Volume: 2 Issue: 1, 6/30/22

Year: 2022

Research Articles

Research Article

5. Ortaöğretim Bilim Tarihi Eğitiminde İnternet Destekli Materyal Kullanımı

REFAD, farklı disiplinlerden ve disiplinlerarası çalışmaların teorik ve uygulamalı yetkinliğinin önemsenmesini, ulusal ve uluslararası alanyazının yaygınlaşmasını ve eğitim politikalarının geliştirilmesini amaçlamaktadır.

REFAD, eğitim ile ilgili tüm alanlardaki nitel, nicel ve karma desendeki araştırmaları yayına kabul eder.

Dergimize gönderilen çalışmalarda aşağıda belirtilen hususlar önünde bulundurulmalıdır:
Makaleler kaynakça dahil en az 5000, en fazla 10000 kelimeden ve en fazla 35 sayfadan oluşmalıdır.
Metin, MS Office Word kullanılarak, A4 (21x29,7 cm.) sayfa boyutunda, tüm kenarlarda 2.5 cm boşluklarla, her iki yana yaslı, Times New Roman yazı biçiminde olmalıdır.
Metin içeriği 11 punto büyüklüğünde (ana başlık 12p, başlıklar kalın ve 12p, özet 10p, dipnot 10p, kaynakça 10p, tablo ve şekil yazıları 9p), 1,5 nk satır aralıklı, metnin öncesi ve sonrasında 6nk boşlukla (tablo için 3nk), paragraf ilk satırı 1 cm girintili, doğrudan alıntıların tamamı 1 cm girintili, kaynakça asılı olarak 1 cm girintili yazılmalıdır.
Tablolar, figürler, resimler ve çizelgeler sayfa içeriğine uygun boyutta olmalıdır. Tablo ve şekil içerikleri en az 8 punto ve tek satır aralığıyla yazılabilir.
REFAD, çift kör hakem değerlendirme politikasına sahiptir. Bu yüzden ilk makale gönderiminde yazar ya da yazarların isimleri ve kurumları makalenin hiç bir yerinde görünmemelidir. Bu bilgiler "kapak sayfası" dosyası olarak ilk makale gönderiminde ayrıca yüklenecektir.
Her makale 200-250 kelime uzunluğunda 10 punto ile yazılmış bilgilendirici ve anlaşılır Türkçe ve İngilizce özet içermelidir. Özet, çalışmanın amacı, yöntemi, bulguları, sonuçları ile ilgili önemli bilgileri içermelidir. Hazırlanan özet metninin altına 3-6 anahtar kelimeye yer verilmelidir.
Bir kapak sayfası oluşturulmalı ve yazar(lar)ın tam adı ve kurumsal unvanları ile yazışmayı yapan yazar(lar)ın posta adres(ler)i, iş/cep telefon numarası ya da numaraları, elektronik posta adres(ler)i ve ORCID id numaraları buraya yazılmalıdır.
Dergi sistemine yüklenecek metinlerin kaynakça ve alıntılar hariç intihal taraması sonucu benzerlik oranının %15 ve altında olması gerekmektedir.
REFAD referans göstermede kullandığı format, APA (American Psychological Association) Style 7th Edition’dır.
Yayın aşamasının ilk adımı için makaleler Online Başvuru Sistemi aracılığıyla yollanmalıdır.
Ekler ve Teşekkür, kaynak listesinden önce makalenin sonunda olmalıdır. 

Makale şablonuna buradan ulaşabilirsiniz.

Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, bilimsel yayın etiğini en yüksek standartlarda uygulamayı ve Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından dergi editörleri için geliştirilen öneriler ve kılavuzlar çerçevesinde hazırlanan temel uygulamaların aşağıdaki ilkelerine uymayı taahhüt eder.
• REFAD’a gönderilecek yazıların daha önce yayınlanmamış, yayın programına dâhil edilmemiş ya da başka bir dergide yayımlanmak üzere değerlendirme aşamasına girmemiş olması gerekmektedir.
• REFAD, yayın etiğini uygulamada COPE tarafından belirlenen standartları benimser. Bu çerçevede kötüye kullanım veya yayın etiğinin ihlali durumlarında COPE tarafından geliştirilen yayın etiği akış şemalarını (https://publicationethics.org/resources/flowcharts) referans alır.
• REFAD, benimsemiş olduğu çift kör hakem süreci gereği, sunulan yazıların hakem değerlendirmesine gönderilme sürecinde, yazarların, alan editörlerinin ve hakemlerin anonimliğini garanti altına alır.
• Yazara dair bilgilerin gizliliği derginin sorumluluğundadır. Ancak bu bilgiler muhtemel suistimalleri soruşturmak amacıyla olası bir soruşturmada paylaşılabilir. REFAD, muhtemel suistimal durumlarına ilişkin ilkelerini COPE tarafından oluşturulan yönergeler çerçevesinde tanımlar ve paydaşlarıyla web sitesinden paylaşır.
• Bir metne ait bölümlerin, belirtilmediği halde, yazara ait birden çok yayında kullanılması durumu olan metinler, REFAD açısından kabul edilebilir değildir. Böylesi durumlarda dergi, COPE tarafından belirlenmiş olan ilgili yönergeleri uygular.
• REFAD ifade özgürlüğünü her koşulda savunur ve gözetir. Buna ek olarak Dergi; ırkçı, cinsiyetçi, ayrımcı her tür içeriği nefret söylemi içinde değerlendirir ve bu içerikteki yazıları sürece sokmadan reddetme hakkını kullanır.
• REFAD, bir makale ile ilgili çıkar çatışması durumunda, açık bir biçimde, entelektüel ve etik standartlardan yana taraf olur; konu ile ilgili olarak yazarların, hakemlerin, editörün ve yayın kurulunun yükümlü olduğu etik ilkeleri tanımlar.
• Ortaya çıkan bir çıkar çatışması durumunda REFAD, belirsizlik giderilene kadar makalenin değerlendirme sürecini askıya alır; bu bağlamda Dergi, başvuru yapan yazardan makalesi ile ilgili Etik Kurul İzni, Görüşmeci Rıza Formları ve ibraz edilmesi gereken belgeleri talep etme yetkisine sahiptir.
• REFAD düzeltme, açıklama, özür, tekzip niteliğindeki içerikleri yayınlamak konusunda sorumlu ve hassas davranır.
• Derginin editör ve yayıncıları, bir makalede oluşan yinelemelerin, yani başka bir yayınla arasındaki çakışmaların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmesi durumunda, yasal tavsiyelere uymakla yükümlüdür.

Telif Hakkı Düzenlemesi ve Çıkar Çatışması İlkesi
• REFAD, paydaşları arasındaki olası çıkar çatışmalarının bilimsel yayın etiğine zarar vereceğini düşünür. Dergi, çıkar çatışmalarını tespit etmek ve önlemek amacıyla tüm paydaşları için yükümlülüklerini tanımlar.
• Yazar, REFAD’a yayın başvurusu yaparken, Telif Hakkı Devri ve Çıkar Çatışması Formu’ndaki hususları kabul ettiğini beyan etmiş olur.

Açık Erişim Politikası
• REFAD’ın, tüm içeriği okura ya da okurun dahil olduğu kuruma ücretsiz olarak sunulur. Okurlar, ticari amaç haricinde, yayıncı ya da yazardan izin almadan dergi makalelerinin tam metnini okuyabilir, indirebilir, kopyalayabilir, arayabilir ve link sağlayabilir.
• REFAD makaleleri açık erişimlidir.

