Türkiye’de dijital feminist platformlarda feminist terim çevirisi uygulamalarına bir bakış

Year 2022, Issue: 29, 1057 - 1072, 21.08.2022

Göksenin Abdal Tuba Ayık Akça

https://doi.org/10.29000/rumelide.1164914

Abstract

Feminist terimler, feminist mücadelenin arka planındaki bilgi ve deneyimlerin yansımalarını taşır. Feminist terimlerin yoğun olarak kullanıldığı metinlerin erek dil ve kültür dizgesindeki dolaşımı söz konusu bilgi ve deneyimlerin kamusallığını artırır ve feminist aktivist mücadele için güçlü bir altlık oluşturur. Feminist matbu ve dijital mecralar da söz konusu terimlerin feminist aktivistlerle buluşup yaygınlaşması ve standartlaşmasına zemin hazırlarlar. Feminist mecraların kitlesel olarak erişilebilirliği düşünüldüğünde, özellikle içinde olduğumuz dijital çağda feminist dijital platformların feminist kuram ve mücadele açısından merkezi bir öneme sahip olduğu açıktır. Bu çalışmanın amacı da, Türkiye’de dijital feminist yayıncılık alanında faaliyet gösteren çevrimiçi feminist platformlardan seçilen çevirilerde kullanılan feminist terim çevirisi stratejilerini incelemek ve feminist çeviri faaliyetinin boyutlarını tartışmaktır. Çalışmada 1990’lı yılların sonlarından itibaren aktifleşen dijital feminist platformların feminist mücadele alanındaki konumu ve feminist terimlerin erek dil ve kültür dizgesindeki yolculuğuna yaptıkları katkılar tarihsel olarak değerlendirilecektir. Bu hususta, Feminisite, Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu, 5Harfliler, Çatlak Zemin, Ekmek ve Gül ve Dijital Topuklar platformları ele alınacaktır. Söz konusu platformlar Türkiye’de kullanıcı sayısı, etkinlik hacmi, erişilebilirlik ve feminist terimlerin yolculuğuna etkileri bakımından alanda öncül bir konuma sahip olan dijital platformlardır. Çalışma sonucunda, feminist dijital platformlar bünyesinde yürütülen çeviri faaliyetinde feminist bir bakış açısı temelinde feminist bilgi ve deneyim aktarımının öncelik kazandığı, alanın dilsel inşasının ise ana odak halini almadığı tespit edilmiştir.

Keywords

Feminist çeviri, feminist dijital yayıncılık, feminist dijital platformlar, feminist terimce, Türkiye’de feminizm

A look into feminist term translation practices on digital feminist platforms in Turkey

Abstract

The circulation of texts, in which feminist terms are used extensively, in the target language and culture system increases the publicity of the feminist knowledge and experiences and creates a strong base for the feminist activist struggle. Feminist print and digital media also pave the way for the feminist terms to meet with feminist activists and become widespread and standardized. Considering the mass accessibility of feminist media, it is clear that feminist digital platforms have a central importance in terms of feminist theory and struggle, especially in the digital age we live in.This paper aims to examine the feminist term translation strategies used in translations selected from online feminist platforms and to discuss the dimensions of feminist translation activity in digital feminist publishing in Turkey. In the study, the position of digital feminist platforms, which have become active since the late 1990s, in the field of feminist struggle and their contributions to the journey of feminist terms in the target language and culture system will be evaluated historically. In this regard, Feminisite, Kadın Cinayetlerini, Durduracağız Platformu, 5Harfliler, Çatlak Zemin, Ekmek ve Gül and Dijital Topuklar platforms will be discussed. The platforms in question are digital platforms that have a pioneering position in the field in terms of the number of users, the volume of activity, accessibility and their impact on the journey of feminist terms. As a result of the study, it has been determined that the transfer of feminist knowledge and experience on the basis of a feminist perspective gains priority in the translation activity, while the linguistic construction of the field does not become the main focus within the framework of feminist digital platforms.

Keywords

Feminist translation, feminist digital publishing, feminist digital platforms, feminist terminology, feminism in Turkey

