TÜRK ENERJİ SEKTÖRÜNDE REKABET KURUMU İLE SEKTÖREL DÜZENLEYİCİ KURUM ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2010, Sayı: 44, 7 - 57, 01.12.2010

Selen Yersu Şahin

Öz

Enerji sektöründe yaşanan rekabete ilişkin sorunlara, enerji sektörü de dahil olmak üzere tüm mal ve hizmet piyasalarında 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’u uygulamak ve rekabeti korumakla görevli olan Rekabet Kurumu’nun mu, yoksa enerji sektörünü düzenlemek, denetlemek ve bu sektörde rekabeti sağlamak ve geliştirmekle görevli olan Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun mu müdahale edeceğinin açık olmadığı durumlarda, yetki çatışması sorunu gündeme gelmektedir. Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği rekabet hukuku uygulaması ile Rekabet Kurulu kararlarında, yetki meselesinin çözümüne yönelik ipuçlarına yer verilmekle birlikte, yetki çatışmasının bırakılmaması gerektiği düşünülmektedir. Hukuki belirsizliğin ortadan kaldırılması açısından, kurumların yetkilerinin ilgili kanunlarda saptanması gerekli görülmekte, ancak, yeterli bulunmamaktadır. Yetki çatışmalarını önlemek ve gidermek bakımından, iki kurum arasında, ana çerçevesi ilgili kanunlarda imzalanacak mekanizmasının mutlaka oluşturulması ve etkin biçimde sürdürülmesi gerektiğine inanılmaktadır. Rekabet Kurumu ile Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu arasındaki ilişki, çalışmamızın konusunu teşkil etmektedir

Anahtar Kelimeler

Rekabet Otoritesi, Sektörel Düzenleyici Kurum, Enerji Sektörü, Rekabet İhlali, Yetki Çatışması

THE RELATIONSHIP BETWEEN COMPETITION AUTHORITY AND SECTORAL REGULATORY AUTHORITY IN TURKISH ENERGY SECTOR

Öz

When it is unclear whether the Turkish Competition Authority which is responsible for enforcing the Act on the Protection of Competition and protecting competition in all markets for goods and services, or the Energy Market Regulatory Authority which is responsible for regulating and supervising the energy sector, providing and enhancing competition in this sector will step in to handle the competition issues in the energy markets, the problem of overlapping jurisdictions becomes evident. Although the competition law practice of the United States and the European Union, and the decisions of the Turkish Competition Board give hints to the solution of the issue, this tender issue should better not be limited with a single legal case. Setting both of the authorities’ jurisdictional powers in their relevant acts is necessary but inadequate in avoiding jurisdictional ambiguity. It is believed that, in order to avoid and eliminate the problem of overlapping jurisdictions, an operational mechanism for co-operation and coordination between these two authorities should be framed in the relevant acts and the technicalities should be left to a protocol signed between the aforementioned authorities. The relationship between the Turkish Competition Authority and the Energy Market Regulatory Authority is the subject of our study

Anahtar Kelimeler

Competition Authority, Sectoral Regulatory Authority, Energy Sector, Competition Infringement, Jurisdictional Overlap

