Rus araştırmacıların bakış açısından bilimsel ve teknik çeviri sorunları

Year 2023, Issue: 34, 1386 - 1394, 22.06.2023

Ruşen Ramizoğlu

https://doi.org/10.29000/rumelide.1316404

Abstract

Çeviribilim günümüzde en hızlı gelişen filoloji bilim alanıdır. Bunun başlıca nedenlerinden biri çeviribilimin disiplinlerarası bir bilim dalı olmasıdır. İlişkili herhangi bir bilimin (dilbilimi, edebiyat bilimi, sosyoloji, psikoloji, etnografya, felsefe vb.) gelişimi, çeviribilimin de gelişimine ivme kazandırmaktadır. Modern çeviribilimde bilimsel ve teknik literatürün, metinlerin çevirisi ayrı bir bölüm olarak ele alınmaktadır. Son yıllarda Rus bilim insanlarının (özellikle dilbilimcilerin) bilimsel ve teknik çeviri konularına yönelik araştırmalarının özel bir ilgi gördüğünü belirtmek gerekir. Araştırma makalemiz, Rus bilim insanlarının bilimsel ve teknik çeviri tanımlarını, teknik çevirinin özellikleri hakkındaki görüşlerini içermektedir. Bilimsel ve teknik çeviri türleri ayrıntılı olarak incelenmekte, bu çeviri türünün materyali olan metinlerin özellikleri irdelenmektedir. Farklı teknik metinlerin yapılarının da farklı olduğu ve profesyonel bir çevirmenin bu tür metinlerin yapılarına hakim olması gerektiği belirtilmektedir. Ayrıca makalede bilimsel ve teknik metinlerin dili ve üslubu araştırılmakta, bu üslubun çeviri metnine yansıtılması hususları incelenmektedir. Makalede teknik metinlerde kullanılan kelime ve terimlerin çevirisi yapılırken dikkat edilmesi gereken hususlar konusunda da Rus araştırmacıların görüşlerine geniş yer verilmektedir. Bu kelime ve terimlerin çeviri metnini okuyan her bir uzman için anlaşılır olması ve çevirmenin mümkün olduğunca az çokanlamlı terim ve kelimeler kullanması gerektiği belirtilmektedir. Bu tür kelime ve terimlerin bilimsel ve teknik üslubu oluşturduğu da vurgulanmaktadır. Makalede incelenen bir diğer konu da bilimsel ve teknik metin çevirisinin değerlendirme kriterleridir. Rusça çeviri teorisyenlerinin bu kriterlere yönelik tutumları ayrıntılı olarak incelenmektedir.

Keywords

Bilimsel ve teknik çeviri, terminoloji, Rusya çeviribilimi, bilimsel ve teknik metin sözlüğü, bilimsel ve teknik belgeler

