Türkçe öğreticileri ve okul yöneticilerinin Suriyeli öğrenciler için açılan uyum sınıfı uygulamasına ilişkin görüşleri

Year 2021, Issue: 25, 169 - 194, 21.12.2021

Seyfettin Kapat , Sevilay Şahin

https://doi.org/10.29000/rumelide.1032424

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı olan okullarda Suriyeli öğrenciler için açılan uyum sınıflarına ilişkin Türkçe öğreticileri ve okul yöneticilerinin görüşlerini incelemektir. Araştırma, 2019-2020 eğitim-öğretim yılında Gaziantep’te 10 farklı okulda görev yapan 14 Türkçe öğreticisi ve 13 okul yöneticisi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim deseni ile yürütülmüştür. Verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulardan hareketle; uyum sınıflarına devam eden öğrencilerin, uyum sınıflarında daha rahat bir ortam yakaladıkları ancak Türkçeye maruz kalma ve akran öğretimi noktasında sorun yaşadıkları; Türkçe öğreticilerinin uyum sınıfı uygulaması ile kendilerini daha rahat hissettikleri ancak uyum sınıflarının, sınıf mevcutları ve öğrenciler arasındaki seviye farkının Türkçe öğreticilerini olumsuz etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Suriyeli öğrencilere dil eğitiminin okul öncesi dönemde verilmesinin daha verimli olacağı, Türkçe Yeterlik Sınavı’nın yanında mutlaka bir mülakat sisteminin olmasının gerektiği, uyum sınıflarının daha detaylı bir şekilde planlanması gerektiği sonuçlarına ulaşılmıştır. Katılımcıların görüşlerine göre; uyum sınıfların daha etkili ve verimli olabilmesi için; planlamalar gözden geçirilmeli, materyal desteği sağlanmalı, Türkçe öğreticilerinin gelecek belirsizliği giderilmelidir. Araştırma bulgularına dayanarak; yabancı uyruklu öğrencilerin okul öncesi dönemde dil eğitimi almaları, akran öğretimi yönteminin daha sıklıkla uygulanması, uyum sınıflarındaki dil eğitiminin amacının velilere ve öğrencilere daha yoğun anlatılması, uyum sınıflarının planlamasına daha fazla özen gösterilmesi ve Türkçe öğreticilerinin gelecek belirsizliğinin giderilmesi önerilmektedir.

Keywords

Uyum sınıfı, Suriyeli öğrenciler, dil gelişimi, PIKTES

Opinions of Turkish language teachers and school administrators on the application of the integration class for Syrian students

Abstract

The aim of this study is to examine the opinions of Turkish language teachers and school administrators regarding the integration classes opened for Syrian students in schools affiliated to the Ministry of National Education. The research was carried out with 14 Turkish language instructors and 13 school administrators working in 10 different schools in Gaziantep in the 2019-2020 school term. The research was conducted with the phenomenology pattern, one of the qualitative research methods. The data were analysed using the content analysis method. Based on the findings obtained from the research, we determined that student who attend integration classes feel more comfortable in integration classes but have some constrains with exposure to Turkish language and peer learning, Turkish language teachers felt more comfortable in the integration class, but the difference in the level of students and class sizes affected Turkish language instructors negatively. It has been concluded that it would be more efficient to give language education to Syrian students in the pre-school period, that there should be an oral exam besides the Proficiency exam, and that integration classes need more detailed planning. According to the opinions of the participants, for integration classes to be more effective and efficient, plans should be reviewed, material support should be provided and the future uncertainty of Turkish language teachers should be eliminated. According to the opinions of the participants; for integration classes to be more effective and efficient; plans should be reviewed, material support should be provided, the future uncertainty of Turkish teachers should be eliminated. Based on the research findings, It is recommended that foreign students receive language education in the pre-school period, the peer teaching method should be applied more frequently, the purpose of language education in integration classes should be explained more to parents and students, more attention should be paid to the planning of integration classes, and the future uncertainty of Turkish teachers should be eliminated.