Olası Suistimal İddialarına İlişkin İlkeler
• REFAD, suistimal ve kötüye kullanma durumlarına karşı, COPE’un “olası kötüye kullanım” durumlarına dair önlemlerini benimser. Bu doğrultuda; yayıncının, editörlerin, hakemlerin, yayın kurulunun ve yazarların yayın öncesi, yayın süreci ve sonrasında olası kötüye kullanım durumlarına karşı yükümlülüklerini Yayın Etiği İlkeleri'nde ayrıntılı olarak anlatır.
• Aynı çalışmanın farklı yayın organlarına gönderildiği durumlarda, farklı dergilere gönderilen aynı çalışmaların farklı versiyonlarını karşılaştırmak, gönderilen çalışmaya ilişkin yazar ve soruşturmacılardan derlenen açıklamaları karşılaştırmak, şüpheli suistimal vakalarında soruşturma için işbirliği yapmak ve çaba harcamak, soruşturmacılara/yazarlara ve/veya kurumlarına yönelik çalışmalarda birlikte hareket etmek gibi faydalar sağlamak amacını taşır.
• REFAD, bilimsel yayıncılık sürecinde gizliliğin önemini göz önüne alarak, yazar, alan editörleri ve hakemlere ilişkin bilgileri, sadece araştırmaya dair şüpheli bir suistimali önlemek ve buna cevap verme yükümlülüğünü yerine getirmek amacıyla paylaşır.
• Dergi editörleri şüpheli durumlarda bilgi paylaşımı yapmadan önce ilk sorgulamaları yapmalıdır. Bilgi paylaşımı, sadece, yazarın yanıt vermediği, yanıtının yetersiz olduğu veya muhtemel suistimalden birden fazla derginin etkileneceği düşünüldüğünde söz konusu olur.
• Gerekli görüldüğünde bilgiler, yalnızca konuya ilişkin bilgi sahibi olabileceğine inanılan alan editörleriyle paylaşılır ve paylaşılan bilgiler yalnızca olgusal içerikle sınırlı tutulur.
• Editörler, iletişim gizliliğini mümkün olan en geniş ölçüde korumayı taahhüt ederler.

Yayıncı
• Yayıncı; derginin yayın etiği ilkelerinin ilgili paydaşları tarafından uygulanmasını, dergi içeriğine açık erişimin ücretsiz ve sürekli olarak sağlanmasını, yayınların arşivlenmesini ve korunmasını taahhüt eder.
• Yayıncı; suistimal, intihal, çıkar çatışması, telif hakkı ihlalleri, metin geri dönüşümü gibi bilimsel yayın etiğinin ihlal edildiği şüphesinin oluştuğu durumlarda durumun netleşmesi için gerekli adımları atmakla yükümlüdür.

Yayın Kurulu
• REFAD’ın Yayın ve Danışma Kurulu yılda en az iki kere toplanır.
• Yayın Kurulu üyeleri, REFAD’ın yayın etiği ilkeleri ve politikasını kabul eder ve bu ilke ve politikalarla ilgili kararları değerlendirirler.
• REFAD’ın tema konularının ne olacağına ve ilgili tema sayısı için kimlere tema (veya misafir editör) editörlüğü teklifi götürüleceğine karar verirler.
• REFAD’ın Danışma Kurulu için üye önerisi yaparlar.
• REFAD’ın ulusal ve uluslararası tanınırlığını artırmak için öneri verirler.
• Suistimal, intihal, çıkar çatışması, telif hakkı ihlalleri, metin geri dönüşümü gibi bilimsel yayın etiğinin ihlal edildiği şüphesinin oluştuğu durumlarda, durumun netleşmesi için REFAD’ın editör ekibini bilgilendirirler.
• Akademik niteliğini artırmak amacıyla REFAD’ın yer alabileceği tarama indeksi önerirler.

