Translation of space: The case of short story entitled Have You Got Everything You Want? by Agatha Christie

Year 2020, Issue: Ö8, 583 - 597, 21.11.2020

Begüm Çelik

https://doi.org/10.29000/rumelide.816950

Abstract

Agatha Christie, a well-known English crime novelist, was not only a frequent visitor of Istanbul, but she also used it as a setting in her work. “Have You Got Everything You Want?” (1934) from her short story collection entitled Parker Pyne Investigates is one of her narratives mentioning Istanbul. Even though Christie did not focus on Istanbul in her text, its translator can be said to have rewritten it, creating a different meaning for the city in the translation entitled İstanbul Yolunda Bir Macera published as a free supplement to Hareket Newspaper in 1963. “Segmentation of the text” and “evaluation of the proper names in the text”, which are two of the operations of analysis used in the studies of the Paris School of Semiotics and compiled by Sündüz Öztürk Kasar within the framework of her approach to semiotics of translation (Öztürk Kasar, 2009), are used as the analysis steps in this study. In order to evaluate the translation, “Systematics of Designificative Tendencies” (Öztürk Kasar & Tuna, 2017, p. 172) propounded by Sündüz Öztürk Kasar is used. The “over-interpreted” (Öztürk Kasar & Tuna, 2017, p. 172) signs and discourses can be said to reflect Istanbul’s Turkish and Islamic identity, and the translation seems to have been influenced by nationalist sentiments. This translation of the city leads us to consider the translator’s visibility in this text, believing that the invisibility of the translator (Venuti, 1995) is also related to the reading activity. This study suggests that translation of crime fiction in Turkey needs further research especially to help visibility of crime fiction translators.

Keywords

Agatha Christie, semiotics of translation, translation studies, crime fiction, Istanbul

Agatha Christie’nin Have You Got Everything You Want? başlıklı kısa hikâyesi örneğinde mekanın çevirisi

Abstract

Ünlü bir İngiliz polisiye yazarı olan Agatha Christie, İstanbul’u sık sık ziyaret etmekle kalmaz, onu eserlerinde mekan olarak da kullanırdı. Parker Pyne Investigates isimli kısa hikâye kitabına ait “Have You Got Everything You Want” (1934) başlıklı kısa hikâye İstanbul’dan bahseden eserlerinden biridir. Christie eserinde İstanbul’a odaklanmasa da, 1963 yılında Hareket Gazetesi’nin ücretsiz ilavesi olarak yayınlanan İstanbul Yolunda Bir Macera adlı çeviride çevirmenin şehir için yeni bir anlam yaratarak İstanbul’u yeniden yazdığı söyleyenebilir. Paris Göstergebilim Okulu çalışmalarında kullanılan ve Sündüz Öztürk Kasar tarafından çeviri göstergebilimi (Öztürk Kasar, 2009) yaklaşımı kapsamında derlenen bazı çözümleme işlemlerinden “Metnin kesitlenmesi” ve “Metin içinde anlam taşıyan özel isimlerin değerlendirilmesi” bu çalışmada metin çözümleme adımları olarak kullanılmaktadır. Çeviriyi değerlendirmek için, Sündüz Öztürk Kasar tarafından geliştirilen “Anlam Bozucu Eğilimler Dizgeselliği” (Öztürk Kasar & Tuna, 2017, s. 172) kullanılmaktadır. Aşırı-yorumlanan (Öztürk Kasar & Tuna, 2017, s. 172) gösterge ve söylemlerin İstanbul’un Türk ve Müslüman kimliğini yansıttığı ve çevirinin milliyetçi duygulardan etkilendiği söylenebilir. Şehrin bu çevirisi, çevirmenin çevirideki görünmezliğinin okuma etkinliğiyle ilişkisi olduğuna inanarak bu metindeki çevirmen görünürlüğünü (Venuti, 1995) gözden geçirmemize sebep olmaktadır. Bu çalışma polisiye çevirmenlerinin görünürlüğüne yardım etmek için Türkiye’deki polisiye çevirilerinin daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyduğunu öne sürmektedir.