Keywords

Integration classes, Syrian students, language development, PIKTES

References

• Altmışdört, G. (2010). Yabancı dil öğretiminde nasıl bir ölçme-değerlendirmeye gerek vardır. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 3(2), 175-200.
• İstanbul Bilgi Üniversitesi Çocuk Çalışmaları Birimi (2015). Suriyeli Mülteci Çocukların Türkiye Devlet Okullarındaki Durumu: Politika ve Uygulama Önerileri. İstanbul.
• Biçer, N. (2016). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Motivasyona İlişkin Öğrenci Görüşleri ve Sınıf içi Gözlemler/Views of Students about their Motivation in Teaching Turkish as a Foreign Language and Classroom Observations. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 4(1), 84-99.
• Biçer, N., & Kılıç, B. S. (2017). Suriyeli öğrencilere Türkçe öğretmek için kullanılan ders kitaplarının öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(4), 649-663.
• Börü, N. (2020). Yabancı uyruklu öğrencilere okuma yazma öğretimi. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(55), 1840-1849.
• Bulut, S., Kanat Soysal, Ö., & Gülçiçek, D. (2018). Suriyeli öğrencilerin Türkçe öğretmeni olmak: Suriyeli öğrencilerin eğitiminde karşılaşılan sorunlar. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 1210-1238.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç, E., Aygün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2018). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Burçak-Kılınç, B. (2019). İlkokula devam eden yabancı uyruklu öğrenciler ile T.C. Vatandaşı öğrencilerin birlikte eğitim almaları ile ilgili veli ve öğretmen görüşlerinin karşılaştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul.
• Cırıt-Karaağaç, F., & Güvenç, H. (2019). Resmi ilkokullara devam eden Suriyeli mülteci öğrencilerin eğitim sorunları. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 530 - 568 DOI: 10.26466/opus.530733.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Siyasal.
• Creswell, J. W. (2019). Nitel araştırmalar için 30 temel beceri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çimşir, S., & Baysal, Z. (2020). Yabancı uyruklu ilkokul öğrencilerinin öğretmenleri ve ders başarıları ile ilgili yaşadıkları sorunların ve çözüm yollarının kendi bakış açılarından incelenmesi. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 28-45.
• Demirci, M. (2015). B1 seviyesinde Türkçe öğrenen Suriyeli öğrencilerin sesli okuma becerisiyle ilgili tespitler. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 333-358. DOI:http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8149
• Erdem, C. (2017). Sınıfında mülteci öğrenci bulunan sınıf öğretmenlerinin yaşadıkları öğretimsel sorunlar ve çözüme dair önerileri. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 26-42.
• Geçici Koruma Yönetmeliği (2014, 22 Ekim). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/10/20141022-15-1.pdf
• Gencer, T. E. (2017). Göç ve eğitim ilişkisi üzerine bir değerlendirme: Suriyeli çocukların eğitim. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 839-851.
• Güngör, F., & Şenel, E. (2018). Yabancı uyruklu ilkokul öğrencilerinin eğitim – öğretiminde yaşanan sorunlara ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 124-173 DOI: 10.18039/ajesi.454575.
• İçöz, H. (2019). İlkokullarda Yabancı uyruklu Öğrencilerle İlgili Karşılaşılan Sorunlar(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• İmamoğlu, H. V., & Çalışkan, E. (2017). Yabancı uyruklu öğrencilerin devlet okullarında ilkokul eğitimine dair öğretmen görüşleri: Sinop ili örneği. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 529-546.
• Kandemir, A., & Aydın, B. (2020). Yabancı uyruklu öğrencilerin eğitimi ile ilgili yönetici ve öğretmen görüşleri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 497-521 DOI: 10.19171/uefad.554653.
• Kara, M., & Özenç, M. (2020). A Multidimensional Approach to the Problems Experienced by the Classroom Teachers With Syrian Students in Their Classes. International Journal of Progressive Education, 16(6). DOI: 10.29329/ijpe.2020.280.11
• Kara, M., Şahin, S. & Kapat, S . (2020). Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Türkçe Öğrenme Sürecinde Akran Öğretiminin Etkisi: Deneysel Bir Çalışma . OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi , Eğitim ve Toplum Özel sayısı , 5974-5994 . DOI: 10.26466/opus.730411
• Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 62-80.
• Kuzu Jafari, K., Tonga, N., & Kışla, H. (2018). Suriyeli öğrencilerin bulunduğu sınıflarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin görüşleri ve uygulamaları. Academy Journal of Educational Sciences, 134-146 DOI: 10.31805/acjes.479232.
