Kemalettin Tuğcu’nun eserlerinin ortaokul öğrencilerinin merhamet duygusuna etkisinin değerlendirilmesi

Year 2022, Issue: 27, 199 - 211, 21.04.2022

Mustafa Kaya Erkan Aydın

https://doi.org/10.29000/rumelide.1104182

Abstract

Bu araştırmada, Kemalettin Tuğcu’nun eserlerinin ortaokul öğrencilerinin merhamet duygusu üzerine etkisinin olup olmadığının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, deneysel desenlerden olan tek gruplu ön test – son test desen ile tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 7. sınıfta öğrenim gören 15 kadın; 14 erkek olmak üzere toplamda 29 öğrenci oluşturmaktadır. 10 haftalık uygulama süreci bulunan araştırmada, öğrencilere Kemalettin Tuğcu’nun 8 farklı eseri okutulmuştur. Araştırmanın verileri Nas ve Sak (2020) tarafından geliştirilen, 20 maddeden oluşan Merhamet Ölçeği ile toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin analizinde, SPSS 20 paket programı kullanılarak öncelikle verilerin normallik varsayımlarına bakılmış daha sonra da ön test-son test karşılaştırılması için bağımlı (ilişkili) ve bağımsız (ilişkisiz) gruplar için t-Testi analizi yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre Kemalettin Tuğcu’nun eserlerinin öğrencilerin merhamet duyguları üzerinde anlamlı olarak farklılaştığı görülürken; cinsiyet değişkeni üzerinde anlamlı bir farklılığın olmadığı tespit edilmiştir.

Keywords

Kemalettin Tuğcu, merhamet, ortaokul öğrencileri

Evaluation of the effects of Kemalettin Tuğcu's works on middle school students' sense of compassion

Abstract

In this research, it is aimed to examine whether Kemalettin Tuğcu's works have an effect on secondary school students' sense of compassion. The research was designed with a single-group pretest-posttest design, which is one of the experimental designs. The study group of the research consisted of 15 women studying in the 7th grade; It consists of 29 students in total, 14 of which are boys. In the study, which had a 10-week implementation period, 8 different works of Kemalettin Tuğcu were read to the students. The data of the research were collected with the Compassion Scale, which was developed by Nas and Sak (2020) and consists of 20 items. In the analysis of the data obtained from the research, first of all, the normality assumptions of the data were examined by using the SPSS 20 package program, and then t-Test analysis was performed for the dependent (related) and independent (unrelated) groups for the pretest-posttest comparison. According to the results obtained from the research, it was seen that Kemalettin Tuğcu's works differed significantly on students' feelings of compassion; It was determined that there was no significant difference on the gender variable.