Kaynakça

• AKCOLLU, Y. (2003a), “AB’de Enerji ve Rekabet”, Avrupa Birliği’nin Enerji
• Politikası ve Türkiye’ye Yansımaları I, Ulusal Politika Araştırmaları Vakfı, Ankara. AKCOLLU, Y. (2003b), Elektrik Sektöründe Rekabet ve Regülasyon, Rekabet
• Kurumu Uzmanlık Tezleri Serisi, Ankara ARDIYOK, Ş. (2002a), Doğal Tekeller ve Düzenleyici Kurumlar, Türkiye İçin
• Düzenleyici Kurum Modeli, Rekabet Kurumu Lisansüstü Tez Serisi, Ankara. ARDIYOK, Ş. (2002b), Devletin Piyasalara Müdahalesi: Regülasyon, Ankara.
• ARDIYOK, Ş. (2004), Yerel Telekomünikasyon Hizmetlerinde Rekabet, Rekabet
• Kurumu Uzmanlık Tezleri Serisi, Ankara. ARDIYOK, Ş. ve F. OĞUZ (2009), “Competition Law and Regulation in the Turkish Telecommunications Industry: Friends or Foes?”, Telecommunications Policy içinde.
• ASLAN, Y. (2001), Rekabet Hukuku, Ekin Kitabevi, Bursa.
• ASLAN, Y. (2008), Enerji Hukuku Cilt II, Ekin Kitabevi, Bursa.
• ASLAN, Y. (2009), Enerji Hukuku Cilt III, Ekin Kitabevi, Bursa.
• ASLAN, Y., E. KATIRCIOĞLU, G. ALTINAY, Ş. ARDIYOK, A. ILICAK, B. GÜLTEKİN, E. ÖNAL VE C. AKÇAOĞLU (2007), Enerji Hukuku Cilt I, Ekin Kitabevi, Bursa.
• ATİYAS, İ. (1999a), Ne İçin ve Nasıl Regülasyon?, İstanbul, http://mimoza.marmara.edu.tr/~mcokgez/Makaleler/atiyas1.htm, Erişim Tarihi: 22.04.2010.
• ATİYAS, İ. (1999b), Doğal Tekellerin Regülasyonu ve Rekabet, Perşembe
• Konferansları, Rekabet Kurumu Yayını, Ankara. ATİYAS, İ. (2001), “Regülasyon ve Rekabet”, Regülasyon ve Rekabet (15-16
• Mart 2001), Rekabet Kurumu Yayını, Ankara.
• AUBIN, D. (2009), Limited Fragmentation Through Coordination in the Regulation of the Energy and Telecommunications Sectors in Belgium, Belgium.
• BAYKAL, M. (2008), “Hukuk-Ekonomi İlişkisi ve Ekonomi Hukuku Üzerine”
• Ankara Barosu Dergisi, Yıl:66, Sayı:4, Güz, Ankara, s.76-87. BOWER, J. (2003), Why Ofgem?, UK, http://www.oxfordenergy.org/pdfs/Sep03_Why%20Ofgem.pdf, Erişim Tarihi: 11.08.2010.
• BÜLBÜL, M.O. (2007), Doğal Gaz Piyasasında Rekabet, Rekabet Kurumu
• Uzmanlık Tezleri Serisi, Ankara. CABAU, E., L. HANCHER, C. JONES, L. KJOLBYE, V. LANDES VE M. VAN DER WOUDE (2007), EU Energy Law Volume II, Claeys&Casteels, Belgium.
• CAMERON, P. (2002), Competition in Energy Markets: Law and Regulation in the European Union, Oxford, New York.
• CAN, M.E. (2006), Hukuki Açıdan Elektrik Piyasasında Rekabet, Turhan Kitabevi, Ankara.
• CARLTON, D. ve J. PERLOFF (2005), Modern Industrial Organization
• Pearson Addison-Wesley, USA. CHEMTOB, S.M. (2007), The Role of Competition Agencies in Regulated
• Sectors, USA, http://www.justice.gov/atr/public/speeches/225219.htm, Erişim Tarihi: 05.09.2010.
• COKER, J.R. (2005), “Saving Otter Tail: The Essential Facilities Doctrine and Electric Power Post-Trinko”, FSU Law Review, Vol. 33, No. 1.
• COURIVAUD, H. (2004), “Enerji Hizmetlerinin Rekabete Açılması ‘Fransa
• Örneği’”, Perşembe Konferansları 18, Rekabet Kurumu Yayını, Ankara. DEMİRÖZ, A. (2009), “Sözleşme Yapmayı Reddetme Bağlamında Hakim
• Durumdaki Teşebbüslere Getirilen Yükümlülüklerin Sınırları”, Erciyes Üniversitesi Rekabet Hukukunda Güncel Gelişmeler Sempozyumu VII. DPT (2007), Dokuzuncu Kalkınma Planı Rekabet Hukuku ve Politikaları Özel
• İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara. DUBE, C. (2008), Competition Authorities and Sector Regulators: What is the Best Operational Framework? Cuts Centre For Competition, Investment &
• Economic Regulation, India. EPDK (2009), Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu 2008 Yılı Faaliyet Raporu, Ankara.
• EĞERCİ, A. (2005), Rekabet Kurulu Kararlarının Hukuki Niteliği ve Yargısal
• Denetimi, Rekabet Kurumu Lisansüstü Tez Serisi, Ankara. EĞİLMEZ, M. (2009), Küresel Finans Krizi (Piyasa Sisteminin Eleştirisi)
• Remzi Kitabevi, İstanbul. EU (2004), Regular Report on Turkey’s Progress Towards Accession, Brussels.
• EU (2005), Regular Report on Turkey’s Progress Towards Accession, Brussels.
• GERADIN, D. (2005), “Limiting the Scope of Article 82 of the EC Treaty
• What can the EU Learn from the US Supreme Court's Judgment in Trinko in the Wake of Microsoft, IMS, and Deutsche Telekom”, Common Market Law Review. GÖKDEMİR, B. (2009), Türkiye’de Doğalgaz Sektörünün Yeniden
• Yapılandırılması: Sekiz Yıllık Deneyimin Arz Güvenliği ve Rekabet Politikası Perspektifinden Değerlendirilmesi, Ankara. GÜNEY, E.S. (2004), “Elektrik Sektöründe Rekabet Karşıtı Davranışlar”
• Perşembe Konferansları 18, Rekabet Kurumu Yayını, Ankara. GÜNEY E.S. ve Y. AKCOLLU (2007), “Türk Elektrik Sanayiinde Yeniden
• Yapılandırma, Rekabet ve Düzenleme”, Türkiye’de Rekabetçilik ve Düzenleme, TEPAV Yayını, Ankara. GÜVEN, P. (2004), “Rekabet Hukukunda Sözleşme Yapma Zorunluluğu (Rekabet Değerlendirilmesi)”, Perşembe Konferansları 19, Rekabet Kurumu Yayını, Ankara. Kararları Işığında Zorunlu Unsur Doktrininin
• HELLWIG, M. (2008), Competition Policy and Sector-Specific Regulation for
• Network Industries, Max Planck Society, Germany. KARAKELLE, İ.H. (2000), “Rekabet Politikası ve Türkiye Deneyimi”, Türkiye
• Uluslararası Rekabet Sempozyumu (6-7 Mart 2000), Rekabet Kurumu Yayını, İstanbul.
• KAYA, Ş.D. (2009), Fiyat Sıkıştırması Ekonomik ve Hukuki Açıdan Bir
• Değerlendirme, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezleri Serisi, Ankara. KHEMANI, R. (2007), “Genel Bakış ve Tavsiyeler”, Türkiye’de Rekabetçilik ve Düzenleme içinde, TEPAV Yayını, Ankara.
• KLOTZ, R. (2001), “Rekabet Politikası Perspektifinden Avrupa Topluluğunda ve Üye Ülkelerde Regülasyon Uygulamaları”, Regülasyon ve Rekabet (15-16
• Mart 2001), Rekabet Kurumu Yayını, Ankara.
• KNIGHT, P. (2001), “Rekabet Otoriteleri ile Regülasyon Kurumları Arasındaki
• İlişkiler”, Regülasyon ve Rekabet (15-16 Mart 2001), Rekabet Kurumu Yayını, Ankara.
• O’DONOGHUE, R. ve A.J. PADILLA (2006), The Law and Economics of
• Article 82 EC, Hart Publishing, USA. OECD (1999), OECD Committee on Competition Law and Policy, Relationship
• Between Regulators and Competition Authorities, Paris. OECD (2001), Regulatory Institutions in Liberalised Electricity Markets, Paris.
• OECD (2002), Turkey - Regulatory Reform in Electricity, Gas and Road Freight Transport, Paris.