Editörler
• REFAD’a yollanan makaleler, editörler tarafından, yazarların ırk, etnik köken, cinsiyet, dünya görüşü ve inançlarından bağımsız olarak değerlendirilir.
• REFAD’a yollanan makaleler, editör tarafından belirlenen editör yardımcılarının değerlendirmesine sunulur. Editör yardımcısı anonim olarak yazarın kim olduğunu bilmeden Editöryal Ön Değerlendirme Formunu dikkate alarak makalenin hakemlik sürecine dahil edilip edilemeyeceğini karara bağlar. Editör yardımcısı, editöryal değerlendirme aşamasında yazardan düzeltme talep edebilir veya makalenin hakemlik sürecine dâhil edilmeden reddine yönelik editöre öneride bulunabilir.
• Hakemlerin değerlendirdikleri yazılara ilişkin detaylı ve yapıcı değerlendirme yaparlar.
• REFAD’da hakem değerlendirmesine gerek görülmeksizin yayınlanan değerlendirme makalesi, araştırma notu, değini, etkinlik, kitap ve film değerlendirmesi gibi yazılar da yer almaktadır. REFAD’da, hakemli yayın ile hakem değerlendirmesine gerek olmayan yayınlar arasındaki ayrım açıkça ifade edilir. Gereği halinde editör, başvuru yapılan makalenin, derginin hangi kategorisi altında yayınlanabileceği konusunda yorum ve öneri geliştirebilir, bunu yazar ile açıkça paylaşır. Bu durumda nihai karar, yazara ve/veya editöre aittir.
• Hakem sürecine girecek makalelerde editörler, editör yardımcısı, yazar ve hakem arasındaki irtibat kişisi olma sorumluluğuyla hareket ederler. Hakemlik sürecini, makalenin dergiye ulaşma tarihinden yayın aşamasına kadar akademik nezaketle, her aşamayı titizlikle belgeleyerek yürütürler. Değerlendirme süreci ile ilgili olarak, gereği halinde editörler (editör yardımcısının, yazarın ve hakemin kişisel haklarını ve derginin mahremiyet ilkelerini gözetmek kaydıyla), her bir makale için değerlendirme adımlarının hesabını vermekten çekinmezler.
• Değerlendirmeye alınan makale için iki hakemin farklı görüşler bildirmesi durumunda editörler, üçüncü bir hakemin değerlendirmesine başvururlar.
• Editörlerden herhangi biri, dergiye gönderilen makalelerle çıkar çatışması veya çıkar çatışmasına neden olabilecek ilişki içinde ise, makalenin hakemlik sürecine dâhil edilip edilmemesini ve yayın sürecinin takibini tamamen editör yardımcılarına bırakır. Alan Editörleri, makaleleri anonim olarak değerlendirdikleri için yazarla çıkar çatışmasının ortaya çıkmasının önüne geçilmiş olur.Editör kadrosu değerlendirilen yazıdan elde edilen herhangi bir bilgiyi kişisel çıkar için kullanmaz.
• Editörler, yayınlanmış bir makalede hata tespit ederlerse ve bu hata, çalışmayı veya önemli bölümlerini geçersiz kılıyorsa, intihal içeriyorsa, etik dışıysa söz konusu makaleyi geri çekerler. Bu durumda editörler, makalenin geri çekildiğini açıkça belirten bir ifadenin ve geri çekilme nedeninin yer aldığı bir açıklamayı, derginin iki versiyonunu birbirine bağlayan bir link ile, çevrimiçi platformlarda tüm okuyuculara açık bir biçimde dolaşıma sokmaktan sorumludurlar.

Yazarlar
• Yazarların akademik, etik ve sosyal sorumluluğu bulunur.
• Yazarlar derginin aynı sayısına birden fazla makale başvurusu yapamazlar.
• Makale başvuru tarihleri, yayın hazırlığı aşamasında olan sayının çağrı metninde belirtilen makale başvuru tarihlerine uyarlar. Başvuru tarihinden sonra yaptıkları başvuruların değerlendirmeye alınmamasından sorumludurlar.
• Yazar gönderdiği makale ile ilgili intihal, emek hırsızlığı, usulsüz referans gösterme, referans unutma, burs ve destek kurumlarının adının anılmaması gibi etik ihlaller yapmamak konusunda sorumludur. Aksi bir durum tespit edildiğinde makale reddedilir.
• Yazarlar herhangi bir tür veya formatta bir yazı sunduğunda, çalışmada yanlılık yaratabilecek veya yanlı bulunabilecek tüm finansal ve kişisel ilişkileri açıklamaktan sorumludurlar. Bu çerçevede yazarların yazı başvuru yapan yazarlar,Telif Hakkı Devri ve Çıkar Çatışması Bildirimi Formu’nu imzalayarak sisteme yükler.

