COMPETITION LAW PRACTICES IN MARITIME TRANSPORTATION IN EUROPEAN UNION AND TURKEY

Yıl 2012, Sayı: 51, 79 - 138, 01.09.2012

Gönenç Gürkaynak Öznur İnanılır Tuna Tanık

Öz

Maritime transportation has been subject to various changes within the scope of European Union competition law and as a result of the latest amendments, it has completely become the subject of competition law and in line with the importance regarded for the sector, the competition law regulations have been clarified through the guidelines on sea transportation. Additionally, it is a fact that Turkey is not in a position that it deserves to be in the sea transportation sector. As a result, compared to European Union, there is no such knowledge in terms of competition law. Nevertheless, it is observed that there are various decisions of the Competition Board which signals the follow ups on the developments in the European Union. In this respect, in order to portray the steps taken by the European Union and the developments thereof, and comparatively show the state of Turkey, this article is focused on both the previous and current practices in terms of European Union competition law and Turkish competition law

Anahtar Kelimeler

Competition, Sea Transportation, Liner Shipping, Privatization of Ports, Essential Facility Doctrine

AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE’DE DENİZ TAŞIMACILIĞI SEKTÖRÜNDE REKABET HUKUKU UYGULAMALARI

Öz

Avrupa Birliği rekabet hukuku kapsamında çeşitli değişikliklere uğramış olan deniz taşımacılığına ilişkin kurallar son düzenlemeler sonucunda tamamen rekabet hukukunun konusu haline gelmiş ve sektöre verilen önem doğrultusunda deniz taşımacılığına ilişkin kılavuzlarla da rekabet hukuku düzenlemeleri daha da açıklığa kavuşmuştur. Bunun yanında Türkiye’nin deniz taşımacılığı sektöründe henüz hak ettiği yerde olmadığı bir gerçektir. Bunun bir sonucu olarak rekabet hukuku açısından da henüz Avrupa Birliği’nin sahip olduğu birikime henüz sahip olmamıştır. Buna rağmen, Avrupa Birliği’ndeki gelişmelerin takip edildiği sinyallerini veren Rekabet Kurulu kararlarının oluşmaya başladığı da gözlemlenmektedir. Bu kapsamda, AB’nin geçmişten günümüze atmış olduğu adımları, gelişimlerini aktarma ve Türkiye’de ne aşamada olunduğunu kıyasen gösterme amacıyla söz konusu makale hem Avrupa Birliği rekabet hukuku hem de Türk rekabet hukuku açısından geçmiş ve halihazırdaki uygulamaları göstermektedir

Anahtar Kelimeler

Rekabet, Denizyolu Taşımacılığı, Düzenli Hat Taşımacılığı, Liman Özelleştirmeleri, Zorunlu Unsur Doktrini

