışları açısından kendilerine yönelik yeterlik algıları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(4), 427-439.
• Erkuş, A., Sanlı, N., Bağlı, M.T., Güven, K. (2000). Öğretmenliğe ilişkin tutum ölçeği geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 25(116), 27-33.
• Eş, Ü. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının ve öğretmenlik mesleğini tercih etme nedenlerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Guskey, T., Passaro, P. (1994). Teacher efficacy: A study of construct dimensions. American Educational Research Journal, 31, 627-643.
• Gürbüztürk, O., Şad, S.N. (2009). Student teachers’ beliefs about teaching and their sense of self-efficacy the Faculty of Education, 10(3), 201-226.
• Inonu University Journal of
• Hacıoğlu, F., Alkan, C. (1997). Öğretmenlik uygulamaları-Öğretim teknolojisi. Ankara: Alkım Yayınevi.
• Hacıömeroğlu, G., Şahin-Taşkın, Ç. (2010). Fen bilgisi öğretmenliği ve ortaöğretim fen ve matematik alanları (OFMA) eğitimi bölümü öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 77-90.
• İnceoğlu, M. (1993). Tutum algı iletişim. Ankara: V Yayınları.
• Karakaya, İ. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. A. Tanrıöğen (Ed.), Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi (14.Basım). Ankara: Nobel Yayın ve Dağıtım.
• Kaya, K. (2004). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kılıç, D., Bektaş, F. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 15-25.
• Mirzeoglu, D., Aktağ, I., Boşnak, M. (2007). Beden eğitimi öğretmeni, öğretmen adayı ve beden eğitimi ve spor yüksekokullarında görev yapan öğretim elemanlarının mesleki yeterlik duygusunun karşılaştırılması. Spor Bilimleri Dergisi, 18(3), 109-125.
• Oğuz, A., Topkaya, N. (2008). Ortaöğretim alan öğretmenliği öğrencilerinin öğretmen özyeterlik inançları ve öğretmenliğe ilişkin tutumları. Akademik Bakış, 14, 23-36.
• Oral, B. (2004). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 15, 88-98.
• Öksüzoğlu, P. (2009). Beden eğitimi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin yeterlik algıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Özdemir, S.M. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretim sürecine ilişkin öz- yeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 54, 277-306.
• Özder, H., Konedralı, G., Perkan-Zeki, C. (2010). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(2), 253-275.
• Papanastasiou, C. (2002). School, teaching and family influence on student attitudes toward science: Based on TIMSS data for Cyprus. Studies in Educational Evaluation, 28, 71-86.
• Pehlivan, Z. (2010). Beden eğitimi öğretmen adaylarının fiziksel benlik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının analizi. Eğitim ve Bilim, 35(156), 126- 141.
• Saracaloğlu, A.S. (1992). Beden eğitimi öğretmen adaylarının mesleğe yönelik tutumları. Hacettepe Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 10-26.
• Saracaloğlu, A.S., Kumral, O., Kanmaz, A. (2009). Ortaöğretim sosyal alanlar tezsiz yüksek lisans öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik yeterlikleri, kaygıları ve akademik güdülenme düzeyleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 38-54.
• Saraç, N.E. (2007). İlköğretim ve ortaöğretim matematik bölümü öğretmen adaylarının çoklu zeka alanlarının belirlenmesi ve matematik ile öğretmenlik mesleğine karşı tutumlarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Semerci, N., Semerci, Ç. (2004). Türkiye’de öğretmenlik tutumları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 137-146.
• Sherif, M., Sherif, C.W. (1996). Sosyal psikolojiye giriş II. (Çev: M. Atakay, A. Yılmaz). İstanbul: Sosyal Yayınlar.
• Sünbül, A.M. (2001). Bir meslek olarak öğretmenlik. Ö. Demirel, Z. Kaya (Ed.), Öğretmenlik meleğine giriş. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Şahin, F.S., Zade, B.M., Direk, H. (2009). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ve yaşam doyum düzeyleri. XVIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. İzmir.
• Şimşek, H. (2005). Ortaöğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans programına devam eden öğrencilerin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1).
• Tamer, K., Pulur, A. (2001). Beden eğitimi ve sporda öğretim yöntemleri. Ankara: Kozan Ofset Yayıncılık.
• Tanel, R., Kaya-Şengören, S., Tanel, Z. (2007). Fizik öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 1-9.
• Thomas, J.R., Nelson, J.K. (1996). Research methods in physical activity (3rd ed.). Champaing, IL: Human Kinetics.
• Tschanen-Moran, M., Woolfolk-Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17(7), 783-805.
• Tuckman, B.W. (1991). Educational psychology: From theory to application. Orlando, FL: Harcourt Brace Jovanovich.
• Ünal, S., Ada, S. (2001). Öğretmenlik mesleğine giriş (2.Basım). İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları.
• Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 45, 109-127.
• Varol, B. (2007). Beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin öz-yeterlikleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Vural, B. (2004). Yetkin-ideal vizyoner öğretmen. İstanbul: Hayat Yayınları.
• Yalız, D. (2010). Anadolu Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının karşılaştırılması. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(1), 7-14.
• Yılmaz, İ. (2010). Türkçe öğretmen adaylarının özel alan ve öz-yeterlik algıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum. Yazar Notu
• Bu çalışma, Yrd.Doç.Dr. Erman ÖNCÜ danışmanlığında, Mehmet SANDIKÇI tarafından yapılan “Beden Eğitimi Öğretmen
• Adayları ile Diğer Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutum ve Öz-Yeterlik Algıları (Kabul Tarihi:
• 02011-Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü)” adlı yüksek lisans tez çalışmasının bir bölümünden
• özetlenerek hazırlanmıştır.