Romanov Hanedanı’nın 300. Yıldönümü Törenleri: Kafkasya’da Meşruiyet, Propaganda ve Kimlik Politikaları

Year 2025, Volume: 12 Issue: 1, 121 - 132, 30.06.2025

Resul Turan

https://doi.org/10.34086/rteusbe.1706495

Abstract

Rus İmparatorluğu’nu yöneten Romanov Hanedanı’nın 300. yıldönümü, 1913 yılında görkemli törenlerle kutlanmıştır. İmparator II. Nikolay ve ailesi, düzenledikleri bir dizi geziyle yurt genelinde halkla bir araya gelmiştir. Başkent caddelerinde askerî geçitler, temsiller ve konserler gibi etkinlikler gerçekleştirilmiş, katedrallerde ise şükran ayinleri düzenlenmiştir. Bu törenlere Rusya’nın farklı bölgelerinden din adamları, kabile reisleri, hanlar, beyler, emirler, prensler gibi önemli isimler katılmıştır. Kafkasya, İmparatorluk geneline yayılan kutlamaların önemli bir merkezi olmuştur. Kafkasya’daki kutlamalar çok kültürlü yerel yapının bir yansıması olarak öne çıkarılmıştır. Tiflis ve Erivan gibi şehirlerde idarenin direktifiyle Ermeni ve Gürcü kiliselerinde, camilerde ve diğer ibadethanelerde dualar okunmuştur. Şehir meydanları, hanedan portreleri ve “Tanrı Çar’ı Korusun” yazılı ışıklandırmalarla donatılarak monarşinin gücü vurgulanmıştır. Tüm bu çabalara rağmen Müslüman halkın kutlamalara ilgisi sınırlı kalmıştır. Bu çalışma, Romanov Hanedanı’nın 300. yıl kutlamalarını, imparatorluk propagandasının incelikli bir aracı ve siyasi konsolidasyon mekanizması olarak kullanılmasını incelemektedir. Özellikle Kafkasya bölgesindeki törenleri mercek altına alarak, bu pratiklerin iki temel işlevini analiz etmiştir. Bir yandan imparatorluk otoritesinin görkemli bir temsili olarak hanedan bağlılığını pekiştirmek, diğer yandan yerel halkların Rus İmparatorluğu’na sadakatini ölçen bir tür siyasi denetim mekanizması oluşturmaktır. Araştırma, Rus idaresinin Batum, Acara ve Artvin gibi yeni ilhak edilen bölgeler de dahil olmak üzere geleneksel soyluluk unvanlarını (ağa, bey vb.) stratejik biçimde canlandırarak yerel elitleri kazanma politikasını da ele almıştır.

Keywords

Romanov Hanedanı, Kafkasya, II. Nikolay, Batum, Acara, Artvin, Tören

The 300th Anniversary of the Romanov Dynasty: Legitimacy, Propaganda, and Identity Politics in the Caucasus

Abstract

This study examines the 300th anniversary celebrations of the Romanov Dynasty in 1913 as a sophisticated instrument of imperial propaganda and political consolidation. The empire-wide festivities, marked by grand processions, religious services, and cultural performances, served as both a spectacular display of imperial power and a mechanism for assessing political loyalties across Russia's diverse territories. Focusing particularly on the Caucasus region - a crucial center of these celebrations - the analysis reveals how the tsarist administration strategically employed these events to reinforce dynastic authority while testing regional allegiances. The research highlights the multi-ethnic character of the Caucasus celebrations, where coordinated religious ceremonies in Armenian and Georgian churches, mosques, and other places of worship were orchestrated under imperial direction. Despite these efforts to project unity, the limited participation of Muslim populations revealed the challenges of imperial integration. Furthermore, the study investigates the regime's calculated revival of traditional noble titles (agha, bey) in newly incorporated territories like Batum, Adjara, and Artvin as part of a broader strategy to co-opt local elites and strengthen imperial governance through collaborative arrangements with regional power structures. These commemorative practices offer valuable insights into the complex interplay between symbolic displays of authority and practical mechanisms of control in maintaining Russia's multi-ethnic empire during its final years. The findings contribute to our understanding of how imperial regimes used ceremonial politics to negotiate the tensions between centralizing authority and accommodating regional particularities.

Keywords

Romanov Dynasty, The Caucasus, Nicholas II, Batumi, Adjara, Artvin, Ceremony

References

• A. Bogovitin. (1913). Kak Prazdnoval Kavkaz 300-letie. Kavkazskie Kurortı, 5, 9-13.
• A.K. Badjelidze. (1973). Osnovnıe Voprosı Ekonomiki Adjari (1878-1921). Sabçota Acara.
• A.V. Manko. (2005). Rossiyskaya Monarhiya: Simbolika i Atributı. Veçe.
• Çast Ofitsialnaya. (1913a, Fevralya). Batum. Oblastnıya Vedomosti, 1.
• Çast Ofitsialnaya. (1913b, Fevralya). Batum. Oblastnıya Vedomosti, 1.
• Deringil, S. (2014). İktidarın Sembolleri ve İdeoloji: II. Abdülhamid Dönemi (1876-1909). Doğan Kitap.
• Gramsci, A. (2014). Antonio Gramsci: Hapishane Defterleri, (J. A. Buttigieg, Ed.; B. Baysal, Çev.; C. 4). İletişim Yayınları.
• Halit Özdemir. (2002). Artvin Tarihi (II. Baskı). İkbal Matbaası.
• Hatuna Dumbadze. (2022). Batumis sakalako tvitmmartveloba 1888–1914 ts’lebshi [Samagistro tezisi]. Batumis Shota Rustavelis Sakhelmtsipo Universiteti.
• H.K. (1913). Yubileynıy Prazdnik Rossii. S.-Peterburgskie Vedomosti, 2.
• İşçi, O., & Önol, O. (2019). Rusya İmparatorluğu’nun Çöküşü 1881—1917 Harp Yahut İhtilal (2. baskı). Kronik.
• Kavkazets. (1913). Şto Sdelala Dlya Kavkaza Rossiya Pod Skipetrom Doma Romanovıh: K 300-letnemu Yubileyu Doma Romanovıh. İzdanie Kantselyariya Namestnika Yego İmperatorskago Veliçestva na Kavkaze.
• Mikheil Bakhtadze. (2014). General Ilia Makarashvili da sakhlebi Peru da Frantshiashi. Istoriani, 3, 17-21.
• Nasiman Yagublu. (2015). Entsiklopediya Muhammeda Emina Rasulzade.
• Otte, T. G. (2018). Centenaries, self-historicization and the mobilization of the masses. In T. G. Otte (Ed.), The age of anniversaries: The cult of commemoration, 1895–1925 (ss. 1–35). Routledge.
• Po Oblasti. (1913, Mart 9). Batum. Oblastnıya Vedomosti, 5.
• RGİA, f. 1276, op. 19, d. 776, l. (t.y.).
• RGİA, f. 1320, op. 1, d. 168, l. (t.y.).
• RGİA, f. 1320, op. 1, d. 258, l. (t.y.).
• Uçreditelnaya Gramota 1613. (1913, Mart 9). Batum. Oblastnıya Vedomosti, 2-3.
• Y.V. Vyaçeslavovna & Y.J. Aleksandrovna. (2013). Traditsii Prazdnovaniya Yubileev Doma Romanovıh v Rossii (1613-2013). Malodejnıy Nauçnıy Forum: Obşestvennıe i Ekonomiçeskie Nauki, 4(4), 45-52.