Kaynakça

• ANTAPASSİS, A., E. ROSAEG ve L. ATHANASSIOU (2009), “Competition and Regulation in Shipping and Shipping Related Industries”, MUNARI F.
• “Liner Shipping, Antitrust and Repeal of Regulation No 4056/86: A New Are of
• Global Maritime Confrontation?”. ATİYAS, I. (1999), “Doğal Tekellerin Regülasyonu ve Rekabet”, Perşembe
• Konferansları, Rekabet Kurumu, Ankara. BAŞBAKANLIK DENİZCİLİK MÜSTEŞARLIĞI DENİZ TİCARETİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (2010), “Küresel Ekonomik Krizin Deniz Ticaretine
• Yansımalarının Etkisel Analizi”, Ankara, http://www.denizcilik.gov.tr/dm/yayinlar/kriz.pdf, Erişim Tarihi: 17.06.2012.
• BELLAMY, C. ve G. CHILD (2001), “European Community Law of
• Competition”, 5. Baskı, Sweet & Maxwell. BLANCO, L.O. (2007), “Shipping Conferences Under EC Antitrust Law
• Criticism of a Legal Paradox”, Hart Publishing. BLANCO, L.O. ve B. V. HOUTTE (1996), “EC Competition Law in The Transport Sector”, Oxford University Press.
• BUTCHER, L. (2010), “Shipping: EU Policy”, House of Commons Kütüphanesi.
• CHLŌMOUDĒS, K. ve A. PALLIS (2002), “European Union Port Policy: The Movement Towards A Long-Term Strategy”, Edward Elgar Publishing.
• CLARKSON RESEARCH STUDIES (2004), “The tramp shipping market”, http://www.clarksons.net/archive/research/freestuff/tramp_shiopping_market_A pril_2004.pdf, Erişim Tarihi: 17.06.2012.
• ÇAKAL, R. (1996), “Doğal Tekellerde Özelleştirme ve Regülasyon”, Devlet
• Planlama Teşkilatı Uzmanlık Tezleri Yayın No: 2455, Ankara.
• DPT (2007), “Dokuzuncu Kalkınma Planı 2007 - 2013: Denizyolu Ulaşımı”
• Özel İhtisas Komisyonu Raporu Yayın No: DPT: 2725.
• FEARNLEY CONSULTANTS AS, GLOBAL INSIGHT AND HOLMAN FENWICK & WILLAN (2007), Fearnley’s Report, “The Legal and Economic
• Analysis of Tramp Maritime Services”, http://ec.europa.eu/competition/sectors/transport/reports/tramp_report.pdf, Erişim Tarihi: 17.06.2012.
• GÜRZUMAR, O.B. (2006), “Zorunlu Unsur Doktrinine Dayalı Sözleşme
• Yapma Yükümlülüğü”, Seçkin Yayınları. GÜVEN, P. (2008), “Rekabet Hukukunda Sözleşme Yapma Zorunluluğu
• Rekabet Kurulu Kararları Işığında Zorunlu Unsur Doktrinin İncelenmesi”, Rekabet Kurumu Perşembe Konferansları. HAARMEYER, D. ve P. YORKE (1993), “Port Privatization: An International
• Perspective”, reason.org/files/6a983123788632131171e022e6466a7a.pdf, Erişim Tarihi: 17.06.2012.
• HARALAMBİDES, H.E. (1996), “The Economics Of Bulk Shipping Pools”
• Denizcilik Ekonomisi ve Lojistik Merkezi, Erasmus Rotterdam Üniversitesi, http://www.maritimeeconomics.com/system/files/downloads/papers/HH_Bulk% Shipping%20Pools.pdf, Erişim Tarihi: 17.06.2012.
• HJALMARSSON, J. ve A. LISTA (2005), “Shipping and Trade Law: EU
• Competition Law and Maritime Sector”, Cilt: 5, Sayı: 3, http://www.eulaw.soton.ac.uk/elpub/Article_%20Vol5%20No_3.pdf, Erişim Tarihi: 17.06.2012.
• JONES, A. ve B. SUFRIN (2007), “EC Competition Law”, 3. Baskı, Oxford University Press.
• KARAMİTSOS, F. (2009), “EC Law and Maritime Transport: Preliminary
• Remarks, Competition and Regulation in Shipping and Shipping Related Industries”, Martinus Nijhoff Publishers. KAYSERİLİOĞLU, E. (2004), “Deniz Taşımacılığı Sektörü Profili”, İstanbul
• Ticaret Odası Etüt ve Araştırma Şubesi, İstanbul, www.ito.org.tr/Dokuman/Sektor/1-26.pdf, Erişim Tarihi: 17.06.2012.
• KOUKOS, N. (2009), “EC Competition Law in the Tramp Shipping Sector”
• Oslo Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, http://www.duo.uio.no/publ/jus/2009/94352/trampxfinal-NikolaosxKoukos.pdf, Erişim Tarihi: 17.06.2012.
• KUTOĞLU, L. (2007), “Düzenli Hat Taşımacılığında Regülasyon ve Rekabet”
• Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezleri Serisi, 5. Dönem Uzmanlık Tezleri, Rekabet Kurumu, Ankara. LANGEN, P.W. ve A. CHOULY (2004), “Deniz Limanlarında Hinterland
• Erişim Rejimi”, European Journal of Transport and Infrastructure Research, Cilt: 4, Sayı: 4, http://www.ejtir.tbm.tudelft.nl/issues/2004_04/pdf/2004_4_1.pdf, Erişim Tarihi: 17.06.2012.
• LIU, H. (2009), “Liner Conferences in Competition Law”, International Max