Yayınlanması talebiyle teslim ettikleri çalışmalarındaki fikir ve ifadelerin daha önce yayınlanmamış diğer çalışmalarında kullanılmamış olmasından sorumludur. Bu fikir ve ifadelerin daha önce kullanılmış olması durumunda, gerekli yerlerde, kendilerine atıf yoluyla belirtilmeleri gereklidir. Aksi durumda yazarlar, editörlerin isteği üzerine, çakışma olan kısımları düzeltmekle veya makale yayımlanmışsa, yeni bir düzelti yayınlanması için üstlerine düşenleri yapmakla yükümlüdürler.
REFAD’a gönderecekleri yazıların daha önce yayınlanmamış, yayın programına dâhil edilmemiş ya da başka bir mecrada yayınlanmak üzere değerlendirme aşamasına girmemiş olduğunu taahhüt ederler.
Çalışmanın her kısmı için, geçerlilik ve etik konularında hesap verebilir olmalıdırlar.
Çalışmaya katkıda bulunan birden fazla yazar varsa, başvuru sırasında yolladıkları isim sıralamasının ortak karar sonucu olmasından sorumludur.
Çalışmada sadece aktif katkısı olan kişilerin yazarlar arasına dâhil edilmesi, aktif katkısı olmayan kişilerin yazarlar arasına dâhil edilmemesi, yazar sıralamasının veya yazıya ilişkin değerlendirme süreci devam ederken yazar sıralamasındaki herhangi bir değişiklik talebinin uygun bir biçimde gerekçelendirilmesi, yazarın gerekçelendirilmesi konularından sorumludurlar. Yazar, gerekli görülmesi durumunda, editörlerin talep ettikleri açıklamaları yapmak yükümlülüğüne sahiptir.
Makalelerinin yayınlanmasından sonra hatalar ve eksiklikler tespit ederlerse, uygun işlemlerin yapılabilmesi için dergi editörlerine derhal bildirmelidir.
Aynı makaleyi kısmen veya tamamen, uygun bir gerekçe belirtmeksizin, izin veya çapraz referans olmaksızın birden fazla dergide yayınlayamazlar. İmzaladıkları lisans ve telif hakkı devir sözleşmesine uymakla yükümlüdürler.
REFAD’ın yayın öncesi hazırlık aşamalarından -APA kontrolü ve tashih süreçlerinden- geçemeyen makalelerin hakemlik süreci tamamlanmış olsa dahi yayınlanmayacağını kabul ederler Değerlendirme Öncesinde
• Hakemlik teklifi sunulduğunda, iki hafta içerisinde olumlu ya da olumsuz yanıt vermelidir.
• Çalışmanın konusuna dair uzmanlığı yoksa ya da sadece bir kısmını değerlendirebilecek durumdaysa bunu açıklamalıdır.
• Anlaşılan zaman aralığında değerlendirme yapmayı kabul etmelidir, sarkma ihtimalinde bilgilendirmelidir.

Hakemler
• Çift kör hakem değerlendirme sürecini benimseyerek hareket eder ve bu sürecin gerekliliklerini yerine getirir.
• Hakemlik teklifi sunulduğunda, iki hafta içerisinde olumlu ya da olumsuz yanıt vermelidir.
• Çalışmanın konusuna dair uzmanlığı yoksa ya da sadece bir kısmını değerlendirebilecek durumdaysa bunu açıklamalıdır.
• Anlaşılan zaman aralığında değerlendirme yapmayı kabul etmelidir, sarkma ihtimalinde bilgilendirmelidir.
• Yazıya ilişkin görüşlerinde yanlılık yaratabilecek herhangi bir çıkar çatışmasını editörlere açıklamalı ve böyle bir durum varsa, yazıyı incelemekten kaçınmalıdır.
• Hazırlamakta oldukları ya da değerlendirmede olan bir çalışmalarına çok benzer bir çalışma söz konusuysa, değerlendirmeyi reddetmelidir.