• OECD (2004), OECD Post Regulatory Reform Developments with Regard to
• Competition Policy in Turkey, Paris. OECD (2005a), The Relationship Between Competition Authorities and Sectoral
• Regulators Issues Paper, Paris. OECD (2005b), Türkiye’de Rekabet Hukuku ve Politikası, Paris.
• ÖLMEZ, H.S. (2003), Rekabet Hukukunda Zorunlu Unsur Doktrini ve Uygulaması, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezleri Serisi, Ankara.
• ÖZ, G. (2004), “Avrupa Birliği ve Türkiye’de Enerji Piyasalarında Rekabet
• Hukukunun Uygulanması”, AB’nin Enerji Politikası ve Türkiye içinde, Ulusal Politika Araştırmaları Vakfı, Ankara. ÖZKAN, A.F. (2009), “Türk Rekabet Hukuku Uygulamasında Kamu
• Teşebbüsleri ve Kamu Kuruluşlarının Rekabeti Bozucu Davranışları”, Rekabet Dergisi, Cilt:10, Sayı:3, s.115-209. ÖZKAN, A.F. (2010), “Türkiye’de Enerji Sektörüne İlişkin 10 Temel Sorun
• Alanı”, Rekabet Dergisi, Cilt:11, Sayı:2, s.83-139. ÖZTÜRK, E. (2003), Türk İdare Sisteminde Rekabet Kurumunun Yeri ve Diğer
• Bağımsız İdari Otoritelerle Karşılaştırılması, Rekabet Kurumu Uzmanlık Tezleri Serisi, Ankara. PARLAK, M. (2007), Rekabet Kurumu 10. Yıl Sempozyumu, Rekabet Kurumu Yayını, Ankara.
• REKABET KURUMU (2003), Rekabet Kurumu 4. Yıllık Rapor 2002 Yılı
• Rekabet Kurumu Yayını, Ankara. REKABET KURUMU (2009), Rekabet Terimleri Sözlüğü, Rekabet Kurumu Yayını, Ankara.
• REKABET KURUMU (2010), Rekabet El Kitabı, Rekabet Kurumu Yayını, Ankara.
• SARIİBRAHİMOĞLU, S. (2001), “Regülasyon ve Rekabet Kurumu”, Perşembe
• Konferansları 15, Rekabet Kurumu Yayını, Ankara. TAN, T. (2000), “Bağımsız İdari Otoriteler”, Perşembe Konferansları 4
• Rekabet Kurumu Yayını, Ankara. TAN, T. (2010), Ekonomik Kamu Hukuku Dersleri, Turhan Kitabevi, Ankara.
• TÜSİAD-OECD (2003), Türkiye’de Düzenleyici Reformlar Ekonomik
• Dönüşüme Yaşamsal Destek, İstanbul. UNCTAD (2006), Romania’s Experience On The Relationship Between The Competition Authority And The Sector Regulators, UNCTAD's Seventh Session
• Of The Intergovernmental Group Of Experts On Competition Law And Policy, Geneva. ÜNAL, Ç. (2009), Aşırı Fiyat Kavramı ve Aşırı Fiyatlama Davranışının
• Rekabet Hukukundaki Yeri, Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, Rekabet Kurumu, Ankara. WHISH, R. (2009), Competition Law, Oxford University Press, USA.
• ZENGİNOBUZ, Ü. (2000), “Elektrik Sektöründe Özelleştirme, Rekabet Ve ‘Regülasyon’”, Perşembe Konferansları 5, Rekabet Kurumu Yayını, Ankara.
• /10830 Esas No, 2007/7326 Karar No’lu Danıştay Onüçüncü Dairesi Kararı
• ABD Yüksek Mahkeme Kararları Aspen Skiing Company v. Aspen Highlands Skiing Corporation, U.S. 585, [1985].
• Otter Tail Power Co. v. U.S., 410 U.S. 366, [1973].
• Pacific Bell Tel. Company, DBA AT&T California, at all v. Linkline Communications Inc. 555 U.S. _, [2009].
• Town of Concord v. Boston Edison Co., 915 F.2d 17 (1st Cir. 1990).
• Verizon Communications Inc. v. Law Offices of Curtis V.Trinko, LLP, 540 U.S. 398, [2004].
• Avrupa Komisyonu Kararları Case COMP/38.784 - Wanadoo Espana vs. Telefonica, 2007.
• Deutsche Telekom AG, Case COMP/C-1/37.451, 37.578, 37.579, OJ L 263/9, 2003.