Keywords

Kemalettin Tuğcu, mercy, secondary school students

References

• Akdeniz, S. (2014). Farklı merhamet düzeylerine sahip üniversite öğrencilerinde depresyon, anksiyete, stres ve duygusal zekanın incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Akyüz, E. (2014). Çocuk edebiyatı yapıtlarının çocukların eşduyumsal eğilimine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Arlı, M. S. (2005). Kemalettin Tuğcu romanları: Özgün bir popüler edebiyat türü (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Bilkent Üniversitesi, Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Aslan, C., Kaya, M. (2021). Dönüşen Kimlik: Reis Bey. Dil ve Edebiyat Araştırmaları , (23) , 31-48. DOI: 10.30767/diledeara.844437.
• Avşaroğlu, S. & Güleş, E. (2019). Özel gereksinimli çocuğa sahip anne babaların yaşam doyumlarının öz-anlayış ve merhamet düzeyleri açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(1), 365-376. DOI: 10.24106/kefdergi.2960
• Aydemir, B. (2018). Öğretmenlerdeki merhamet düzeylerinin cinsiyet, kıdem, branş ve algılanan anne-baba tutumlarına göre incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Babahanoğlu, R., Tekgöz Obuz, A. & Gencer, N. (2021). Sosyal hizmet öğrencilerinin merhamet düzeyleri. Toplum ve Sosyal Hizmet, 32 (3) , 847-866.
• Balta, E. E. (2017). Kemalettin Tuğcu’nun eserlerinde kötülüğe maruz kalan çocuklar. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6 (3), 1520-1535.
• Black, C., Seeman, J., Trobaugh, L. (1999). Using children’s literature to increase prosocial behaviors in the early years. Master’s Action Research Project, Saint Xavier University and IRA/Skylight. (ERIC Document Reproduction Service No. ED 435475).
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F., (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Chain, M. A. (2015). Children’s books for building character and empathy. The Journal of Invitational Theory and Practice, 21, 68-95.
• Çapan, M. (2019). Üniversite öğrencilerinin merhamet ve öz-anlayış düzeylerinin kişilik özellikleri açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çelik, K. (2021). Kemalettin Tuğcu’nun romanlarında erdemler ve rol model karakterler (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siirt.
• Çingöl, N., Çelebi, E., Zengin, S. ve Karakaş, M. (2018). Bir sağlık yüksekokulu hemşirelik bölümü öğrencilerinin merhamet düzeylerinin incelenmesi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 21, 61-67.
• Çolak, E. (2019). Kemalettin Tuğcu’nun romanlarında zaman (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Çorapcı, N. (2019). Bir çocuk edebiyatı yazarı olarak Kemalettin Tuğcu: hayatı, sanatı ve çocuk romanları üzerine bir inceleme (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Dalgalı, B. (2019). Merhamet odaklı terapi yaklaşımı ve uygulamaları üzerine bir değerlendirme (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Demirbaş, M. (2012). Çocuk edebiyatı eserlerinin 6. sınıf öğrencilerinin karakter gelişimine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Destebaşı, F. (2011). Çocuk edebiyatı eserlerinin 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin karakter gelişimine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Erdoğan, B. (2017). Yetişkinlerde mutluluğun merhamet ve saldırganlıkla ilişkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Hacıkeleşoğlu, H., Kartopu, S. (2017). Merhamet ve dindarlık: üniversite öğrencileri üzerine ampirik bir araştırma. International Journal of Social Science, 59, 203-227.
• Germer, C. (2009). The mindful path to self-compassion: Freeing yourself from destructive thoughts and emotions. Hove: Routledge.
• Gina, M. A. (2014). Building character through literacy with children’s literatüre. Research in Higher Education Journal, 26, 1-13.
• Goldin, P. ve Jazaieri, H. (2017). The compassion cultivation training (cct) program. In Seppälä, E.M., Simon-Thomas, E., Brown, S.L., Worline, M.C., Cameron, D.C., & Doty, J.R. (Eds.). Oxford Handbooks Online. doi: 10.1093/oxfordhb/9780190464684.013.18.
• Güler, M. (2018). “Yüreklere Dokunan Yazar Kemalettin Tuğcu”. Şirin, M. R. (Ed.), Kemalettin Tuğcu: Çocuklara Okumayı Sevdiren Yazar. Kültür ve Turizm Bakanlığı Anma ve Armağan Kitapları Dizisi 51. (ss. 259-262) içinde. İstanbul: İmak Ofset Basım Yayın.
• Güney, N. (2007). Kemalettin Tuğcu’nun elli romanında geçen ölüm ve şiddet temasının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Gürbüz, S., & Yüksel, M. (2011). Çalışma ortamında duygusal zekâ: iş performansı, iş tatmini, örgütsel vatandaşlık davranışı ve bazı demografik özelliklerle ilişkisi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9, 174-190.
• Hannon, P. A., Finkel, E. J., Kumashiro, M., & Rusbult, C. E. (2012). The soothing effects of forgiveness on victims' and perpetrators' blood pressure. Personal Relationships, 19(2), 279–289. https://doi.org/10.1111/j.1475-6811.2011.01356.x
• Heck, V. Z. (2008). A influência da literatura infantil na resolução de conflitos interiores das crianças (Unpublished Master Thesis). Escola Superior de Teologica Sáo Leopoldo /Brazil.