Keywords

Agatha Christie, çeviri göstergebilimi, çeviribilim, polisiye edebiyat, İstanbul

References

• Akıncı, T. (2018). Beyoğlu: Yapıtlar, mekânlar, insanlar (1831-1923). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Alaturka. (2002). In TDK online dictionary. Retrieved July 12, 2020 from https://sozluk.gov.tr
• Barthes, R. (1986). Semiology and the urban. The city and the sign: An introduction to urban semiotics, M. Gottdiener & Alexandros Ph. Lagopoulos (Eds.). New York: Columbia University Press, 87-98.
• Berbérian, H. (2011). “Stanbol (Istanbul) kelimesinin etimolojisine dair bir deneme”. Turkish Journal of History. 6(9), 187-192. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/iutarih/issue/9584/ 119602.
• Christie, A. (1934). Have you got everything you want? A Parker Pyne story. London: Harper Collins Publishers. [Google Books version]. Retrieved from https://play.google.com.
• Christie, A. (1963). İstanbul yolunda bir macera. Hareket Gazetesi. İstanbul: Vatan Gazetecilik ve Matbaacılık.
• Çelik, B. (2020). Reading the city: Western representations of Istanbul in crime fiction and their Turkish translations (Master’s thesis). İstanbul Yeni Yüzyıl University, İstanbul.
• Eziler Kıran, A., & Kıran, Z. (2011). Yazınsal okuma süreçleri (Dilbilim, göstergebilim ve yazınbilim yöntemleriyle çözümlemeler). Ankara: Seçkin.
• Friend, R., & Moench, M. (2013). What is the purpose of urban climate resilience? Implications for addressing poverty and vulnerability. Urban Climate. 6, 98-113. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/259171928_What_is_the_purpose_of_urban_climate_resilience_Implications_for_addressing_poverty_and_vulnerability
• Greimas, A. J. (1986). For a topological semiotics. The city and the sign: An introduction to urban semiotics. M. Gottdiener & A. P. Lagopoulos (Eds.). New York: Columbia University Press, 25-55.
• Greimas, A. J., & Courtés, J. (1982). Semiotics and language: An analytical dictionary. (L. Christ, D. Patte, J. Lee, E. McMahon II, G. Phillips, & M. Rengstorf, Trans.). Bloomington: Indiana University Press.
• Hızlan, D. (2002, September 7). Beyoğlu’nun Pera olarak tarihi. Hürriyet. Retrieved from https://www.hurriyet.com.tr/beyoglu-nun-pera-olarak-tarihi-96034 İnal, O. (2012). Pera’dan Beyoğlu’na. İstanbul: E Yayınları.
• Kartallıoğlu, Y. (2016). İstanbul şehir adının telaffuzunun tarihi süreç içinde gelişmesi [Pronunciational development of Istanbul city name in historical process]. Journal of Humanities and Social Sciences. (7), 119-136.
• Kumar, R. (2020). The Translator’s Invisibility. Hindi Center. Retrieved June 21, 2020 from http://www.hindicenter.com/hindi-translation-research/51-translators-invisibility Narlı, M. (2002, May). Romanda zaman ve mekân kavramları. Balıkesir University Journal of Social Sciences Institute. 5(7), 91-206. Retrieved from http://sbe.balikesir.edu.tr/dergi/edergi/c5s7/ makale/c5s7m6.pdf
• Ortaylı, İ. (1986) İstanbul’dan Sayfalar. İstanbul: Hil Yayınları.................
• Öztürk Kasar, S. (2009). Pour une sémiotique de la traduction, [Toward the semiotics of translation]. La Traduction et ses Métiers. C. Laplace, M. Lederer & D. Gile (Eds.). Caen: Lettres Modernes Minard, Coll, 163-175.
• Öztürk Kasar, S. & Tuna, D. (2017, April). Shakespeare in three languages: Reading and analyzing Sonnet 130 and its translations in light of semiotics. IJLET International Journal of Languages' Education and Teaching. 5(1), 170-181. Doi: 10.18298/ijlet.1723. Retrieved from www.ijlet.com.
• Sakaoğlu, N. (2003). Nasıl bir şehirde yaşıyoruz: İstanbul’un tarihi kimliği. İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi.
• Saussure, F. (1959). Course in general linguistics. (W. Baskin, Trans.). P. Meisel & H. Saussy (Eds.). New York: Philosophical Library.
• Tarcan, H. (2011). “İstanbul” kelimesinin kökeni. Onturk. Retrieved June 22, 2020 from https://onturk.org/2011/05/21/istanbul-kelimesinin-kokeni
• Tuna, D. (2015). Göstergebilimin çeviri alanına uygulanması: George Orwell’in Animal Farm başlıklı yapıtının üç dilde çözümlenmesi ve karşılaştırılması (Doctoral dissertation). Yıldız Technical University, İstanbul.
• Tuna, D. (2016, June). Oktay Rifat’ın Tecelli başlıklı şiiri ve çevirileri üzerinden çeviriyi göstergebilimle buluşturmak / Matching translation with semiotics through Oktay Rıfat’s Tecelli and its translations. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 0(35), 33-52. Retrieved from http://dergipark.org.tr/sefad/issue/24704/261270
• Tuna, D., & Kuleli, M. (2017). Çeviri göstergebilimi çerçevesinde yazınsal çeviri için bir metin çözümleme ve karşılaştırma modeli. Konya: Eğitim Yayınevi.
• Turan, Ç., Özdemir Güzel, S., & Baş, M. (2016, November). Beyoğlu’nun yitirilen değeri üzerine kurum tarihi çalışması: Tokatlıyan Oteli / A case study on institutional history of the lost value of Beyoğlu: Tokatliyan Hotel. The Journal of Academic Social Science. 4(34), 400-418.
• Üsküdar Belediyesi. (n.d). Tarihçe. Üsküdar Belediyesi. Retrieved June 25, 2020 from https://www.uskudar.bel.tr/tr/main/pages/tarihce/25
• Üyepazarcı, E. (1997). Korkmayınız Mr. Sherlock Holmes / Türkiye'de yayınlanmış çeviri ve telif polisiye romanlar üzerine bir inceleme (1881-1928). İstanbul: Göçebe Yayınları.
• Venuti, L. (2004). The translator’s invisibility: A history of translation (2nd ed.). New York: Taylor & Francis e-Library.
• Zink, S. (1963, October). The meaning of proper names. Mind. Oxford: Oxford University Press. 72(288), 481-499.