Değerlendirme Sırasında;
• Kabul sırasında var olmayan bir çıkar çatışmasının ortaya çıktığını fark ettiklerinde dergiyi haberdar etmelidir.
• Tüm yazı ve hakem değerlendirmelerini gizli tutmalıdır.
• Değerlendirmelerinin sadece bilimsel olduğunu, kişisel, finansal ya da entelektüel taraflılık nedeniyle olumlu ya da olumsuz biçimde etkilenmeyeceğini garanti etmelidir.
• Yazara yönelik kişisel yorumlar ya da gerekçelendirilmemiş suçlamalar yapmamalıdır.
• Eleştirilerinde ayırt edici olmalıdır; örneğin “daha önce yapılmış bir çalışma” gibi genel bir ifadeyi somutlamalıdır; bu, editörlerin değerlendirme ve karar alma sürecinde yazarlara adaletli davranması için yardımcı olacaktır.
• Değerlendirdikleri metnin yazarların çalışması olduğunu hatırlamalı ve eğer çalışma açık ve net bir ifadeyle yazılmışsa, çalışmayı kendi tercih ettikleri biçimde yeniden yazmaya girişmemelidir; ancak ifadeleri netleştirme önerileri önemlidir.
• Yazarlarla dergiyi bilgilendirmeden doğrudan iletişime geçmemelidir.
• Başka dilde yazmaktan kaynaklı olabilecek hassasiyetleri tanımalı ve bunu saygıyla ve uygun bir biçimde ifade etmelidir.
• İncelemeleri için kendilerine gönderilen makalelerde, yazarın kendinden intihali olarak da bilinen metin geri-dönüştürmeyi fark ettiklerinde, editörlere bilgi vermekle sorumludur.
• Sırf kendilerinin/meslektaşlarının kaynak gösterme sayısını artırmak ya da görünür olmak için kendi çalışmasından alıntı yapılmasını önermemelidir. Bir öneri yapılırsa, bilimsel olarak gerekçelendirmelidir.

Değerlendirme Sonrası;
• Çalışmanın ve değerlendirme sürecinin gizliliğini korumaya devam etmelidir.
• Esas yorumlarını ve geri bildirimlerini etkileyebilecek bir durumun ortaya çıkması halinde dergiyi bilgilendirmelidir.
• Düzeltme ve yeniden değerlendirme ile ilgili dergiden gelen taleplere karşılık vermeye çalışmalıdır.
• Değerlendirilen yazı yayınlanmadan önce, söz konusu yazıda bulunan ve kendi ilgi alanlarına giren herhangi bir bilgiyi kullanmamalıdır.

İntihal İnceleme Politikası
• İntihal, emek hırsızlığı gibi etik ihlaller REFAD tarafından kabul edilemez bulunur ve bu gibi ihlallerin gönderilen yazılarda bulunmaması öncelikli olarak yazar(lar)ın sorumluluğudur.
•REFAD’a gönderilen tüm yazılar, değerlendirme sürecine alınmadan önce Turnitin ve iThenticate programından geçirilerek benzerlik raporu alınır.
• Rapor sonucunda benzerlik oranının %15 olması ve bu oranın üzerine çıkması durumunda editörler ilgili rapor sonucunu yazarla paylaşarak yazıyı değerlendirme sürecine sokmadan reddederler.

Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (REFAD) yazarlardan dergiye gönderdikleri çalışmalar için makale işlem ücreti veya gönderim ücreti talep etmez.