• Hutcherson, Cendri A., Emma M. Seppala, James J. Gross. (2008). Loving-Kindness Meditation Increases Social Connectedness. Emotion, 8 (5), 720- 724.
• Karapetian Alvord, M.K., O’Leary, K.D. (1985). Teaching children to share through stories. Psychologyin the Schools, 22(3), 323-30.
• Kaya, M. & Erdem, İ. (2020). Çocuk edebiyatı eserlerinin 7. sınıf öğrencilerinin empati becerisinin gelişimine etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi , 17 (1) , 79-114 .
• Kiser, K. R. (2017). Young Adult Literature and Empathy in Appalachian Adolescents (Unpublished Master’s Thesis). Faculty of the Department of Literature and Language East Tennessee State University, Tennessee.
• Küçükaydın, Z. (2015). Fen Bilimleri derslerinde merhamet eğitimi üzerine bir çalışma ( Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Giresun.
• Leonard Lamme, L., McKinley, L. (1992). Creating a caring classroom with children’s literatüre, Young Children, 48(1), 65-71.
• Lutz, A., Brefczynski-Lewis, J., Johnstone, T., Davidson, R. J. (2008). Regulation of the neural circuitry of emotion by compassion meditation: Effects of the meditative expertise. Public Library of Science, 3,1 –5. doi:10.1371/journal.pone.0001897.
• MEB, (2015). Türkçe dersi (1-8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB, (2017). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1-8. sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• MEB, (2018). Türkçe dersi öğretim programı (güncelleştirilmiş ilkokul ve ortaokul 1-8. sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• MEB, (2019). Türkçe dersi öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Mohammadzadeh, B., Kayhan, H., Dimililer, Ç. (2017). Enhancing disability awareness and empathy through children’s literature about characters with disabilities: a cognitive stylistic analysis of Rodman Philbrick’s Freak The Mighty, Quality & Quantit International Journal of Methodolog, 52, 583-597.
• Nacar, B. (2008). Çocuk hikâyelerinde din eğitimi Kemalettin Tuğcu ve M. Yaşar Kandemir Örnekleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Nas, E. , Sak, R. & Tanhan, F. (2021). Lise öğrencilerinin merhamet düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 50 (231) , 305-334.
• Orhan, M. (2021). Okul öncesi dönem TÜBİTAK 6 yaş grubu popüler çocuk bilim kitaplarında değerlerin ele alınış biçimi. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 4, 130-156.
• Özan, A. (2019). Yoğun bakım hemşirelerinde merhametin ve merhamet yorgunluğunun belirlenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Özkul, M. M. (2018). Bir bilinç yükselmesi hikâyesi ya da çocuk edebiyatında mahremiyetin korunması. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (15), 6- 14.
• Pilav, S., Orhan, M. (2020). 6 – 12 yaş grubu TÜBİTAK çocuk kitaplarının değerler eğitimi yönünden incelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18 (3), 434-453. DOI: 10.18026/cbayarsos.759891
• Pommier, E. A. (2010). The compassion scale. (Unpublished doctoral thesis). The Graduate School of the University of Texas at Austin, Texas.
• Pommier, E. A. (2011). The Compassion Scale. Dissertation Abstracts International Section A: Humanities and Social Sciences, 72(4-A), 1174.
• Roxas, M. M., David, A. P., Caligner, E. C. (2014). Examining the Relation of Compassion and Forgiveness among Filipino Counselors. Asian Journal of Social Sciences & Humanities, 3,53-62.
• Sayar, K. (2018). “Bahçıvan”. Şirin, M. R. (Ed.), Kemalettin Tuğcu: Çocuklara Okumayı Sevdiren Yazar. Kültür ve Turizm Bakanlığı Anma ve Armağan Kitapları Dizisi 51, (ss. 245-246) içinde. İstanbul: İmak Ofset Basım Yayın.
• Schoafsma, D. (1989). Gilbert's and Dave's stories: Narrative and knowing. English Journal, 78, 89-91.
• Shapira, L. B., Mongrain, M. (2010). The benefits of self-compassion and optimism exercises for individuals vulnerable to depression. The Journal of Positive Psychology, 5, 377-389. doi: 10.1080/17439760.2010.516763.
• Steffen, P. R., Masters, K. S. (2005). Does compassion mediate the intrinsic religion-health relationship?. Annals of Behavioral Medicine, 30, 217-224. doi: 10.1207/s15324796abm3003_6.
• Sulaiman, S. M. (2013). Emotional Intelligence, Depression and Psychological Adjustment among University Students in the Sultanate of Oman. 120 International Journal of Psychological Studies, 5, 169-181. doi: 10.5539/ijps.v5n3p169
• Şimşek, Ş. (2005). Kemalettin Tuğcu’nun hayatı ve 50 romanından hareketle çocuk edebiyatımızdaki yeri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Şimşek, Ş. (2015). Kemalettin Tuğcu’nun romanlarında değerler eğitimi. International Journal of Humanities and Education, 1(1), 79-104.
• Uzmen, S., Mağden, D. (2002). Okulöncesi eğitim kurumlarına devam eden altı yaş çocuklarının prososyal davranışlarının resimli çocuk kitapları ile desteklenmesi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 15, 193-212.
• Valerie, M. P. R. (2017). Hidden children: Using children's literature to develop understanding and empathy toward children of ıncarcerated parents (Unpublished Master's Thesis). Manitoba University Education Department of Educational Administration Kanada.