• Levent, F., & Çayak, S. (2017). Türkiye’deki Suriyeli öğrencilerin eğitimine yönelik okul yöneticilerinin görüşleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 21-46.
• MEB, (2016). “Suriyeli çocukların eğitimi için yol haritası belirlendi”. https://www.meb.gov.tr/suriyeli-cocuklarin-egitimi-icin-yol-haritasi-belirlendi/haber/11750/tr , Erişim Tarihi: 08/12/2020). MEB (2019). 2019/15 nolu genelge. Erişim adresi: http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/2022.pdf Erişim tarihi: 06/12/2020
• Mercan Uzun, E. & Bütün, E., (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki Suriyeli sığınmacı çocukların karşılaştıkları sorunlar hakkında öğretmen görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 72-83.
• Merriam, S. B. (2018). A Guide to Design and Implementation (3. Baskı). (S. Turan, Çev. Ed.). Ankara: Nobel (2009).
• Moralı, G. (2018). Suriyeli mülteci çocuklara Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde karşılaşılan sorunlar. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 1426-1449 DOI: 10.26466/opus.443945.
• Onat Kocabıyık, O. (2016). Olgubilim ve gömülü kuram: Bazı özellikler açısından karşılaştırma. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 55-66.
• Özer, Y. Y., Komşuoğlu, A. & Ateşok, Z. Ö. (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi: Sorunlar ve çözüm önerileri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. 4(37), 185-219.
• Özenç, M., & Kara, M. (2021). Problems faced in the education of Syrian immigrant students and solution recommendations: The Turkey case Psycho-Educational Research Reviews, 10(2), 142–162. Retrieved from https://www.journals.lapub.co.uk/index.php/perr/article/view/1759
• Öztürk, M., Tepebaş Cengiz, G. Ş., Köksal, H., & İrez, S. (2017). Sınıfında Yabancı Uyruklu Öğretmenler İçin El Kitabı. (Ed. S. AKTEKİN). Ankara: Millli Eğitim Bakanlığı.
• Paker, T. (2015). Durum çalışması. (Çev.Ed.F. N. Seggie ve Y. Bayyurt), Nitel araştırma yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev. Ed.). Ankara: Pegem Akademi.
• PİKTES, (2020a). Proje Hakkında. Erişim Adresi: https://piktes.gov.tr/ Erişim tarihi: 06/12/2020.
• PİKTES, (2020b). Uyum Sınıfları İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular. Erişim adresi: http://piktes.gov.tr/izleme/Uploads/rehberlik/sss.pdf Erişim tarihi: 06/12/2020.
• Sarıtaş, E., Şahin, Ü., & Çatalbaş, G. (2016). İlkokullarda yabancı uyruklu öğrencilerle karşılaşılan sorunlar. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 208-229.
• Solak, A. (2018). Zorunlu göçler ve doğurduğu sosyal travmalar,(Ed.) V. Özpolat. Ankara: Hegem Yayınları.
• Şahin, S. & Sümer, S. (2018). The problems experienced in the integration process of Syrian students in to the Turkish Education System. Universal Journal of Educational Research, 6(5), 909-918. DOI: 10.13189/ujer.2018.060512
• Şimşir, Z., & Dilmaç, B. (2018). Yabancı uyruklu öğrencilerin eğitim gördüğü okullarda karşılaştığı sorunlar ve çözüm önerileri. İlköğretim Online, 1719-1737 doi 10.17051/ilkonline.2018.466425.
• Sarıahmetoğlu, H. (2019). Yabancı uyruklu öğrencilerin eğitim sistemine uyumunda karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu.
• Takır, A. & Özerem, A . (2019). Göçle gelen yabancı uyruklu öğrencilerin okul ortamında karşılaştıkları sorunlar . Folklor/Edebiyat, 25( 639-657) . DOI: 10.22559/folklor.972
• Tanrıkulu, F. (2017). Türkiye’de yaşayan Suriyeli çocukların eğitim sorunu ve çözüm önerileri. Liberal Düşünce Dergisi, 127-144.
• Tanrısevdi, F., Yengin Sarpkaya, P., & Sarpkaya, R. (2019). Eğitim örgütlerindeki kadın yöneticilerin cam tavan deneyimleri. Egitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – Journal of Qualitative Research in Education, 1590-1617. doi: 10.14689/issn.2148-2624.1.7c.4s.13m.
• Turan, M. & Polat, F (2017). Türkiye’de öğrenim gören yabancı uyruklu ilköğretim öğrencilerinin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. (2017). Qualitative Studies (NWSAQS), 31-60 DOI: 10.12739/NWSA.2017.12.4.E0034.
• Tüzün, I. (2017). Türkiye’de mülteci çocukların eğitim hakkını ve karşılıklı uyumunu destekleyen yaklaşımlar, politikalar ve uygulamalar. Avrupa Liberal Forumu (ELF).
• Uğurlu, Z. (2018). Suriyeli sığınmacı öğrencilerin okula uyum sorunlarının çözülmesi ve desteklenmesinde öğretmen etkisi. Şiddet ve Sosyal Travmalar, (s. 185-249). Samsun.
• Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu. (2013, 11 Nisan). Resmi Gazete(Sayı: 28615 ) Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6458.pdf
• Yabancılara Yönelik Eğitim-Öğretim Hizmetleri Genelgesi (2014, 23 Eylül). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı. Erişim adresi: http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1715.pdf
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.