National consciousness in secondary education literature books in Kyrgyzstan

Year 2020, Issue: Ö7, 39 - 44, 21.10.2020

Akartürk Karahan Sibel Barcın

https://doi.org/10.29000/rumelide.808202

Abstract

Keywords

Kyrgyz literature, Kyrgyz language, national consciousness, national identity

Kırgızistan’da orta öğretim edebiyat kitaplarında millî bilinç

Abstract

Dil; bir milletin varlığını sürdürme, kültürünü aktarma yollarından biridir. Dil aracılığıyla insanlar doğru iletişimi sağlar, ulus bilincini, maddi ve manevi kültür ögelerini, değerlerini öğrenirler. Millî bilincin bir ülke içerisinde varlığını sürdürmesinde devletin dil, kültür, tarih, eğitim ile ilgili politikaları etkilidir. Millî politikaların uygulanması ülkeden ülkeye, yönetimden yönetime değişim gösterir. Kırgızistan’daki dil, kültür, edebiyat, tarih eğitimini içine alan millî planlamalar, SSCB dönemi ve bağımsızlık sonrası olarak değişim gösterir. Bu çalışmada, bağımsızlık sonrası Kırgız millî bilincinin okul ders kitaplarında uygulanması araştırılmıştır. Bu kapsamda orta öğretim (10. ve 11. sınıflar) Kırgız edebiyatı kitapları ele alınmıştır. Çalışmada Kırgız dilinin ve edebiyatının öğretimindeki genel sorunlarını tespit etmek, Kırgız halkının kültürünü, gelenek ve göreneklerini Kırgız edebiyatı ders kitaplarına ne kadar yansıtıldığını gözlemlemek, ilgili alanyazında Kırgız millî bilincinin inşasında devletin eğitim politikalarını göstermek amaçlanmıştır. Çalışmaya yönelik bulgular doküman incelemesi yöntemiyle toplanmıştır. Kırgızistan’daki 10. sınıf Kırgız edebiyatı ders kitabı için Keñeşbek Asanaliyev, Sovetbek Baygaziyev, Salican Cigitov, Kireşe İmanaliyev, Kırgız Adabiyatı, 10- Klass (2003); 11. sınıf Kırgız edebiyatı için, K. Artıkbayev, K. Asanaliyev, S. Baygaziyev, K. İmanaliyev, N. İşekeyev ve A. Muratov, Kırgız Adabiyatı, 11- Klass (2013) kitapları esas alınmıştır. Orta öğretim Kırgız edebiyatı ders kitaplarının 2018 yılı Kırgız Edebiyatı Programı ile tutarlı olduğu ve öğrencilerde millî bilinç oluşturmada başarılı olduğu gözlenmiştir.

Keywords

Kırgız edebiyatı, Kırgız dili, millî bilinç, millî kimlik

References

• Abdıeva, R. (2017). Bağımsızlıklarını Kazandıktan Sonra Türk Cumhuriyetlerinin Dil Politikaları ve Türkiye ile Ortak Dil ve Ortak Alfabe Çalışmaları. TÜRKLAD, 1 (2), 184-119.
• Açık, Önkaş, N. ve Günay, E. (2015). Ders Kitabı İnceleme Ölçütlerine Göre Türkçe Ders Kitaplarının Karşılaştırılması. International Journal of Languages Education, 3 (3), 365-378.
• Akimcan Kızı, B. (2008). Bağımsızlık Sonrası Kırgızistan Ortaöğretim Ders Kitaplarında Din Anlatımı, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Aytaş, G. (2006). Edebî Türlerden Yararlanma. Milli Eğitim Dergisi, 169, 261-276.
• Artıkbayev, K., Asanaliyev, K., Baygaziyev, S., İmanaliyev, K., İşekeyev, N., Muratov, A. (2013). Kırgız Adabiyatı, 11- Klass. Bişkek: Bilim Kompyuter.
• Asanaliyev, K., Baygaziyev, S., Cigitov S. ve İmanaliyev, K. (2003). Kırgız Adabiyatı, 10- Klass. Bişkek: Mektep.
• Aytaş, G. (2006). Edebî Türlerden Yararlanma. Milli Eğitim Dergisi, 169, 261-276.
• Eskimen, A., D. (2016). Edebiyat (9-12) Ders Kitapları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma: Türkiye-Amerika Birleşik Devletleri (Indiana Eyaleti) Örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 38-61.
• Kırgız Respublikasının Jalpı Bilim Berüüçü Uyumdarının 10-11 Klasstar Üçün “Kırgız Adabiyatı” Predmeti Boyunça Predmettik Standartı (Okutuu Kırgız Tilinde Jürgüzülgön Mektepter Üçün). Bişkek: 2018.
• MEB. (2018). İlköğretim Tükçe DersiÖğretim Programı. Ankara: MEB Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (9. bs.) Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• İnternet Kaynakları: 2014-2020 Kırgız Cumhuriyeti Devlet Dil Gelişimi ve Dil Politikasının Geliştirilmesi Ulusal Programı, http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ky-kg/63683 (Erişim Tarihi: 30.06.2020)
• http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ky-kg/98149 (Erişim Tarihi: 01.07.2020).
• “Kırgızstan Elinin Assambleyası” https://assembly-kg.news/20-лет-ассамблее-народа-кыргызстана/ (Erişim Tarihi: 13.06.2020).