References

• Alyokhina, M.S., Şerbakova, A.V. (2009). Angliyskiy yazık. Osnovı teorii i praktiki perevoda nauçno-tekhniçeskoy literaturı. Moskova: İzdatelskiy Dom MİSiS.
• Çeburaşkin, N.D. (1977). Khrestomatiya po tekhniçeskomu perevodu. Moskova: Prosveşenie.
• Çepurnaya, İ.N. (2005) Slovar-minimum dlya perevoda nauçno-tekhniçeskoy literaturı. Moskova: MFTİ.
• Çigirin, Y.A., Çigirina, T.Y., Kovalevskaya, Y.A., Kozırenko, Y.V. (2019). Osnovı perevoda, annotirovaniya i referirovaniya nauçno-tekhniçeskogo teksta. Voronej: VGUİT.
• Dokşteyn, S.Y., Makarova, Y.A., Radominova, S.S. (1973). Praktiçeskiy kurs perevoda nauçno-tekhniçeskoy literaturı (angliyskiy yazık). Moskova: Voennoye izdatelstvo.
• Frolova, V.P., Kojanova, L.V. (2017). Osnovı teorii i praktiki nauçno-tekhniçeskogo perevoda i nauçnogo obşeniya. Voronej: VGUİT.
• Kladiyeva, O.A., Salenko, O.Y. (2011). Angliyskiy yazık. Uçebno-metodiçeskoye posobiye po nauçno-tekhniçeskomu perevodu i referirovaniyu. Moskova: İzdatelskiy Dom MİSiS.
• Klimzo, B.N. (2006). Remeslo tekhniçeskogo perevodçika. Ob angliyskom yazıke, perevode i perevodçikakh nauçno-tekhniçeskoy literaturı. Moskova: R.Valent.
• Knyazkova, L.İ. (2005). Perevod nauçno-tekhniçeskikh tekstov. Omsk: İzdatelstvo OmGPU.
• Koçerevskaya, L.B., Kulikova, O.İ. (2010). Angliyskiy yazık. Uçebno-metodiçeskoye posobiye po nauçno-tekhniçeskomu perevodu. Moskova: İzdatelskiy Dom MİSiS.
• Kovalenko, A.Y. (2004). Obşiy kurs nauçno-tekhniçeskogo perevoda. Posobiye po perevodu s angliyskogo yazıka na russkiy. Kiev: Firma “İNKOS”.
• Leyçik, V.M., Şelov, S.D. (1990). Lingvistiçeskiye problemı terminologii i nauçno-tekhniçeskiy perevod. Çast 2. Moskova: PİK VİNİTİ.
• Lyutkin, İ.D. (1991). Nauçno-tekhniçeskiy perevod s russkogo yazıka na angliyskiy. Metodiçeskoye posobiye dlya perevodçika-praktika. Moskova: PİK VİNİTİ.
• Naugolnıkh, A.Y., Naugolnıkh, Y.A., Panov, D.O. (2012). Kratkiy kurs perevoda nauçno-tekhniçeskoy literaturı. Perm: İzdatelstvo PNİPU.
• Nosenko, İ.A., Gorbunova, Y.V. (1974). Posobiye po perevodu nauçno-tekhniçeskoy literaturı s angliyskogo yazıka na russkiy. Moskova: Vısşaya şkola.
• Novikov, A.İ., Nesterova, N.M. (1991). Referativnıy perevod nauçno-tekhniçeskikh tekstov. Moskova: Nauka.
• Orlova, G.D. (2006). Posobiye po perevodu angliyskoy nauçno-tekhniçeskoy literaturı. Tula: TulGU.
• Popov, A.G., Aleşanova, İ.V. (2005). Tekhniçeskiy perevod elektronnımi sistemami dlya injenerov. Volgograd: RPK “Politexnik”.
• Pronina, R.F. (1986). Perevod angliyskoy nauçno-tekhniçeskoy literaturı. Moskova: Vısşaya şkola.
• Pumpyanskiy, A.L. (1961). Çteniye i perevod angliyskoy nauçno-tekhniçeskoy literaturı. Leksika i grammatika. Moskova: İzdatelstvo Akademii Nauk SSSR.
• Pumpyanskiy, A.L. (1997). Uprajneniya po perevodu nauçnoy i tekhniçeskoy literaturı s angliyskogo yazıka na russkiy i s russkogo yazıka na angliyskiy. Minsk: OOO “Popurri”.
• Pyankova, T.M. (1994). ABC perevodçika nauçno-tekhniçeskoy literaturı. Moskova: İzdatelstvo “Letopis”.
• Rossikhina, O.G. (2009). Angliyskiy yazık. Uçebno-metodiçeskoye posobiye po nauçno-tekhniçeskomu perevodu. Moskova: İzdatelskiy Dom MİSiS.
• Şestakova, N.V. (1961). Posobiye po çteniyu i perevodu nemetskoy nauçno-tekhniçeskoy literaturı. Moskova: Vısşaya şkola.
• Smekayev, V.P. (2006). Uçebnik tekhniçeskogo perevoda. Angliyskiy yazık. Nijniy Novgorod: Vektor TiS.
• Smirnov, İ.P. (1988). Metodiçeskiye rekomendatsii dlya perevodçikov i redaktorov nauçno-tekhniçeskoy literaturı. Moskova: PİK VİNİTİ.
• Titova, Y.V., Kapustina, T.V. (2016). Osnovı tekhniçeskogo perevoda. Ulyanovsk: UlGTU.
• Turuk, İ.F., Stoykova, V.N. (1975). Posobiye po perevodu nauçno-tekhniçeskikh tekstov s angliyskogo yazıka na russkiy. Moskova: Vısşaya şkola.
• Zavgorodnyaya, G.S. (2009). Uçebnoye posobiye po tekhnike perevoda tekstov po profilyu fakulteta. Rostov-na-Donu: İzdatelstvo Yujnogo federalnogo universiteta