• Planck Research School for Maritime Affairs, Hamburg Üniversitesi. MARQUEZ, T. (1998), “International Maritime Law: Shipping, Competition, and Dumping: The European Community's Liner Shipping Regulations”, Tulane
• Üniversitesi, Tulane Maritime Law Journal, Sayı: 139. ODEKE, A. ve H. KARAN (2002), “Deniz Taşıma Sektöründe Rekabet
• Hukuku”, Ankara Barosu Uluslararası Hukuk Kurultayı, 2. Cilt. OECD (2002) “Report on Regulatory Issues in International Maritime
• Transport”, http://www.oecd.org/dataoecd/0/63/2065436.pdf, Erişim Tarihi: 17.06.2012.
• ONAT, Z.M. (2005), “Dünya Limanlarında Rekabet Ve Düzenleme; Marmara
• Bölgesi Konteyner Terminallerinin Değerlendirilmesi”, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. ÖLMEZ, S.H. (2003), “Rekabet Hukukunda Zorunlu Unsur Doktrini ve Uygulaması”, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezleri Serisi, 2. Dönem Uzmanlık
• Tezleri, Rekabet Kurumu, Ankara. PACKARD, W.V. (1989), “Shipping Pools”, Lloyd's of London Press, London.
• POZDNAKOVA, A. (2010), “New liner consortia block exemption: a legislative commentary”, European Competition Law Review, Cilt: 31, Sayı: 10, s.415-420.
• REKABET KURUMU (2012), Rekabet Raporu, Rekabet Kurumu, Ankara, http://www.rekabet.gov.tr/dosyalar/images/file/Basim-yayin/rapor.pdf, Erişim Tarihi: 17.06.2012.
• RITTER, L. ve W.D. BRAUN (2005), “European Competition Law: A
• Practitioners Guide”, 3. Baskı, Aspen Publishers. SESLİ, E. (2008), “Liman Özelleştirmeleri Sürecinde ve Sonrasında Rekabet”
• Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezleri, 6. Dönem Uzmanlık Tezleri, Rekabet Kurumu, Ankara. STATAMİOU, C ve P. NECOCLEOUS (2009), “The New Era of EC
• Competition Law in the Shipping Industry”, International Company and Commercial Law Review, Sayı:1. TEKDEMİR, Y. (2003), “AT Rekabet Hukukunda Anlaşma Yapmayı Reddetme
• Sorunu ve Zorunlu Unsur Doktrini: Anlaşma Yapma Yükümlülüğü veya Sözleşme Serbestisinin Sınırları”, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezleri Serisi, 1. Dönem Uzmanlık Tezleri, Rekabet Kurumu, Ankara. TUNFORS, H. (2001), “Düzenli Hat Konferansları”, Lund Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, http://lup.lub.lu.se/luur/download?func=downloadFile&recordOId=1562676&fi leOId=1566038, Erişim Tarihi: 17.06.2012.
• WHISH, R. (2008), “Competition Law”, 6. Baskı, Oxford University Press.
• REKABET KURULU KARARLARI 7.2000 tarih ve 00-26/292-162 sayılı Biryay-I Kararı 12.2000 tarih ve 00-50/533-295 sayılı Eti Holding Kararı 1.2001 tarih ve 11-04/ 55-20 sayılı Ro-Ro İşletmeleri Kararı 12.2001 tarih ve 00-49/529-291 sayılı Biryay-II Kararı 1.2003 tarih ve 03-03/25-7 sayılı Türkiye Denizcilik İşletmeleri A.Ş. Kararı 3.2005 tarih ve 05-18/201-65 sayılı Europe Mediterranian Kararı 5.2005 tarih ve 05-31/376-M sayılı Mersin, İzmir, İskenderun, Derince
• İşletmeciliği Kararı 2.12.2010 tarih ve 10-75/1538-592 sayılı İskenderun Limanı Kararı 8.2011 tarih ve 11-44/995-341 sayılı Samsunport Kararı
• AB KOMİSYONU KARARLARI Miller International Schallplatten GmbH v Commission Kararı [1978] ECR (19/77)
• VBVB (43/82) ve VVVB (63/82) v Commission Birleşmiş Davalar [1984]
• Telemarketing v.CLT and I PB [1986] 311/84, 1985 E.C.R. 3261
• B&I v. Sealink Avrupa Komisyonu Kararı IV/34,174, [1992] 5 CMLR 255 CEWAL [1992] 93/82/EC
• British Midland/Aer Lingus [1992] OJ L96/34, [1993] 4 CMLR 596
• Port of Rodby [1994] OJ L55/52, [1994] 5 CMLR 457 TAA, OJ 1994 L376/1
• Sea Containers Ltd/Stena Sealink [1994] OJ L15/8, [1995] 4 CMLR 84
• Sea Containers v. Stena Sealink, OJ L 015, 18.01.1994
• Morlaix (Port of Roscoff) [1995] 5 CMLR 457
• John Dere Ltd v Commission [1998] ECR 1-3111, C-7/95 P
• Magill TV Guide v. ITP, BBC, RTE, [1998] 89/205/EEC Maesk/ECT OJ C 045, 18. 2000 Said, [2000] OJ C 045
• Hutchison/RCPM/ECT [2001] COMP/JV.55
• Sea-Invest/EMO-EKOM [2006] COMP/M.3848
• Asnex-Equifax v Asociacion de Usuarios de Servicios Bacarios Kararı [2006] ECR I-11125 ATAD KARARLARI
• /69 sayılı Franz Völk v S.P.R.L. Ets J. Vervaecke ATAD Kararı [1969]
• /73 Sayılı Commission v. French Republic “French Merchant Seamen” ATAD Kararı [1974]
• /83 Sayılı European Parliament v. Council of the European Communities, ATAD Kararı [1985]