Hoca Râsim Efendi ve Anglikan Kilisesi’ne Cevap

Yıl 2018, Sayı: 2, 32 - 64, 29.10.2018

Rıdvan Özdinç

Öz

Anglikan Kilisesi, Şeyhülislâmlık makamına
hitaben İslâm hakkında bilgi isteyen bir mektup göndermiştir. Dört soruluk bu
mektuba ulema tarafından cevaplar verilmiş ve bu cevaplar kitap olarak da
neşredilmiştir. Hoca Râsim Efendi de bu kitaplardan önce Alemdar
gazetesinde bir cevap tefrika etmiştir. Yarım kalan bu cevapta din-modernleşme
ilişkileri, yeni ilm-i kelâm konuları ve oryantalistlerin iddialarına verilen
cevaplara dair veriler mevcuttur. İngiliz Muhibleri Cemiyeti azası da olan
Râsim Efendi’nin işgal altındaki İstanbul’da İngiliz yanlısı Alemdar
gazetesinde kaleme aldığı yazıların muhtevasına bu ilişkiler zaviyesinden
bakmak gerekir.

Anahtar Kelimeler

Anglikan Kilisesi, Hoca Rasim Efendi, İsbât-ı vâcib, Nübüvvet, Tevekkül

HOCA RÂSIM EFENDI AND HIS ANSWER TO THE ANGLIKAN CHURCH

Öz

The Anglican
Church sent a letter to the Office of al-Mashyakha asking for information about
Islam. The answers to these four questions were given by ulema and these
answers were also published as books. Hoca Râsim Efendi also published an
answer on the Alemdar newspaper before these books. In this discussion, there
are data on religion-modernization relations, new ilm-i kalâm topics, and
answers given to the claims of orientalists. Rasim Efendi, a member of the English
Frendship Association (İngiliz Muhipleri Cemiyeti), should take a close look at
the content of the writings he received in the pro-British Alemdar newspaper in
occupied Istanbul.

Anahtar Kelimeler

Anglican Church, Hoca Rasim Efendi, Isbat al-Wajib, Prophecy, Tawakkul

Kaynakça

• Akman, Zekeriya. “Anglikan Kilisesi’nin Meşîhat Kurumuna Soruları ve Bunlara Verilen Cevaplar”. Hikmet Yurdu 6, c: 6, sayı: 11, (2013/1), 357-377.
• Alp, Burcu Başak. Yerli Kaynaklar Bağlamında İngiliz Muhipleri Cemiyeti. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, 2013. Avni, Ahmed Râsim. Kitâbü’t-Tenvîr. İstanbul: 1334. Birinci, Ali. “Hoca Râsim Efendi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Ankara: TDV Yayınları, 1989), 18: 194-196. Birinci, Ali. Tarihin Gölgesinde: Meşâhir-i Meçhûleden Birkaç Zat. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2001. Çaviş, Abdülaziz. Anglikan Kilisesine Cevâb. trc. Mehmed Akif Ersoy, İstanbul: Evkaf-ı İslamiye Matbaası, 1339-1341; Anglikan Kilisesine Cevap, trc. Mehmed Akif Ersoy; sdl. Süleyman Ateş, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1987. İzmirli. İsmail Hakkı. el-Cevabü’s-Sedid fi Beyâni Dini’t-Tevhid. Ankara: Tedkikat ve Te’lifat-ı İslâmiyye, 1339-1341; Anglikan Kilisesine Cevap, sdl. Fahri Unan, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1995. Kara, İsmail. Türkiye'de İslâmcılık Düşüncesi I: Metinler, Kişiler. İstanbul: Risâle Yayınları, 1986. Milaslı, İsmail Hakkı. Hakîkat-ı İslam. İstanbul: Hilal Matbaası, 1341-1343. Özdinç, Rıdvan. “Allah’ın Kaderine Kaçmak: Veba ve Kolera Etrafında Tedbir Düşüncesi”. Kelam Araştırmaları (KADER), 12: 1 (2014), 306 vd. Özdinç, Rıdvan. Akıl İrade Hürriyet: Son Dönem Osmanlı Dinî Düşüncesinde İrade Meselesi. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2013.