References

• 5Harfliler (2021) “Hakkımızda,” (Çevrimiçi) https://www.5harfliler.com/hakkimizda/, Erişim: 15 Ekim 2021.
• Aggarwal, Ankita (2020a) “How COVID-19 fuels the digital gender divide,” Friedrich Ebert Stiftung, (Çevrimiçi) https://asia.fes.de/news/digital-gender-divide/, Erişim: 13 Şubat 2022.
• Aggarwal, Ankita (2020b) “Salgın dijital cinsiyet ayrımını nasıl pekiştirdi?” Çatlak Zemin, (Çevrimiçi) https://catlakzemin.com/salgin-cinsiyet-ayrimini-nasil-pekistirdi/, Erişim: 13 Şubat 2022.
• Alcorta, Eli Gomez (2020a) “CoronaShock and Patriarchy,” tricontinental, (Çevrimiçi) https://thetricontinental.org/studies-4-coronashock-and-patriarchy/#_ftnref5, Erişim: 13 Şubat 2022.
• Alcorta, Eli Gomez (2020b) “Korona Şoku ve Patriyarka – 1. Bölüm,” 5harfliler, (Çevrimiçi) https://www.5harfliler.com/korona-soku-ve-patriyarka/ Erişim: 13 Şubat 2022.
• Avrupa Konseyi (2018) “Avrupa Konseyi Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetle Mücadele ve Önleme Sözleşmesi (İstanbul Sözleşmesi): Sorular ve cevaplar,” Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu, (Çevrimiçi) http://kadincinayetlerinidurduracagiz.net/yazilar/2868/feminist-ceviri-istanbul-sozlesmesi-sorular-cevaplar Erişim; 13 Şubat 2022.
• Bergmann, Barbara (1996) In Defense of Affirmative Action, New York, ABD, Basic Books.
• Bergmann, Barbara (2008) “Pozitif Ayrımcılığa Hala İhtiyaç Var,” Feminisite, (Çevrimiçi) http://feminisite.net/index.php/2008/03/pozitif-ayrimciliga-hala-ihtiyac-var/ Erişim: 13 Şubat 2022.
• Černohorská, Vanda (2019) “Online feminism: Global phenomenon, local perspective (on ASPEKT organization and online feminism in Czechoslovak context).” The Routledge Handbook of Contemporary Feminism (Ed. Tasha Oren & Andrea L. Press), s. 269-283. New York, ABD: Routledge.
• Çatlak Zemin. “Sevgili feminist kadınlar,” (Çevrimiçi) https://catlakzemin.com/sevgili-feminist-kadinlar/, 15 Ekim 2021.
• Davis, Tchiki (2018b) “5 Ways to Do a Digital Detox,” Psychology Today, (Çevrimiçi) https://www.psychologytoday.com/intl/blog/click-here-happiness/201801/5-ways-do-digital-detox, Erişim: 13 Şubat 2022.
• Davis, Tchiki (2018a) “Dijital Detoksa Giden Yol,” Dijital Topuklar, (Çevrimiçi) https://dijitaltopuklar.com/2018/02/dijital-detoksun-5-yolu/, Erişim: 13 Şubat 2022.
• Dijital Topuklar (2021) “Hakkımızda.” https://www.dijitaltopuklar.com/#, (Çevrimiçi), Erişim: 16 Ekim 2021.
• Ekmek ve Gül (2021) “Biz kimiz?” (Çevrimiçi) https://ekmekvegul.net/about-us, Erişim: 15 Ekim 2021.
• Feminisite (2021) “Hakkımızda,” (Çevrimiçi) http://feminisite.net/index.php/hakkimizda/ Erişim: 15 Temmuz 2021.
• Groeneveld, Elizabeth (2016) Making Feminist Media: Third Wave Magazines on the Cusp of the Digital Age. Ontario, Kanada: Wilfrid Laurier University Press.
• Hackman, Rose (2016) “‘Kadınlar bu işleri çok daha iyi beceriyor’: Feminizmin yeni cephesi duygusal emek mi?” Çatlak Zemin, (Çevrimiçi) https://catlakzemin.com/kadinlar-isleri-cok-daha-iyi-beceriyor-feminizmin-yeni-cephesi-duygusal-emek-mi/ Erişim: 13 Şubat 2022.
• Hackman, Rose (2015) “'Women are just better at this stuff': is emotional labor feminism's next frontier?” The Guardian, (Çevrimiçi) https://www.theguardian.com/world/2015/nov/08/women-gender-roles-sexism-emotional-labor-feminism Erişim: 13 Şubat 2022.
• Haynes, Trevor (2020) “Dopamin, Akıllı Telefonlar ve Siz: Zamanınız için Bir Savaş,” Dijital Topuklar, (Çevrimiçi) https://dijitaltopuklar.com/2020/08/dopamin-akilli-telefonlar-ve-siz-zamaniniz-icin-bir-savas/ Erişim: 13 Şubat 2022.
• Haynes, Trevor (2018) “Dopamine, Smartphones & You: A battle for your time,” Science in the News, (Çevrimiçi) https://sitn.hms.harvard.edu/flash/2018/dopamine-smartphones-battle-time/, Erişim: 13 Şubat 2022.
• Hix, Lisa (2014) “Memişleri değil, kadınları kurtarın!” 5Harfliler (Çev. Ezgi Acar), (Çevrimiçi) https://www.5harfliler.com/memisleri-degil-kadinlari-kurtarin/ Erişim: 13 Şubat 2022.
• Hix, Lisa (2012) “Save the Women, Not the Boobies,” Jezebel, (Çevrimiçi) https://jezebel.com/save-the-women-not-the-boobies-5953952?tag=breast-cancer Erişim: 13 Şubat 2022.
• Jouët, Josiane (2018) “Digital Feminism: Questioning the Renewal of Activism.” Journal of Research in Gender Studies, 8/1, s. 133-157.
• Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu. (2021) “Hakkımızda,” (Çevrimiçi) http://kadincinayetlerinidurduracagiz.net/hakkimizda 14 Ekim 2021.
• Khamis, Sahar (2019) “Arab Women’s Feminism(s), Resistance(s), and Activism(s) Within and Beyond the “Arab Spring”: Potentials, Limitations, and Future Prospects.” The Routledge Handbook of Contemporary Feminism (Ed. Tasha Oren & Andrea L. Press), s. 284-301. New York, ABD: Routledge.
• Mendes, Kaitlynn; Ringrose, Jessica; Keller, Jessalynn (2019) Digital Feminist Activism: Girls and Women Fight Back Against Rape Culture. New York, ABD: Oxford University Press.
• Moore, Suzanne (2017a) “A tampon tax is bad enough. Using it to fund anti-abortionists is a disgrace,” The Guardian, (Çevrimiçi) https://www.theguardian.com/commentisfree/2017/apr/03/tampon-tax-life-anti-abortion-funds?CMP=fb_gu Erişim: 13 Şubat 2022.
• Moore, Suzanne (2017b) “İngiltere’de 'tampon vergisi' kürtaj karşıtlarına kaynak yapıldı,” Ekmek ve Gül (Çev. Berivan Balkay), Çevrimiçi, https://ekmekvegul.net/sinirlarin-otesi/ingilterede-tampon-vergisi-kurtaj-karsitlarina-kaynak-yapildi Erişim: 13 Şubat 2022.
• Munday, Jeremy (2016) Introducing Translation Studies: Theories and Applications (4th Edition). Londra, İngiltere: Routledge.
• Newmark, Peter (1988) A Textbook on Translation, Hong Kong, Shanghai Foreign Language Education Press.
• Parker, Alexandra; Maree, Gillian; Graeme, Gotz; Samkelisiwe, Khanyile (2020a) “How COVID-19 puts women at more risk than men in Gauteng, South Africa,” The Conversation, (Çevrimiçi) https://theconversation.com/how-covid-19-puts-women-at-more-risk-than-men-in-gauteng-south-africa-150570 Erişim: 13 Şubat 2022.
• Parker, Alexandra; Maree, Gillian; Graeme, Gotz; Samkelisiwe, Khanyile (2020b) “Kovid Güney Afrika’da kadınlar için daha çok risk teşkil eder hale nasıl geldi?” Ekmek ve Gül (Çev. Bilge Su Yıldırım), Çevrimiçi) https://ekmekvegul.net/sinirlarin-otesi/kovid-guney-afrikada-kadinlar-icin-daha-cok-risk-teskil-eder-hale-nasil-geldi Erişim: 13 Şubat 2022.
• Prearo, Massimo (2020) “Contentious Neocatholics going political: the Italian perspective,” Heinrich Böll Stiftung, (Çevrimiçi) https://www.gwi-boell.de/en/2020/07/31/contentious-neocatholics-going-political-italian-perspective#1 Erişim: 13 Şubat 2022.
• Prearo, Massimo (2020b) “Kavgacı Neokatolikler Siyasete Giriyor: İtalyan Bakış Açısı,” Feminisite, (Çev. Türkü Su Sakarya), Çevrimiçi) http://feminisite.net/index.php/2020/10/kavgaci-neokatolikler-siyasete-giriyor-italyan-bakis-acisi/ Erişim: 13 Şubat 2022.
• Rey, Alain (1995) Essays on Terminology (Çev. Juan C. Sager), Philadelphia, ABD: John Benjamins Publishing Company.
• Robinson, Patricia (1968) “Poor Black Women,” Poor Black Women, (Çevrimiçi) https://dukelibraries.contentdm.oclc.org/digital/collection/p15957coll6/id/766/rec/43 Erişim: 13 Şubat 2022.
• Robinson, Patricia (2000) “Yoksul Siyah Kadınlar,” Feminisite (Çev. Nilgün Ilgıcıoğlu), Çevrimiçi) http://feminisite.net/index.php/2000/06/yoksul-siyah-kadinlar/ Erişim: 13 Şubat 2022.
• Tan, Jia (2017) “Digital Masquerading: Feminist Media Activism in China.” Crime Media Culture, 13/2, s. 171 –186.
• The Council of Europe (2017) “The Council of Europe Convention on Preventing and Combating Violence against Women and Domestic Violence (Istanbul Convention): Questions and answers,” The Council of Europe, (Çevrimiçi) https://edoc.coe.int/en/violence-against-women/7827-the-council-of-europe-convention-on-preventing-and-combating-violence-against-women-and-domestic-violence-istanbul-convention-questions-and-answers.html, Erişim: 13 Şubat 2022.
• Vermeer, Hans (2000) “Skopos and Commission in Translational Action” (Çev. Andrew Chesterman). The Translation Studies Reader (Ed. Lawrence Venuti, Dan. Ed. Mona Baker), s. 221-232. Londra, İngiltere: Routledge.